'Hamam'daki tik taklar

2008’de restore edilen Bursa Umur Bey Hamamı, bugünkü Tofaş Sanat Galerisi, “Zaman Makineleri” adlı saat sergisine ev sahipliği yapıyor. Yüksek Mimar Naim Arnas’ın saat koleksiyonundan 300’e yakın saatin yer aldığı sergiyi, aynı zamanda serginin de küratörü olan Arnas’la birlikte geziyoruz.

Sergi mekânında ilk olarak “Teminatlı saat tamiri yapılır” yazılı bir saat dükkânı canlandırması karşılıyor bizi. Bine yakın saatin bulunduğu bir koleksiyona sahip olan Arnas, sergide daha çok 100-150 yıllık saatlerin yer aldığını belirtiyor. Serginin en az 1 yıl ziyarete açık kalması planlanıyor.

Sergiyi gezdikçe Fransa ve İtalya yapımı iskelet duvar saatleri, Hollanda ve Viyana yapımı duvar saatleri, guguklu duvar ve masa, kolon, istasyon, mutfak saatleri, oryantal figürlü porselen ve madeni masa saatleri, cam fanuslu masa saatleri, seyahat, sanayi, bekçi ve kule saatleri görüyoruz. Sergide ayrıca saat ustalarının kullandığı tornalar, matkaplar, pergeller, zımba takımları, temizleme aletleri, saklama kutuları, ölçüm aletleri de bulunuyor.

“İsviçre’nin beynelmilel şöhretini haiz, zarif, hassas ve dakik Silver saatleri sizi teshir edecek yegâne saattir. Saatçilerde ısrarla arayınız” yazılı ilginç ilanlar da dikkatimizi çekiyor.

“Antika saatleri almak için 35 bin lirayı gözden çıkartabilenler de bulunuyor” yazılı gazete kupürleri de var. Bu kupürlerden birinde, “Atatürk’ün yüz bin liralık saatini hediye ettiği çocuk” başlıklı bir haber görüyoruz. Atatürk’ün bir çocuğa hediye ettiği o saat de sergilenen saatler arasında.

Arnas, saat koleksiyonunda, en çok, efemera denilen ilan ve reklamlar, kupürler, saatçi makbuz ve kartvizitleri, garanti belgeleri ve saat zarflarını toplarken zorlandığını söylüyor.

Daha çok halkın kullandığı saatleri toplayan Arnas, pek çok kimsenin ev saatlerini, saat sesinden rahatsız oldukları için sattıklarını söyleyince sergi mekânındaki tik tak seslerine kulak veriyoruz. Tik tak seslerini takip ederek eski Türkçe yazılı saatlerin olduğu bölüme geliyoruz. Arnas, saat imalatı yapanlar için Osmanlı’nın önemli bir pazar olduğunu söylüyor, tabii bizde saat tasarımının hâlâ yapılmadığını belirterek...