Hükümet hukuksuzluğa ortak

Cumhuriyet gazetesi yazarı ve CHP İzmir Milletvekili Mustafa Balbay tutuklulukta beşinci yılına girerken eski AİHM yargıcı olan CHP İzmir Milletvekili Rıza Türmen hukuk sürecini değerlendirdi. Türmen, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi kararlarını, anayasayı ve yasaları uygulamayan yargıçlarla ilgili Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu’nun derhal soruşturma başlatması gerektiğini vurgularken “Kurulun başkanı Adalet Bakanı, hükümetten bağımsız değil. ‘Yargı bağımsız’ diyerek de bu işin içinden sıyrılamazlar.”

Rıza Türmen, Balbay’ın 4 yılı tutuklu geçirmiş olmasını “Bunun değerlendirilecek bir tarafı yok, bir hukuksuzluk var ortada” sözleriyle yorumladı. Mevcut hukuksuzluk nedeniyle pek çok insanın yıllarca içeride kaldığına işaret eden Türmen, “Burada düşünülmesi gereken bu hukuksuzluğun nereden kaynaklandığıdır” dedi. Türmen, olasılıklara ilişkin soruları şöyle sıraladı: “Bu hukuksuzluk yargıcın hukuku yanlış yorumlamasından mı kaynaklanıyor? Yargıcın anayasanın 90. maddesini hiç bilmemesinden ya da dikkate almamasından mı?AİHM kararlarını gözardı etmesinden mi kaynaklanıyor? Bu kasıtlı bir davranış mı, yoksa siyasal bir tutum mu? Siyasi iktidarın bu hukuksuzluktaki rolü nedir?”

Bu soruların ardından Türmen, uzun süren bu tutukluluğun Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi’nin “Adil Yargılanma Hakkı” ilkesine açıkça aykırı olduğunu vurgularken “Bu çok açık bir insan hakkı ihlalidir. Buna hiçbir tereddüt yoktur. En ufak kuşku ya da soru işareti yok” değerlendirmesini yaptı.

Türmen, “Yargıcın bu kadar açık olan evrensel kuralları dikkate almaması ister bilgisizlikten isterse siyasi kasıttan kaynaklanmış olsun, kâğıt üzerinde bir konudan söz etmiyoruz. İnsanların yıllarca içeride kalmalarını konuşuyoruz. İnsan hayatı söz konusu. Bu kadar mı değersiz insan hayatı?” dedi.

Onun dışında herkes öfkeli

HSYK’nin soruşturma başlatması gerektiğine işaret eden Rıza Türmen, bunun nedenini şöyle açıkladı: “HSYK’nin başkanı Adalet Bakanı. Hükümetten ayrı değil. Bakanın onayıyla HSYK her zaman müfettiş gönderebilir. Niye böyle yapılıyor diye bakması lazım. Siyasi iktidar yasayı değiştirerek hukuksuzluğu ortadan kaldıramıyorsa ki kaldırmıyor, o zaman uygulamayı değiştirecek bir şey yapmalı. Yoksa hukuksuzluğa iştirak ediyor demektir. ‘Yargı bağımsız. Ne yapalım. Hâkimin takdiri böyle’ deyip işin içinden sıyrılamazsınız. Burada yargıcın bu hukuksuzluktaki sorumluluğu kadar siyasi iktidarın da sorumluluğu var. İşin başka tarafı, Mustafa Balbay seçilmiş bir milletvekili. Yani halk ona bir görev vermiş. Aynı zamanda seçme ve seçilme hakkının da ihlali tutukluluğu. Mustafa’nın dışında herkes öfkeleniyor bu duruma!”