'İlk kez hükümete dava açacağız'

Ağırlıklı olarak Romanların yaşadığı Sulukule’de bir dizi skandala sahne olan kentsel dönünüşüm projesi, bu kez tazminat davası ile gündeme geliyor. Sulukule’de yerlerinden edilen Roman yurttaşlar ilk kez, Fatih Belediyesi ile TC Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’ne tazminat davası açmaya hazırlanıyor.

İstanbul’da “Sulukule” olarak bilinen Neslişah ve Hatice Sultan mahallelerinin 2006 yılında Bakanlar Kurulu kararıyla “yenileme alanı” ilan edilmesiyle başlayan süreç, bugüne kadar bir dizi skandalı da beraberinde getirdi. AKP’nin İstanbul’daki ilk ciddi kentsel dönüşüm projesi olan Sulukule’de, proje başlamadan önce 5 bin 500 Roman yaşıyordu. UNESCO’nun “yerinden etme ve dışlama” olarak değerlendirdiği proje başladıktan sonra ise Sulukule’deki 337 aile, şehir merkezine 45 kilometre uzaklıkta, TOKİ’nin Taşoluk’taki evlerine gönderildi.

Ancak Romanlar gönderildikleri evlerde yaşamayı “başaramadı”. Büyük bir çoğunluğu çiçekçilik, müzisyenlik, dansçılık gibi günlük işlerde çalıştığı için, başta ekonomik olmak üzere çeşitli sorunlarla karşı karşıya kaldılar. Üstüne bir de kendilerine kira öder gibi ev sahibi olacağı söylendiği için, altına imza attıkları anlaşmalardan borçlu çıktılar. Bu nedenle Taşoluk’a gönderilen aileler eski evlerine dönmek istedi ama artık çok geçti, çünkü kendilerinden istimlak tehdidiyle metrekaresi 500 liradan 15-50 bin TL arası fiyatlarla satın alınan evlerin yerine, 400- 900 bin TL’den satışa sunulan lüks konutlar inşa edilmişti.

Mahkeme projeyi iptal etti ama..

Bu arada İstanbul Mimarlar Odası, Şehir Plancıları Odası ile Roman Kültürünü Geliştirme ve Dayanışma Derneği tarafından açılan, İstanbul 4. İdare mahkemesinde görülen üç ayrı davada, Sulukule projesinin SİT alanı üzerine, Koruma Bölge Kurulu kararlarına aykırı olarak inşa edildiği, Romanların mülkiyet hakkının ihlal edildiği savunularak, projenin iptali isteniyordu. Her üç dava da oybirliğiyle kabul edilerek, projenin iptaline karar verildi. Ancak mahkemenin kararına rağmen proje iptal edilmedi.

Gönderildikleri yerlerden dönerek, Sulukule’nin çeperine yerleşmek zorunda kalan Roman yurttaşlar, Fatih Belediyesi ve TC Başbakanlık Toplu Konut İdaresi Başkanlığı’na ilk kez tazminat davası açmaya hazırlanıyor. Öte yandan Roman Kültürü ve Dayanışma Derneği ile üç Roman yurttaşın Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nde (AİHM) açtığı dava halen devam ediyor.

‘Rantsal dönüşüme dönüştü’

Roman Kültürü ve Dayanışma Derneği Başkanı Şükrü Pündük, şöyle konuştu: “Sulukule’de yaşayan insanlar, yerlerinden, yurtlarından, kültürlerinden koptu, koparıldı. Yaşananların fiziksel ve psikolojik yansımaları ortaya çıktı. Çok insan kalp krizi geçirdi, sinir hastası oldu. İnsanların hayatlarını mahvetmek kentsel dönüşüm müdür? Biz kesinlikle kentsel dönüşüme karşı değildik. Ama bu rantsal dönüşüme dönüştü. Bu yüzden aramızdan bazı arkadaşlarımız, Fatih Belediyesi ile TC Başbakanlık Toplu Konut İdaresi’ne dava açmaya hazırlanıyor. Sulukuleliler olarak tarihimizde ilk kez, hükümete tazminat davası açacağız.”