İMKB Gelişen İşletmeler Piyasası Yönetmeliği

İstanbul Menkul Kıymetler Borsası (İMKB) Gelişen İşletmeler Piyasası Yönetmeliği'yle gelişme ve büyüme potansiyeline sahip şirketlerin sermaye piyasalarından fon sağlamak için ihraç edecekleri menkul kıymetlerin işlem görebileceği şeffaf ve düzenli bir ortam yaratmak amacıyla kurulan Gelişen İşletmeler Piyasası'nın (GİP) çalışma usul ve esasları düzenleniyor.

Alınan bilgiye göre, söz konusu yönetmelik, İMKB bünyesinde küçük ve orta ölçekli işletmeler başta olmak üzere gelişen işletmelerin işlem göreceği bir piyasanın kurulmasıyla ilgili düzenlemeleri içeriyor.

GİP ile birtakım yenilikler de getiriliyor. Bunlardan biri ''piyasa danışmanlığı sistemi''. Bu sisteme göre, küçük ve orta ölçekli işletmeler piyasalar hakkında daha fazla bilgi sahibi olmak ve İMKB'de işlem görebilmenin yükümlülükleri gibi konularda piyasa danışmanlarına danışacaklar. Bu piyasada tek fiyat yöntemiyle de işlem görebilmek mümkün olacak. Şirketler piyasa yapıcıları olduğu takdirde, çok fiyat yöntemi ile de işlem görebilecekler.

GİP listesi, şirket ve piyasa danışmanına ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yönetmeliğe göre, SPK tarafından kayda alınan menkul kıymetler GİP listesine kabul edilebilecek ve GİP'te işlem görebilecek. Payların GİP listesine kabulü ve GİP'te işlem görmesine ilişkin usul ve esasların düzenlendiği yönetmeliğe göre, diğer menkul kıymetlerin GİP listesine kabul edilmesi ile işlem görmesine ilişkin usul ve esaslar yönetim kurulu tarafından belirlenecek ve SPK'nın onayı ile yürürlüğe girecek.

GİP listesine kabul işlemi, sadece mevcut ortakların yeni pay alma haklarının kısmen veya tamamen kısıtlanması suretiyle sermaye artırımı ya da tahsisli sermaye artırımı sonucunda ihraç edilecek paylar için yapılacak.

Bir şirketin mevcut ortaklarının yeni pay alma haklarının kısmen veya tamamen kısıtlanması suretiyle sermaye artırımı ya da tahsisli sermaye artırımı sonucunda ihraç edilecek payları GİP'te esas olarak aynı işlem sırasında işlem görecek. Ancak, şirketin farklı haklara sahip payları bulunuyorsa yönetim kurulunun kararıyla birden fazla işlem sırası açılabilecek.

GİP bünyesinde söz konusu payların işlem görebileceği değişik pazarlar yönetim kurulu kararı ile teşekkül ettirilebilecek. Teşekkül ettirilen pazarlar ve buralarda işlem görecek menkul kıymetler bültende ilan edilecek. Pazarlar teşekkül ettirildikleri usule göre kaldırılabilecek.

GİP listesine kabul edilecek paylar sadece halka arz yoluyla yapılacak sermaye artırımı veya tahsisli sermaye artırımı yoluyla ihraç edilecek paylardan oluşur. Şirket payları GİP listesinde bulunduğu sürece bu madde kapsamı dışında kalan ve GİP listesinde bulunmayan paylar için ortakların yapacağı GİP listesine kabul başvurusu Borsa tarafından reddedilecek. GİP listesine kabul başvurusu, SPK kayıt başvurusuyla eş zamanlı olarak yapılacak.

GİP listesine kabul başvurusuna eklenecek belgelerin belirtildiği yönetmelikte, şirket paylarının, en erken GİP listesine kabul başvurusunun yönetim kurulu tarafından onaylanması kararının bültende ilanını izleyen ikinci işlem gününde ikincil piyasada işlem görmeye başlayacağı belirtildi.

İlan yükümlülüğüne ilişkin düzenlemelerin de yer aldığı yönetmelikte, payları GİP listesine kabul edilen şirketin, başvuru ekinde yer alan, şirket bilgi formunu, finansal tablolarını ve Borsa tarafından gerekli görülen diğer bilgi ve belgeleri internet sitesinde daimi olarak ilan etmek zorunda olduğu vurgulandı.


İMKB hisse senetleri piyasası pazarlarına başvuru zorunluluğu

Payları GİP'te işlem gören şirketin, bağımsız denetimden geçmiş son yıl sonu finansal tabloları esas alınarak İMKB Kotasyon Yönetmeliğinin ilgili maddesinde belirtilen şartları birlikte sağlaması halinde, yıl sonu bağımsız denetim raporunun kamuya açıklanmasından itibaren 8 hafta içinde paylarının İMKB Hisse Senetleri Piyasası pazarlarından birinde işlem görebilmesi için başvuruda bulunması gerekiyor. Bağımsız denetim raporunun kamuya açıklandığı tarih itibarı ile İMKB Kotasyon Yönetmeliğinin ilgili maddesi hükmü uyarınca en az 250 gerçek ve/veya tüzel kişi ortağı bulunmayan şirketler bu yükümlülükten muaf olacak.


Piyasa danışmanı

Yönetmelikle piyasa danışmanlığı sistemi de getirildi. ''Piyasa danışmanının görevi'' başlıklı bölümde, ''Piyasa danışmanı, şirket paylarının GİP listesine kabulü öncesinde GİP listesine kabul başvurusu için gerekli hazırlıkların tamamlanmasında şirkete yardımcı olmakla, Borsaya iletilen ve kamuya açıklanan bilgi ve belgelerin doğruluğunu işlem görecek şirket ile birlikte onaylamakla görevlidir. Piyasa danışmanı, şirket paylarının GİP listesine kabulü sonrasında SPK ve Borsa düzenlemelerine uyum konusunda şirkete yardımcı olur'' denildi.

Yönetmelikte, piyasa danışmanı olabilecek şirket, piyasa danışmanının yükümlülüğü ve tarafsızlığı, piyasa danışmanının göreve devam açıklaması ve görevini bırakması, piyasa danışmanının uyarılması, yetkisinin kısıtlanması veya iptali gibi konular da düzenlendi.


Finansal raporların kamuya açıklanması

Yönetmeliğe göre, payları GİP listesinde bulunan şirketler; yıl sonu finansal tabloları ile bunlara ilişkin bağımsız denetim raporunu, bağımsız denetimden geçmemiş 6 aylık finansal tablolarını, yıl sonu faaliyet raporunu kamuya açıklamak zorunda olacak.
Sermaye piyasası araçlarının değerini ve yatırım kararlarını etkileyebilecek olan veya yatırımcıların haklarını kullanmalarına yönelik önemli olay ve gelişmeler de şirket tarafından kamuya açıklanacak.

Şirketin internet sitesinin şirket payları GİP listesinde bulunduğu sürece çalışır durumda olması gerektiği ifade edilen yönetmelikte, GİP listesine kabul başvurusu esnasında kamuya açıklanması Borsa tarafından talep edilen her türlü bilgi ve belgenin şirket internet sitesinde elektronik ortamda bulundurulması gerektiği vurgulandı.

GİP listesine ilişkin ücretlerinin de belirtildiği yönetmelikte, GİP listesine kabul ücretinin GİP listesine kabul için yapılan her başvuruda başvuruya konu payların nominal tutarı üzerinden alınacağı ifade edildi.


İşlem yapacak üyeler ile piyasa yapıcı üyeler

Yönetmelikte, GİP'te, İMKB Yönetmeliğinin ilgili maddesi hükümlerine göre Borsa üyesi olan ve Hisse Senetleri Piyasasında işlem yapma yetkisi bulunan banka ve aracı kurumların işlem yapabilecekleri belirtildi.

Piyasa yapıcı üyenin, ''görevli olduğu işlem sırasında piyasanın dürüst, düzenli ve etkin çalışmasını sağlamak, likit ve sürekli bir piyasanın oluşmasını teşvik etmek amacıyla çift taraflı alış satış kotasyonu vermekle yükümlü olan ve Yönetim Kurulu tarafından yetkilendirilmiş Borsa üyesi aracı kuruluş'' olarak tanımlandığı yönetmelikte, piyasa yapıcılık faaliyetinde bulunmak için başvuran Borsa üyeleri arasından yönetim kurulu tarafından belirlenen şartları taşıdığı tespit edilenlerin bu faaliyetlerine ilişkin olarak Borsa tarafından hazırlanan ve SPK tarafından onaylanan Piyasa Yapıcılık Taahhütnamesi'ni imzalamak zorun olduğu, aksi takdirde piyasa yapıcılık faaliyetlerine başlayamayacakları kaydedildi.

Bir piyasa yapıcının, birden fazla menkul kıymette piyasa yapıcı olarak atanabileceği, yönetim kurulunun piyasa yapıcı üyenin piyasa yapıcılık faaliyetinde bulunabileceği menkul kıymet sayısına sınırlama getirebileceği hükme bağlandı.


Tek fiyat ve çok fiyat yöntemleri

İşlem yapacak üyenin yatırması gereken teminat, borsa payı, işlem yapacak olan üye temsilcilerinin niteliklerinin anlatıldığı yönetmelikte, işlem kuralları da belirtildi.

Fiyat değişme sınırları, yayılma aralığı, kotasyon vermek, borsa emirlerine ilişkin düzenlemelerin yer aldığı yönetmelikte, payların alım satımında ''tek fiyat'' ve ''çok fiyat'' yöntemlerinin yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde, yönetim kurulu tarafından belirlenen kurallar ile kullanılacağı kaydedildi.

Yönetmeliğe göre, tek fiyat yönteminde bir seans içinde bir veya birden fazla fiyat belirlemesi yapılabilecek.


Birincil piyasa işlemleri

GİP birincil piyasa işlemleri; GİP listesine kabul edilmesi uygun görülen şirket paylarının halka arz yoluyla satışını, payları GİP'te işlem gören şirketlerin, ortakların yeni pay alma haklarının kısıtlanması sonucunda arttırılan sermayeyi temsil eden paylar ile sermaye artırım sürecinde kullanılmayan yeni pay alma hakları sonrası kalan payların satışını kapsayacak.

Birincil piyasada uygulanacak emir ve işlem esaslarını belirlemeye yönetim kurulu yetkili olacak.

Payları GİP'te işlem gören şirketlerin nakdi sermaye artırımı yapmak üzere belirledikleri yeni pay alma hakkı kullanma süresi içinde, söz konusu payın üzerinde bulunan yeni pay alma hakkı kuponunun alınıp satılması için, yönetim kurulunca belirlenecek esaslar çerçevesinde yeni pay alma hakkı kuponu işlem sırası açılacak.

Yönetim kurulu tarafından belirlenen esaslar çerçevesinde, payları GİP'te işlem gören bir şirkete ait belirli miktarın üzerindeki pay işlemleri toptan alış-satış emirleri ile gerçekleştirilecek.

Yönetmelikte, şirketin işlem sıralarının geçici olarak durdurulması, yükümlülüklerin yerine getirilmesinde uygulanacak yöntem, temerrüt konularına ilişkin düzenlemeler de yer aldı.
Yönetmeliğe göre, üyelerin, müşterilerinin GİP'te işlem görecek menkul kıymetlerin birincil ve ikincil piyasa işlemlerine aracılık yapmadan önce, şirket paylarının GİP listesine kabul edilme kriterleri, piyasa danışmanı uygulaması, kamuyu aydınlatma hususunda GİP ve Hisse Senetleri Piyasası arasındaki farklılıklar ve GİP'te işlem görecek menkul kıymetlere yatırım yapmanın riski ve karşılaşabilecekleri diğer riskler konusunda yatırımcıları bilgilendirmekle yükümlü olduğu kaydedildi.

Payları GİP'te işlem gören şirketler ile ilgili kamuya açıklanacak bilgilerin SPK ve Borsa tarafından belirlenen esas ve usuller çerçevesinde elektronik sertifikalar kullanılarak elektronik ortamda gönderilmesi ve SPK'nin kağıt ortamında bildirim yükümlülüğünü kaldırması halinde söz konusu bilgi ve belgeler Borsaya gönderilmiş sayılacak.
Yönetmelik bugün itibariyle yürürlüğe girdi.