İngiltere: Trump Nobel'e aday olabilir

Reuters haber ajansına konuşan ABD'li üst düzey bir yetkili, Avrupalı müttefiklerinin anlaşmanın sürdürülmesi için ikna çabalarının Trump'ın kararında etkili olup olmayacağının belirsiz olduğunu söyledi.

Pazartesi günü Twitter'da yaptığı açıklamada Trump, "Beyaz Saray'da yarın saat 14:00'de (TSİ 21:00) İran nükleer anlaşmasıyla ilgili kararımı açıklayacağım" ifadelerini kullanmıştı. ABD Başkanı Trump, sıklıkla anlaşmayı iptal edeceği tehdidinde bulunuyordu. İngiltere, Fransa ve Almanya ise anlaşmanın devamı için son haftalarda yoğun kulis çalışmaları yürüttü.

"Nobel'e aday olabilir"

İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson, Trump hakkında Nobel Barış Ödülü'ne aday olup olamayacağıyla ilgili soruyu “Kuzey Kore ve İran nükleer anlaşması sorunlarını çözebilirse, bunu Nobel Barış Ödülü'nü daha hiçbir şey yapmadan kazanan Barack Obama’dan daha az hak etmesi için neden göremiyorum.” şeklinde cevapladı.

Eski ABD Başkanı Obama, 2009'da dolayı Nobel Barış Ödülü'ne layık görülmüştü.

Reuters'a konuşan bir Avrupalı diplomat "Gelecek birkaç günde büyük bir değişiklik olmazsa, Trump'ın İran'a yaptırımlardan vazgeçeceğini sanmıyorum" dedi ve Trump'ın anlaşmayı sürdürmesinin 'çok az bir ihtimal' olduğunu ifade etti. Son olarak İngiltere Dışişleri Bakanı Boris Johnson "Anlaşmayı terk etmek hata olur" sözleriyle Trump'a çağrıda bulunurken, İran ise ABD'ye "Anlaşmadan çekilirsen pişman olursun" mesajını vermişti. Trump ise anlaşmayı "delilik" olarak nitelendirerek, çekilmek istediğini söylüyordu.

BBC Türkçe'nin haberine göre Avrupalı müttefiklerinden 12 Mayıs'a kadar anlaşmadaki "korkunç hatalar" olarak nitelendirdiği kısımları değiştirmesini isteyen Trump, aksi halde İran'a yönelik ekonomik yaptırımları yeniden yürürlüğe sokmakla tehdit ediyordu.

İran: Tarihi pişmanlık yaşar

Pazartesi günü İran Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani, ABD'nin anlaşmadan çekilmesi durumunda "tarihi bir pişmanlık" yaşayacağını söyledi.

İran Devlet Televizyonu'na konuşan Ruhani "İran'ın Trump'ın vereceği her karara karşı bir planı olduğunu ve karşılık vereceklerini" belirtti. Nisan ayında ABD Başkanı Donald Trump ve Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron Washington'da yaptıkları görüşmede, İran ile yeni bir nükleer anlaşma için çalışılması konusunda anlaşmıştı. Macron bu anlaşmanın, İran'ın balistik füze programına ve Tahran'ın bölgedeki etkinliğinin azaltılmasına yönelik hükümler de içermesi gerektiğini vurgulamış, "Rusya ve Türkiye'nin de bu sürece dahil olmasını istiyoruz" demişti.

İran anlaşmasında neler var?

2015 yılında İran ABD, Çin, Rusya, Almanya, Fransa ve İngiltere ile nükleer faaliyetlerini sınırlandırmaya karşılık ekonomik yaptırımların kaldırılmasına yönelik bir anlaşma imzaladı.

Resmi adı Ortak Kapsamlı Eylem Planı olan anlaşmaya göre İran uranyum zenginleştirdiği santirfüjleri azaltma taahütünde bulunuyor.

Anlaşma koşulları İran'ın zenginleştirilmiş uranyumu büyük anlamda azaltması ve nükleer silah yapmaya yetecek düzeye çıkarmamasını öngörüyor. Anlaşmadan sonra İran'ın Natanz ve Fordo tesislerindeki santrifüj sayısı azaltıldı ve tonlarca az zenginleştirilmiş uranyum Rusya'ya gönderildi. Uluslararası Atom Enerjisi Ajansı'ndan denetçiler İran'ın nükleer tesislerinde teftiş yapma yetkisine sahipti.