Irak’ta borusu öten güç İran

Irak Şam İslam Devleti (IŞİD) Irak’ın merkezi hükümeti ile Kürt bölgesi arasındaki son bağ olan 30 kilometrelik dar şeride yüklenip İran sınırına dayanırken, dikkat çekici iddialar ortaya atıldı. El Cezire televizyonu İran birliklerinin sınırı geçerek Calavla’da IŞİD’e karşı savaşan Irak ordusu ve Kürt peşmergelerinin yardımına koştuğunu öne sürdü. Dün Bağdat’ı ziyaret ederek kapsamlı görüşmelerde bulunan İran Dışişleri Bakanı Muhammed Cevad Zarif ise iddiaları yalanladı. Bağdat’ta kurulmaya çalışılan yeni hükümete desteklerini de sunan Zarif, “korkunç bir soykırım suçu ve insanlığa karşı suç işleyen” IŞİD’e karşı uluslararası toplumu koordineli çalışmaya çağırdı.

IŞİD Irak’ın petrolünün yarısının işlendiği en büyük rafineresi olan Baici’ye üç koldan saldırırken, ülkenin doğusundaki Diyala bölgesinde İran sınırına 30 kilometre uzaklıktaki Calavla’da şiddetli çatışmalar devam ediyor. El Cezire televizyonu bir güvenlik kaynağına dayanarak, yüzlerce İran birliğinin cuma günü sınırı geçerek Irak ordu güçleri ile peşmergelere katıldıklarını öne sürdü. İran birliklerinin cumartesi sabahı sınırı aşarak geri döndükleri belirtildi. Kimi kaynaklar İranlı askeri danışmanların zaten bulunduğu komşu ülkede ilk kez Sünni isyancılarla doğrudan temasın gerçekleştiğini iddia ediyor. İranlı bir pilotun Irak’ta ölmesi ve Su-25 uçakları da İran’ın Irak’taki askeri varlığın işareti sayılıyor.

Tahran ise bu iddiaları yalanladı. İran Dışişleri sözcüsü Marzieh Afkham, “İran’ın Irak’ta sahadaki gelişmeleri yakından hassasiyetle izlediğini ve ikili ve uluslararası taahhütlerine uygun davrandığını” duyurdu. Asıl çıkış ise Bağdat’ı ziyaret eden İran Dışişleri Bakanı Zarif’ten geldi. Dün Bağdat’ta geçici Başbakan Nuri el Maliki, Tahran’ın da onayıyla atanarak ABD’nin hava desteğinin önünü açan yeni Başbakan Haydar el Abadi’nin yanı sıra Kürt kökenli Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari ve Sünni Meclis Başkanı Salim el Cuburi ile görüştü.

Zarif, Zebari ile ortak basın toplantısında Irak’ta İran askeri bulunmadığını söyledi, “Irak ve Kürt hükümetleri bu zalim grubu püskürtmeye çalışırken, biz birlikte çalışıyoruz ve işbirliği yapıyoruz. Fakat İran askerlerinin Iraklı kardeşlerimize yardım için Irak’ta bulunmalarına ihtiyaç olduğuna inanmıyoruz. Bu işi kendileri yapmaya muktedirdirler” dedi. “İran ve Irak’'ın çok derin ilişkileri vardır. Bu ülkenin demokratik, bölgesel bütünlüğü ve ulusal birliği İran için büyük önem taşır” vurgusu yapan Zarif, her zaman Irak halkının yanında olacaklarını belirtti. Bağdat’ta hükümet kurma sürecine de destek sunan İranlı bakan, “korkunç bir soykırıma girişip insanlığa karşı suç işleyen” IŞİD’e karşı uluslararası çabaları artırma çağrısı yaptı.

ABD ordusu 8 Ağustos’tan bu yana IŞİD mevzilerine 90’dan fazla hava saldırısı düzenlerken, operasyonu IŞİD’e sığınak haline getirilmiş Suriye tarafına yayma işaretleri veriyor. Özellikle Amerikalı gazeteci James Foley’nin kafası kesilerek öldürülmesi “ABD’yi hedef almış terör saldırısı” olarak tanımlanmışken, örgüte karşı cepheye İran’ı da katma çabaları dikkat çekiyor. Ulusal İran Amerikan Konseyi Başkanı Reza Maraşi, IŞİD’in “hasımları arasında tuhaf ortaklıklar” yarattığına dikkat çekerken, “Halihazırdaki Irak’ta Kürtler, ABD, AB, İran ortak bir dava buldular. Zira IŞİD her birine tehdit teşkil ediyor. Geçmişte bu bölgede bütün bu ülkeler birbirine karşı açık veya gizliden savaşırdı. Arap ve Batı hükümetlerinin İran’dan şikâyet etmemeleri de çok dikkat çekici” yorumunu yaptı. Maraşi, İran ile ABD’nin aynı mücadelenin farklı bölümlerinde yer aldıklarını ekledi.