Irak'tan ikinci petrol ihalesi

Bağdat'ta bu sabah Irak Petrol Bakanlığı'nda yapılan ikinci ihale, Irak Başbakanı Nuri El Maliki'nin konuşmasıyla başladı. İhalede konuşan Başbakan Maliki, bu ihalenin Irak petrol sanayinde yeni bir değişime yol açacağını ve şirketlerin bu ihalede şeffaf ve şerefli rekabet yaşayacaklarını söyledi. Eskiden petrol gelirlerinin silah ve savaşlara harcandığına işaret eden Maliki, şunları kaydetti: ''Petrol gelirlerimiz barış, hizmet ve sevgi için kullanılacak. Petrol Iraklılar içindir. Bu servet sizindir. Ülkede istikrarlı bir düzen ve sistem olduktan sonra petrol Irak ve bölgenin hizmeti için kullanılacak. Irak, bölge ve dünyada istikrarın sağlanmasında rol almak istiyor. Yabancı şirketlere, Irak'ın vermiş olduğu güvencelere güvendikleri için teşekkür ediyorum. Biz ve şirketler, belirlenen şartlar çerçevesinde hayırlı bir sonuca ulaşmayı ümit ediyorum. Bugün Iraklılar ve şirketler için mutlu bir gün olacak.'' Maliki, ayrıca, Irak'ta siyasi değişimlerin olmayacağı yönünde şirketlere garanti verdiğini ve Irak'ın güvenli ve istikrarlı olacağını kaydetti.

Öte yandan, Irak Petrol Bakanı Hüseyin Şehristani de, ikinci ihalenin şartları birinci ihaleninkiyle aynı olacağını ve varil başına ücret ödeneceğini söyledi. İlk ihale, 12,6 milyar varil rezerve sahip olduğu tahmin edilen Mecnun petrol yatağı için yapıldı. İhalede, 2 konsorsiyum teklif verdi. Fransız Total ve Çinli CNPC, günlük 1 milyon 405 bin varil üretimi ve ücret olark da 1 dolar 75 cent teklifinde bulundu. Shell ve Malezyalı Petronas'tan oluşan konsorsiyum da günlük üretim olarak 1 milyon 800 bin varil ve ücret olarak da 1 dolar 39 cent teklif verdi. Shell ve Petronas'ın verdiği teklif Irak Petrol Bakanlığı'nın belirlemiş olduğu ücretten daha düşük olması nedeniyle ihaleyi kazandı.
 

Haziran ayındaki ilk ihaleyi BP ve CNPC kazanmıştı

Haziran ayında açılan ilk ihalede, ülkenin güneyinde 17,8 milyar varil rezerve sahip Rumeyle petrol sahasının geliştirilmesi ihalesini İngiliz BP ve Çinli CNPC şirketi kazanmış, Irak hükümeti Ekim ayında anlaşmayı onaylamıştı. Diğer iki uluslararası konsorsiyum da Rumeyle yakınındaki iki petrol sahasıyla ilgili tekliflerini revize etmişti.
 

Türkiye'den TPAO katılıyor

Petrol Bakanlığı'nın, ABD öncülüğündeki müttefik güçlerin 2003 yılında Irak'ı işgalinden bu yana ikincisini düzenlediği ve 10 petrol sahasının geliştirilmesi için açtığı ihaleye çeşitli ülkelerden 44 firma katılacak. Bu firmalar arasında Türkiye'den TPAO da bulunuyor. Irak'taki ihaleye ABD'den 7, Japonya'dan 6, Rusya'dan 4, Çin'den 3 ve İngiltere'den 3 şirket katılacak. En az 115 milyar varil rezervle dünyanın üçüncü büyük petrol rezervine sahip Irak'ın, üretimi ve ihracatı, potansiyelinin çok altında bulunuyor. Bütçesinin yüzde 95'ini petrol geliri oluşturan Irak'ın günlük petrol üretiminin günlük 2,3-2,4 milyon varil olduğu belirtiliyor.
 

Irak'ın üretimi günlük 10 milyon varili aşabilir

Edinilen bilgiye göre, Irak'ın ihalelerle ilgili bütün anlaşmaları onaylaması halinde, üretimi günlük 10 milyon varili aşabilir ve bu da Irak'ı, küresel petrol üretiminde 11 sıradan 3'üncü ya da daha üst sıraya çıkarabilir. İhaleye çıkılacak petrol sahalarında toplam 41,3 milyar varil petrol rezervi bulunuyor. Bu sahalardaki petrol rezervi, Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyesi Libya'nın petrol rezervine denk düşüyor.

ABD Enerji Enformasyon İdaresi'ne göre, ihaleye çıkılacak petrol sahaları arasında en fazla rezerve sahip iki bölge Güney Irak'ta yer alıyor. Bunlardan Batı Kurna 12,9 milyar varil ve Mecnun'da 12,6 milyar varil petrol rezervi olduğu tahmin ediliyor. Güney Irak'ta ayrıca Garaf'da 0,9 milyar ve Halfaya'da 4,1 milyar varil petrol rezervi bulunuyor. İhaleye çıkılacak alanlardan Irak'ın orta kesimindeki Doğu Bağdat'ta 8,1 milyar, Bedra'da 0,1 milyar, Orta Fırat'ta 0,6 milyar, Kuzey Irak'taki Doğu'da 0,3 milyar, Necme'de 0,9 milyar ve Keyara'da 0,8 milyar varil petrol rezervi bulunduğu tahmin ediliyor.

'Günlük petrol üretimini 7 yılda 10 milyon varile yükselteceğiz'

Irak Petrol Bakanlığının 10 petrol sahasının geliştirilmesi için açtığı ikinci ihalenin Nasıriye ilindeki 4,1 milyar varillik Halfaya petrol sahasını Çin firması CNPC, Malezya firması Petronas, Fransız firması Total kazandı. CNPC, Petronas ve Total şirketleri, Halfaya petrol sahasında şu anda günlük 3,100 varil olan üretimi 13 yılda günlük 535 bin varile yükseltecek. Bu petrol yatağı için Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı (TPAO)-ONGC ve Oil İndia konsoryumu da teklif verdi.

Bağdat'ta Irak Petrol Bakanlığında yapılan ihaleden sonra bir basın toplantısı düzenleyen Irak Petrol Bakanı Hüseyin Şehristani, bu ihalelerle Irak'ın günlük petrol üretimini 7 yıl içinde 10 milyon varile yükselteceklerini söyledi. Petrol şirketlerinin Irak'ta petrol çıkarma ücreti olarak verdikleri teklifin dünyada verilen en düşük teklif olduğunu belirten Şehristani, ''Irak OPEC'de çok önemli bir rol üstlenecek'' dedi. İhaleler sonucunda petrol üretimini artırdıktan sonra Irak'ın petrol ihraç eden ülkelerin başında geleceğini ifade eden Şehristani, Irak'ın petrolü ihraç etmek için önemli bir ihracat şebeke ağına ve limanlara ihtiyacı olduğunu dile getirdi.

Basra Körfezi'nin kuzeyinde yüzer bir liman ve Basra Limanı inşaatına başlandığını belirten Şehristani, şunları kaydetti: ''Yeni petrol boru hatlarının inşası için çalışmalar sürüyor. Irak'ın petrol ihracatını karşılayacak yeni ihracat şebekesi için var gücümüzle çalışıyoruz. Mevcut petrol boru hatlarının geliştirilmesi ve yeni boru hatlarının döşenmesi için de çalışıyoruz.'' ''Diyale (Bağdat'ın kuzey doğusu) ve Keyara'da (Musul) petrol yataklarına şirketler teklif vermediler. Bunda güvenlik sorunlarını etkisi oldu mu'' sorusu üzerine Şehristani, buralarda güvenliğin göz önünde bulundurulmuş olabileceğini söyledi. Bu illerdeki halkın illerindeki güvenliğin sağlanması için merkezi hükümetle yeterince işbirliği yapmadığını ifade eden Şehristani, ''Halktan isteğimiz güvenliğin sağlanması için merkezi hükümetle tam bir işbirliği içinde olması. Güvenlik sağlandıktan sonra yabancı petrol şirketleri gelsin, bu illerdeki petrol yataklarını işletsin, bu da halkın yararına olacaktır'' dedi.

Şehristani, ayrıca işletilmesi için teklif verilmeyen petrol yataklarının, Irak Petrol Bakanlığı ve Iraklı şirketlerin imkanlarıyla işletileceğini söyledi. Bugünkü ilk aşamada, ihalede 10 petrol yatağından 5'i ihaleye sunuldu. 8,1 milyar varillik Doğu Bağdat petrol sahasına, paralel kazı yapılması gereği ve Bağdat'ın doğu yakasındaki bazı yerleşim birimlerinin bu yatağın üzerinde bulunması nedeniyle teklif gelmedi. Irak'ın kuzey doğusundaki Diyale'de bulunan Kamar, Gullabat, Naudman ve Keşm el Ahmer petrol sahaları için teklif verilmedi.

Musul'daki Keyara yatağına ise Angola şirketi Sonangol teklif verdi. Varil başına 12 dolar 50 sent fiyat ve günlük 120 bin varil üretim teklifine karşın, Irak Petrol Bakanlığı şirketten fiyatı 5 dolara indirmesini istedi. Şirket ise bu rakamı düşük bularak kabul edemeyeceğini söyledi. 10 petrol sahasından geriye kalan 5 yatağın ihalesi yarın yapılacak. Türkiye Petrolleri Anonim Ortaklığı'nın yarınki ihalede teklif vermesi bekleniyor.