'İran ile nükleer yakıt anlaşması zaman alacak'

Asya turu öncesinde Reuters'ın sorularını yanıtlayan ABD Başbakanı Barack Obama, dünyanın en güçlü iki ulusunun büyük çaptaki küresel meselelere karşı birlikte çalışması ve aralarındaki rekabetin adil ve dostça olması gerektiğini söyledi. İki ülke arasındaki ekonomik ilişkilerin son yıllarda "dengesiz" bir hal aldığı uyarısında bulunan Obama, Çinli liderlerle görüşmesinde, yuan para birimi konusunu dengesizliklere yol açan nedenlerden biri olarak gündeme getireceğini bildirdi.

Obama, "Kriz durumundan çıkıyorken, Çin'in uzun vadede sürdürülebilir bir model yaratmaya ilgi duyacağını düşünüyorum. Ellerinde tuttukları büyük miktarda Amerikan Doları var, dolayısıyla bizim başarımız onlar için önemli. Bunun tersi olarak, bu sorunların bir kısmını çözmezsek, bence hem ekonomik hem de siyasi açıdan ilişkilerde büyük çaplı gerilimler ortaya çıkacak" dedi.

Başkan Obama, Pekin yönetimine pazarlarını açmak için daha fazlasını yapması gerektiği mesajını da vereceğini ifade etti. Ayrıca bazı çevrelerce Çin'in insan hakları karnesini hafife aldığı yönündeki eleştirilerini reddeden Obama, "İfade, basın ve din özgürlüklerinin sadece Amerikan değerleri değil, evrensel değerler olduğuna inanıyoruz. Çin heyetleriyle görüşmelerimizde bu konular her zaman gündeme gelmiştir ve böyle de devam edecektir" dedi.

İklim değişikliği

Obama, iklim değişikliğiyle mücadele konusunun da Çinli meslektaşıyla yapacağı görüşmenin önemli gündem maddelerinden birini oluşturacağını belirterek, "Aralıktaki Kopenhag toplantısının başarıya ulaşabilmesi için, dünyanın en fazla karbondioksit yayan iki ülkesinin ortak bir zemin bulması gerekiyor" diye konuştu. Kopenhag'a kadar olan sürede bir çerçeve anlaşmasına varılabilmesine dair iyimser olduğunu kaydeden Obama, eğer bir ilerleme sağlanabileceği hissini edinirse gelecek ay Kopenhag'a gideceğini söyledi.

İran

Obama, "İran'daki istikrarsız siyasi durumun, Tahran ile dünyanın büyük güçleri arasında nükleer yakıt anlaşmasına varılmasına yönelik çabaları daha karmaşık hale getiriyor olabileceğini" söyledi. ABD'nin küresel çapta nükleer silahların yayılmasının önlenmesi hedefinde son birkaç ayda, son yıllara göre daha fazla ilerleme sağladığını kaydeden Obama, "Ancak bu zaman alacak. Zorluğun bir parçası da, gerek Kuzey Kore gerekse İran, bu konularda hızlı kararlar verebilmek için yeterli düzeyde siyasi istikrarı yakalayamamış görünüyorlar" diye konuştu.

Obama, ABD'nin, Rusya, Çin, Almanya, İngiltere ve Fransa ile birlikte İran'a "adil" bir öneride bulunduğunu da belirterek, "Her ne kadar İran'dan istediğimiz yanıtı şu ana dek almamış olsak da, uluslararası toplumu bu gündemin arkasında birleştirmede şimdiye kadar olmadığı kadar iyi konumlanmış durumdayız" dedi.

Barack Obama, bir soru üzerine, ülkesi ile Rusya'nın bu yılın sonuna kadar nükleer silahların azaltılmasıyla ilgili yeni bir START anlaşmasını imzalayabileceklerine inandığını söyledi. Röportajda ayrıca, eski Başkan George Bush'a görev süresi bitmek üzereyken sorulan meşhur soru Obama'ya da soruldu. Obama, "Hiç hata yaptınız mı?" sorusuna gülerek, "Günde en az bir hata yaparız. Ama (görevim süresince) mühim bir hata yaptığımızı zannetmiyorum" yanıtını verdi.