İran'da gergin gün

Kutlamalar, başkent Tahran’da yoğun güvenlik önlemleri altında başladı. CNN, Devrim Muhafızları’nın yanı sıra hükümete bağlı İslamcı milis gücü Besiçlerin de iç güvenlik yetkilerinin artırıldığını bildirdi.

Törende bir konuşma yapan İran Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinecad, uranyumu yüzde 20 zenginleştirdiklerini söyledi.

FOTO GALERİ İÇİN TIKLAYINIZ

Ahmedinejad, zengileştirme işlemine önceki gün başladıklarını ve bugün ellerinde yüzde 20 oranında zenginleştirilmiş uranyum bulunduğunu belirtti.

İran resmi yayın organlarının geçtiği görüntülerde, törene 100 binlerce kişinin katıldığı görülüyor. İran bayrakları taşıyan katılımcıların ellerinde ayrıca ABD destekli Şah'a karşı 1979 Devrimi'ni gerçekleştiren Ayetullah Humeyni ve halefi Ayetullah Hamaney'in resimleri de var. Kalabalığın, "ABD'ye ölüm" ve "İsrail'e ölüm" şeklinde sloganlar attığı ifade ediliyor. 

Hükümet, protestocuların internet üzerinden örgütlenmesini engellemek için ülkenin dünyayla bağlantıları kesildi. Yabancı basın mensuplarına getirilen kısıtlamalar nedeniyle kutlama törenlerinden geçilen haber ve görüntüler, İran devlet yayın organlarının tekeline verildi. Ancak muhalif gruplar, kesintilere rağmen internet üzerinden seslerini dünyaya duyurmaya çalışıyor.


Muhalefet protesto ediyor

Sınırlı ve zaman zaman kopan bağlantıya rağmen, İranlı muhalifler internet üzerinden organize olarak, yıl dönümü kutlamalarını protestoya dönüştürdüler. Olaylarda en az 30 kişinin gözaltına alındığı bildirildi.

Sosyal paylaşım sitesi Twitter'da yazılanlara göre, en yoğun protestolar başkent Tahran ve İsfahan kentlerinde görülüyor.                                                  

Twitter kullanıcıları ve muhalif internet siteleri, hükümete bağlı İslamcı Besiç milislerinin protestoculara karşı şiddet kullandığını bildirdi. Bazı yerlerde silahlı çatışma yaşandığı da öne sürüldü.                                  

Twitter'da, Leyla Zarei isimli 27 yaşında bir protestocunun açılan ateşte hayatını kaybettiği iddia edildi.

İran İslam Devrimi'nin yıl dönümü kutlamalarının, Haziran ayındaki seçimlerden bu yana hükümet yanlıları ile muhalif güçlerin en ciddi karşılaşması olması bekleniyordu.

Göstericiler, YouTube üzerinde protestoların görüntülerini yayınlarken, sosyal paylaşım sitesi Twitter'da kullanıcılar, Tahran'da protestocuların üzerine ateş açıldığını ve en az 15 kişinin yaralandığını belirtti.

Yine Facebook ve Twitter gibi siteler üzerinden gönderilen mesajlarla muhalif gruplar, bugün TSİ 14.30'da Tahran'ın ana meydanlarında buluşarak, protesto gösterilerine devam etmek istediklerini bildirdi.

Hükümet, protestocuların internet üzerinden örgütlenmesini engellemek için ülkenin dünyayla bağlantılarını kesti.

İran'da devrimin 31. yıl dönümü kutlamaları sırasında düzenlenen protesto gösterilerinde başkent Tahran dışında iki kentte daha göstericilerin gözaltına alındığı, Meşhed kentinde göstericilerle polis arasında çatışma çıktığı bildirildi.

100 kişi gözaltına alındı

Muhaliflerin internet sitesi Jaras'ın haberine göre, Meşhed kentinde düzenlenen protesto gösterileri sırasında göstericilerle polis arasında "sınırlı çatışmalar" çıktı.

Meşhed'de 100 kadar gösterici polis tarafından gözaltına alındı. Şiraz kentinde ise polis halkın muhalif gösterilere katılmasını engellemek için 20 kadar kişiyi gözaltına aldı.

Tahran'daki gösterilerden birine muhalif lider Mir Hüseyin Musevi ve eşi Zehra Rahneverd'in de katıldığı belirtilirken, Nevruz adlı internet sitesi, Tahran'da bir meydanda yapılan gösteriye katılanlardan 30 kadarının gözaltına alındığını bildirdi.

Tahran'daki gösterilerle ilgili muhalif internet siteleri dışında haber alınamadığı, çünkü yabancı basın mensuplarının eskortlarla resmi kutlamaların yapıldığı Azadi Meydanı'na götürüldüğü ve muhalefet gösterilerini izleme imkanları olmadığı belirtildi.



Dünyayla bağı kopuk

Amerikan internet şirketi Google, İran'da elektronik posta ve mesajlaşma hizmeti Gmail'e girişte sorunlar bulunduğunu belirtirken, İran makamlarının bugün muhalefetin gösterilerini engellemek için Google'ın bu servisini kestiği ileri sürüldü.

Google grubundan yapılan açıklamada, İran'daki internet kullanıcılarının ilettiğine göre, Gmail'e girişte sorunlar yaşandığı belirtilerek, internet trafiğinde büyük bir azalma olduğu ve yapılan kontrol sonucu Google ağlarında bir sorun görülmediği kaydedildi.

Google, bu sorunun kendilerinden kaynaklanmadığını vurgularken, Wall Street Journal da, İran iletişim yetkililerinin bugünkü muhalefet gösterileri öncesinde, Google'ın bu hizmetini kestiklerini iddia etti.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü Philip Crowley de yaptığı açıklamada, Tahran rejimini vatandaşlarının özgürlüğünü kısıtlamakla suçlayarak, İran hükümetinin vatandaşlarının bilgiye ulaşma, kendini özgürce ifade edebilme, iletişim kurma ve fikir alışverişi yapmalarına engel olmaya kararlı göründüğünü belirtti.

Wall Street Journal ayrıca, bir İranlı yetkiliye dayanarak, ülkede bir ulusal elektronik mesajlaşma sistemi kurulmasına karar verildiğini bildirdi.

Yetkili, bu kararın İran'da internet teknolojilerinin geliştirilmesi ve halk ile hükümet arasındaki güvenin artması için alındığını ifade etti.

"Güvenlik güçleri Kerrubi ve Hatemi'ye saldırdı"

İran'ın başkenti Tahran'da güvenlik güçlerinin, muhalefet lideri Mehdi Kerrubi'ye saldırdığı bildirildi.

Bir muhalif internet sitesi, saldırının, Kerrubi, İslam devriminin 31. yıldönümü dolayısıyla yapılan gösteriye katıldığı sırada düzenlendiğini duyurdu.

Jaras sitesinde çıkan haberde, güvenlikçilerin Kerrubi'nin aracının camlarını kırdığı belirtildi, Kerrubi'nin yaralanmadığı kaydedildi.

Aynı site, güvenlik güçlerinin eski Cumhurbaşkanı Muhammed Hatemi'ye de saldırdığını bildirdi.
Bu arada yine muhalefete ait "Yeşil Ses" sitesinin haberinde, güvenlik güçlerinin, muhalefet lideri Mir Hüseyin Musevi'nin, başkentin göbeğinde gösteri yapan yandaşlarına ateş açtığı ve göz yaşartıcı gazla müdahale ettiği belirtildi. (Fotoğraf: EPA)