IŞİD’e karşı koalisyon önerisi

Irak’ta bu ay başından bu yana IŞİD’e karşı bombardımanlarını sürdüren ABD, cihatçılara yönelik operasyon alanına Suriye’yi de ekleme arayışında. Amerikan uçakları Suriye semalarında cihatçı örgüte ilişkin hedeflerin belirlenmesi için keşif uçuşlarına başlarken ABD Başkanı Barack Obama önceki gece yaptığı konuşmada, “IŞİD gibi bir kanserin kökünü kazımak kolay ve çabuk olmayacak... Bu barbar teröristlerle mücadele için koalisyon oluşturuyoruz” dedi.

Şam yönetimiyle olası bir askeri operasyon konusunda koordineli çalışılmayacağı mesajı veren Obama yönetiminin, cihatçılara karşı etkin vuruşu yapabilmek için Türkiye’nin yanı sıra Avustralya, İngiltere, Ürdün, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) de aralarında olduğu müttefiklerinden destek istediği gündeme yansıyor.

Washington’ın Suriye’de ılımlı muhalefete yardımı ve olası bir askeri operasyona destek istediği gelen haberler arasında. Amerikan New York Times gazetesi ABD’li yetkililerin geleneksel müttefikler İngiltere, Avustralya’nın hava saldırıları konusunda kendilerine katılmayı isteyebileceklerini söylediğini aktardı. Aynı yetkililer Obama yönetiminin Türkiye’ye Suriye’ye yönelik eylemde buradaki askeri üslerin kullanımını sorduğunu belirtti. Ankara’dan nasıl bir yanıt verildiğine ilişkin bilgi ise haberde yer almadı. Habere göre, ABD Ürdün’den istihbarat, Suudi Arabistan’dan da muhaliflere destek için finansal yardım arayışında.

Ama Washington’ın IŞİD’e karşı halihazırda kendi aralarında görüş ayrılıkları bulunan bölgedeki müttefik ülkelerden tam destek almasının zor olacağı yorumları yapılıyor. ABD’nin eski Suriye büyükelçisi Robert Ford, bu ülkelerin Suriye’de savaşan farklı gruplara yönelik desteğine işaret ediyor. Ford, çözüm için tek bir tarafın seçilmesi, bir komuta altında, ülkelerin ortak desteğinin buraya aktarılmasının sağlanması gerektiği görüşünde.

IŞİD’e karşı koalisyon için ABD’nin müttefiklerini iknada daha çok çaba göstermesinin gerekebileceği ifade edilirken örnek olarak Türkiye’nin, Başbakan Tayyip Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı koltuğuna gelmesiyle siyasi bir geçiş döneminde olduğu hatırlatılıyor. Başbakanlığa getirilen Ahmet Davutoğlu’nun ise Dışişleri Bakanlığı sırasında izlediği Suriye politikalarında iyice battığı değerlendirmesi yapılırken tüm bu gelişmeler arasında Beyaz Saray’ın Türkiye Büyükelçiliği için aday gösterdiği John Bass’ın da hâlâ Senato’dan onay alamadığına dikkat çekiliyor.

Bu arada ABD’nin, Türkiye’nin “yabancı savaşçılar”, cihatçılar için Suriye ve Irak’a “açık kapı” politikasından duyulan rahatsızlığını Ankara’ya ilettiği, sınırlarında önlem al çağrısı yaptığı da belirtiliyor.

Obama yönetiminin Suriye’de IŞİD’e karşı etkin vuruş için gerekli olan istihbaratı elde etmek konusunda sıkıntılar yaşadığı gelen haberler arasında. Bu çerçevede Şam yönetimiyle ilişkilerin kopukluğunun yanı sıra bu ülkede etkin istihbarat ağının oluşturulamadığı, bunun da olası bir operasyon için kendilerini adeta kör haline getirdiği yorumları yapılıyor. Amerikan Girişim Enstitüsü’nden (American Enterprise Institute) Michael Rubin’e göre, Türkiye ve Katar gibi ülkeler farklı gündemlere sahip ve IŞİD’e yönelik ellerindeki istihbaratları paylaşmayabilirler. Rubin, bu iki ülkenin Suriye’de cihatçıları desteklediğine atıfta bulunarak “ikili oynuyorlar” diyor.

Reuters’ın haberinde de Suriye’deki IŞİD militanlarının Türkiye sınırlarına tehdit oluşturduğu ifade edildi. Avrupalı bir diplomatın “Yüzlerce Avrupalı Türkiye üzerinden Suriye’ye geçiyor, çoğunun köktendinci gruplara katıldığını sanıyoruz” sözleri aktarıldı. Türkiye’nin son dönemde yaşanan gelişmelerin kendi topraklarına da tehdit yaratacağının farkına vardığı ve sınırlarında devriyeleri arttırdığı yorumlarına da yer verildi.

Haberde IŞİD’in Musul’daki Türk elçiliği baskını, 49 kişiyi rehine tutması hatırlatılırken cihatçı gruptan bir militanın “Türkiye’nin şeriatla yönetilmediğini, laik devlet olduğunu” söyleyerek “şu anda önceliğimiz Lübnan, Suriye, Irak, Filistin ve Suudi Arabistan, Sonra da Türkiye” şeklindeki sözlerine yer verildi.