"İşsizlik sorunu devam edecek..."

Plan ve Bütçe Komisyonu'nda, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Mesleki Yeterlilik Kurumu'nun 2010 yılı bütçesinin üzerinde sunumunu yapan Dinçer, dünyadaki ekonomik kriz ve istihdam üzerindeki etkilerini anlattı.

2007 yılından itibaren ABD'de başlayan krizin giderek tüm dünyada yayıldığını anımsatan Dinçer, bunun etkilerinin yalnızca ekonomik ve mali alanda kalmadığını, tüm toplumlarda, sosyal bir mahiyette arz etmeye başladığını söyledi.

Son dönemde tüm dünyada ekonomik anlamda bazı olumlu gelişmeler olduğunu belirten Dinçer, görülen bir takım emarelere göre, özellikle 2010 yılında iktisadi sorunların aşılmaya başlanılacağını, ancak sosyal etkilerin daha uzun süreceğini ifade etti. Dinçer, dünyada bu sosyal krizden çok çabuk çıkılamayacağının görüldüğünü vurguladı.

Küresel ekonomik krizin tüm ülkeleri etkilediğini belirten Dinçer, istihdamla ilgili sonuçların çok daha ağır bir şekilde yaşanmaya devam edeceğini kaydetti.

İşsizlik oranlarına bakarak da bunun görüleceğini belirten Dinçer, işsizliğin, dünyada çok büyük oranda, hızla arttığını ifade etti.

"İşsizlik sorunları ile boğulmaya devam edeceğiz"

Türkiye'de de benzer sürecin yaşandığını anlatan Dinçer, reel sektördeki ekonomik daralmanın da bunu tetiklediğini söyledi.

Alınan bazı tedbirlerin krizin etkilerini hafiflettiğini belirten Dinçer, ''Buna rağmen, 2010 yılında büyümeyi sağlamış olsak bile işsizlik sorunları ile boğuşmaya devam edeceğiz'' dedi.

Türkiye'de işsizlik oranlarının giderek artmaya devam ettiğini kaydeden Dinçer, Orta Vadeli Program'da da belirtildiği gibi, 2009 yılında ortalama 14,8 civarında işsizlik oranıyla karşı karşıya kalınacağını söyledi.

Bakan Dinçer, Türkiye'deki işsizliğin, müzminleşmiş yapısal boyutu ile küresel krizden etkilenen boyutu olduğunu söyledi. Yapısal sorunlarla ilgili yüzde 9 ile 12,5 arasında bir bandın sürekli olarak işsizlik için var olduğunu kaydeden Dinçer, bunun üzerindeki oranın da küresel krizle ilgili olduğunu düşündüklerini ifade etti.

İstihdam için alınna tedbirler

İstihdamla ilgili alınan tedbirlerden bahseden Dinçer, şunları söyledi:
''İki paket yayınlanmıştı. Bu paketlerden birinde primler 5 puan düşürüldü, engelliler, kadınlar ve gençlerin istihdamı ile ilgili teşvikler yapıldı. İşsizlik ödeneği artırıldı. İstihdam ve mesleki eğitim kurumlarının daha etkin çalışması sağlandı. İkinci pakette ise daha çok kısa çalışma ödeneğinin süresi ve miktarı ile ilgili düzenleme yapıldı. Kısa çalışma ödeneği, işsizliğin azaltılması konusunda etkin rol oynadı. 170 bin civarında işçimize kısa çalışma ödeneğinden kaynak ödedik. Önümüzdeki dönemde mevcut sıkıntılar devam ederse tekrar uzatmayı düşünebiliriz.''

Toplum yararına çalışma programları ile de önemli oranda istihdam sağlandığını belirten Dinçer, bugüne kadar 44 bin kişinin bu kapsamda iş başı yaptığını söyledi. Önümüzdeki yıl da bu programın devam edeceğini bildiren Dinçer, hedeflerinin 120 bin kişiye bu alanda geçici süre de olsa istihdam sağlamak olduğunu kaydetti.

Bakan Dinçer, iş gücünün vasıflarını artırmak için iş gücü eğitim programları düzenlediklerini anımsatarak, bu programlar için krizi fırsat bildiklerini, işsiz kalan insanlara mesleklerini geliştirmesi ya da yeni meslek kazanması konusunda destek olduklarını anlattı. Dinçer, bu kapsamda 140 bin kişiyi eğittiklerini, önümüzdeki yıl 200 binden fazla kişiye eğitim vermeyi planladıklarını bildirdi.

Stajların desteklenmesi ile ilgili düzenleme yaptıklarını da anımsatan Dinçer, bir işletmede staj yapan herhangi bir öğrencinin 6 ay süreyle primlerini ve ücretlerini ödediklerini söyledi.

Dinçer, istihdamla ilgili, yapısal sorunlar göz önünde bulundurulduğunda, krizin etkilerini önemli oranda azaltan ya da dengeleyen tedbirler alındığını ifade etti. Bakan Dinçer, dünyada, yatırım ve üretim miktarının arttığını ancak istihdam oranının aynı oranda artmadığını belirterek, ''Benzer bir süreci biz de yaşıyoruz. Son 5 yıldır, her yıl ekonomik büyümeyi 6.5 ya da 7 civarında sağlamış olmamıza rağmen istihdamda ayrı oranda artış olmadığını görüyoruz. Her yıl 450 ile 500 bin kişiye istihdam yaratmış olmamıza rağmen, piyasaya çok daha fazla insan girmekte ve işsizlik sorunumuz kalıcı olmaktadır'' diye konuştu.

Mesleki Yeterlilik Kurumu

Mesleki yeterlilik alanında artık standartların oluşmaya başladığını belirten Dinçer, bugüne kadar 28 tane meslek standardı hazırladıklarını ve ilan ettiklerini, yıl sonuna kadar yaklaşık 100 meslek standardını kamuoyu ile paylaşacaklarını bildirdi.

Bugüne kadar 1 milyon 704 bin 256 kişiye işsizlik ödemesi yapıldığını belirten Dinçer, işsizlik ödeneği uygulamasının, giderek yerleştiğini ve sağlam zemine oturduğunu vurguladı.

Sosyal güvenlikteki açık

Bakan Dinçer, sosyal güvenlik kurumunun, 2009 yılı gelir gider dengesi incelendiğinde, bu yıl yaklaşık 30 milyar 955 milyon TL açık verileceğini söyledi. Dinçer, 2010 yılındaki açığın ise 31 milyar 776 milyon lira olarak hesaplandığını bildirdi.

Bakan Dinçer, emeklilik prim gelirlerinin, emekli aylık gelirlerini karşılama oranının 2008 yılında yüzde 60,1 olduğunu, 2009 yılı sonu tahminlerine göre ise yüzde 51 olacağını belirtti. Dinçer, 2010 yılında ise bu oranın yüzde 50 olacağının tahmin edildiğini kaydetti.

Sağlık prim gelirlerinin sağlık giderlerini karşılama oranının, 2008 yılında yüzde 61 olduğunu ifade eden Dinçer, bu oranın 2009 yılı sonu için yüzde 51,7; 2010 yılı için ise yüzde 60,05 olarak tahmin edildiğini söyledi.

Dinçer, aktif sigortalı sayısının 2008 yılında 15 milyon 258 binden, 2009 yılında 14 milyon 980 bine düştüğünü, pasif sigortalı sayısının ise 8 milyon 746 binden, 9 milyon 53 bin kişiye yükseldiğini bildirdi. 2009 yılında emekli sayısında artış olduğunu belirten Dinçer, ''1,78 kişi çalışıp prim ödüyor, buna karşılık bir kişi emekli aylığı alıyor'' dedi.

Kayıt dışı istihdam

Kayıt dışı istihdamın engellenmesi ile ilgili çalışmaları anlatan Dinçer, bu konuda özellikle, denetim anlayışlarını değiştirdiklerini ifade etti. Müfettiş gittiğinde iş verenin korku ve panik yaşamasını istemediklerini anlatan Dinçer, hoş görülü ve rehberlik anlayışı ile bir yaklaşım sergileyeceklerini söyledi.

Müfettiş sayısının yetersizliğinden bahseden Dinçer, İş Güvenliğinde 570, Sosyal Güvenlik Kurumunda 530 müfettiş bulunduğunu, bunların milyonlarca iş yerini denetlemesinin mümkün olmadığını kaydetti.

Bu konuda risk gruplarını analiz ederek çalışmaları yürüteceklerini belirten Dinçer, özellikle iş kazalarının, sağlık ve güvenlik sorunlarının fazla olduğu iş yerlerine yönelerek, buralarda denetim ve eğitim çalışmalarını yoğunlaştıracaklarını bildirdi.

İş kazaları

AB ülkelerine göre, Türkiye'de iş kazalarının sayısının çok yüksek olduğunu belirten Dinçer, özellikle ölümlü iş kazaları sayısının fazla olmasından üzüntü duyduklarını söyledi.

Aslında bu kazaların basit tedbirler ve cüzi maliyetlerle önlenebileceğini vurgulayan Dinçer, bu tedbirlerin alınması halinde ayrıca 4 milyar lira da tasarruf sağlanmış olacağını ifade etti.

Dinçer, bu konuda yalnızca Bakanlığın alacağı tedbirlerin yeterli olmayacağını, ulus düzeyinde duyarlılık gösterilmesi gerektiğini söyledi.

Bürokratik işlemler azaltılacak

Bakan Dinçer, bürokratik işlemlerin azaltılması için geniş kapsamlı bir programı uygulamaya koyduklarını söyledi. Dinçer, ''Kurumda, hizmet almaya gelen herkese, bizim akrabamızmış gibi davranma fikrini yerleştireceğiz'' dedi. Dinçer, yapılan yeni düzenleme ile yabancıların çalışma izin belgeleri, işçi şikayetleri gibi işlemlerin çok daha kısa sürede, dijital ortamlarda yapılacağını bildirdi.

Dinçer ayrıca, 2003 ile 2009 yılları arasında 58 bin 267 yabancılar için çalışma izin belgesi işlemi yapıldığını söyledi. Dinçer, SGK internet portalının aylık ortalama ziyaretçi sayısının da 15 milyona ulaştığını kaydetti.

Sendikalaşma, örgütlenme konusunda AB ülkeleri ile kıyaslama yapıldığında Türkiye için olumlu bir tablonun ortaya çıkmadığına dikkati çeken Dinçer, örgütlü toplumun desteklenmesi için kendilerinin de çaba sarf ettiklerini kaydetti.

"Kariyer ilkesini yok eden anlayışın nedeni AKP hükümeti"

TBMM Plan ve Bütçe Komisyonu'nda görüşülen, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı ile Mesleki Yeterlilik Kurumu'nun 2010 yılı bütçesi üzerinde konuşan CHP'li Hamzaçebi, işsizlik fonunun amacı dışında kullanıldığını iddia etti.

2007'de fonun nema gelirinin, sadece yüzde 8'inin işsizlik ödeneğine aktarıldığını, geri kalanının ise kamu finansmanı için kullanıldığını belirten Hamzaçebi, ''Hükümet, aslan payının yatırımlara aktarılmasına seyircidir. 'Para işsizlik fonundan borç olarak alınıyor' deniliyor ama işsizliğin bu kadar çok olduğu bir dönemde bu kaynak böyle kullanılmamalı'' diye konuştu.

CHP'li Hamzaçebi, 2000'de yüzde 6,5 seviyelerinde olan işsizlik oranının bugün yüzde 10 civarında olduğunu ve gelecek yıllarda da düşmeyeceğini ifade etti.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Ömer Dinçer'in sunumunu eleştiren Hamzaçebi, sunumda Hükümetin sosyal güvenlikte neyi öngördüğü konusuna yer verilmediğini kaydetti. Hamzaçebi, liyakat ve kariyer ilkesini yok eden anlayışın AKP Hükümetleri döneminde ortaya çıktığını öne sürdü.

Akif Hamzaçebi, Dinçer'in Başbakanlık Müsteşarı olduğu dönemde çok eleştirildiğini belirterek, ''Çok eleştirilmenize rağmen hiçbirine cevap vermediniz. 'Cumhuriyet düşmanı' ilan edildiniz, ancak buna da cevap vermediniz. Dava açma yoluna da gitmediniz, neden acaba? Çünkü Cumhuriyet düşmanı ilan edilmek çok ağır bir suçlama. Neden öyle olmadığınızı açıklama yoluna gitmediniz?'' diye konuştu.

İşsiz sayısı arttı

MHP Konya Milletvekili Mustafa Kalaycı, işsiz sayısının 5,3 milyona ulaştığını söyledi. Mevsimlik işçiler de dahil edildiğinde bu rakamın 6 milyona çıktığını ifade eden Kalaycı, ''Bu da şu anlama geliyor; Sokaktaki her 4 kişiden biri işsiz'' dedi.

Kanuna göre işsizlik fonundaki nema GAP ve benzeri projeler için ayrılması gerekirken, bütçe açıklarının kapatılması için kullanıldığını öne süren Kalaycı, sigortalı olmayan 18 yaş altındaki çocukların sağlık hizmetlerinden yararlanacağı söylenmesine rağmen, bunun da gerçekleşmediğini savundu.

DTP Şırnak Milletvekili Hasip Kaplan ise ekonomiyi bozan ''ekonomi teröristleri'' olduğunu iddia etti. Bu ekonomi teröristleriyle ciddi mücadele edilmesi gerektiğine işaret eden Kaplan, kadınlarda daha çok görülen işsizlikle mücadele için alınan önlemlerin artırılması gerektiğini bildirdi.

Asgari ücretin düşüklüğüne dikkati çeken Kaplan, ''Asgari ücretle çalışan bir işçi, eşi ve 3 çocuğuyla -Çünkü Başbakan 3 çocuk yapın diyor- toplamda 5 kişiyle yılda kaç kez tatile gidebilir, kitap alabilir, müzik dinleyebilir?'' diye sordu.

CHP İstanbul Milletvekili Esfender Korkmaz, Türkiye'nin, çalışanlar için ekonomik krizin en yüksek hissedildiği ülkelerin başında geldiğini kaydetti.

"İhbarla çözülmez"

Soruna çözüm bulmak için sorunun doğru belirlenmesi gerektiğini belirten Korkmaz, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın, 'Türkiye'nin işsizliğin az arttığı ülkelerden birisi olduğunu'' söylemesine rağmen, rakamların bunu doğrulamadığını bildirdi. CHP'li Korkmaz, kayıtdışı istihdam sorununun çözülmesinin önemine işaret ederek, ''Ama bu, ihbarla çözülmez. Çünkü camiyi çalan kılıfını hazırlar'' dedi.

Esfender Korkmaz, sendikaların tek bir konfederasyon çatısı altında toplanmasını istedi.
DSP İzmir Milletvekili Harun Öztürk, işsizlik fonundaki kaynakların, amacı dışında kullanıldığını ifade ederek, ''Bu kabul edilemez. Bu, emanete sahip çıkılmaması anlamına gelir'' diye konuştu.

CHP Antalya Milletvekili Osman Kaptan ise devletin kurumlardaki özürlü kadrolarını boş tuttuğunu söyledi. Başbakan Erdoğan'ın, özel sektörü, ''neden işçi almadıkları'' için eleştirdiğini ifade eden Kaptan, ''Başbakan böyle diyor ama devletin özürlü kadroları boş. Özel sektör özürlü kadrosunu doldurmadığı zaman cezası var ama devlet için ceza yok'' dedi.

MHP Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan, Hükümetin, ekonomi büyüdüğü için övündüğünü belirterek, vatandaşın aç ve işsiz olduğu bir ortamda ekonominin büyümesinin hiç bir işe yaramayacağını söyledi.