'Kentsel Dönüşüm' başladı

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince bugün birçok ilde daha önce belirlenen yapılara ilk kazma vuruldu.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Esenler'de başlattığı kentsel dönüşüm kapsamında, Çekmeköy'deki Milli Savunma Bakanlığı'na ait Sarıgazi askeri lojmanlarında 10 bina bir çeşit patlayıcı olan emülitle patlatılarak yıkıldı.

Esenler'de düzenlenen törenin ardından Çekmeköy'e videokonferans sistemiyle bağlanan Başbakan Erdoğan'ın talimatıyla Sarıgazi askeri lojmanlarındaki 6 katlı 23 binadan 10'u, yerleştirilen geliştirilmiş dinamit olarak bilinen ''emülit''le patlatıldı.

Emülitlerin patlatılmasının ardından 10 bina kısa sürede yerle bir olurken, çevrede yoğun bir toz bulutu oluştu. Her bina için 40-50 kilogram arasında patlayıcının kullanıldığı, diğer 13 binanın emülitle patlatılmaya uygun olmadığı için iş makineleriyle yıkılacağı öğrenildi.

Yıkımın 110 gün içinde tamamlanarak, arsanın TOKİ'ye teslim edileceği bildirildi.

Yıkımda alınan güvenlik önlemleri

Yıkım öncesinde askeri lojmanların bulunduğu bölgede, yıkım yapılacağına dair bilgilendirici broşürler dağıtıldı. Yıkım sırasında olası olumsuzlukları karşı, ambulans ve itfaiye ekipleri hazır bekletildi. Şile otobanı ve çevre yollar trafiğe kapatıldı. Belediye araçlarından yapılan anonslarda, patlatmayla yıkım yapılacağı belirtilerek, yurttaşlar bölgeden uzak durmaları konusunda uyarıldı. Ayrıca bölgede uyarı amaçlı sirenler çaldı.

Yıkılan binaların 1980 yılında yapıldığı ve can güvenliğini tehdit eder duruma geldiği belirtildi. Yıkım yapılan binaların kolonları çelik askılarla kapatılırken, binaların etrafı da özel örtüyle çevrelendi.

Ankara

Ankara'da, kentsel dönüşüm çalışmaları, Milli Savunma Bakanlığı'na (MSB) ait 4 katlı askeri lojmanın yıkımıyla başladı. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında, Etimesgut Zırhlı Birlikler Okulu ve Eğitim Tümen Komutanlığı'nda, 4 katlı lojmanda, zemin hareketlerinden kaynaklanan derin çatlaklar tespit edildi. Risk taşıdığı belirlenen lojmanda, yıkım işlemine, iş makineleriyle başlandı. Binaya tankerle su sıkılarak, yıkım esnasında ortaya çıkan toz önlenmeye çalışıldı.

İzmir

Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında, İzmir'de Hava Teknik Okullar Komutanlığı'na ait lojmanlardaki 2 bina yıkıldı. İzmir Valisi Cahit Kıraç, düzenlenen törende yaptığı konuşmada, Türkiye'nin, coğrafi koşulları gereği deprem ve afetlerle yaşayarak bugünlere geldiğini anlattı.

Türk halkının, ülke coğrafyasına uygun yaşama mecburiyeti bulunduğunu ifade eden Kıraç, ''Bugün, Türkiye'nin deprem ve afetle nasıl yaşayacağını ortaya koyduğu gündür'' dedi.

İzmir'de, Hava Teknik Okullar Komutanlığı lojmanlarında 1986 yılında yapılan ve afet riski altındaki 2 atıl binanın yıkımının gerçekleştirileceğini kaydeden Kıraç, ''Kentte 800 bin insanı ilgilendiren boyutta konutu kapsayan kentsel dönüşümün tespiti yapıldı. Bundan sonra üzerimize düşeni yaparak afetin maddi boyutunu en aza indirecek bir proje gerçekleştiriyoruz. Ne kadar kısa sürede yaparsak o kadar başarılı olacağız'' diye konuştu.

Kıraç, İzmir'de bulunan yapıların yüzde 3'ünün ''iyi'', yüzde 52'sinin ''orta'', yüzde 45'inin ise ''zayıf'' yapıda olduğunu dile getirdi. Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Ata Erpolat ise projenin 10 ilçede 102 mahalleyi kapsadığını, 313 bin konutun kentsel dönüşüme tabi tutulacağını belirtti. Erpolat, Milli Savunma Bakanlığı'na ait 13 yapının da proje kapsamında yer aldığını ifade etti.

Zonguldak

Zonguldak'ta, kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında eski bir kamu binasının yıkımına başlandı. Depreme dayanaksız binaların kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında yıkılıp yerine yenilerinin yapılması kapsamında, Bağlık Mahallesi'ndeki Müftülük Eğitim Merkezi binasının yıkılmasına karar verildi. Çalışmaları inceleyen Zonguldak Valisi Erol Ayyıldız, gazetecilere yaptığı açıklamada, afet riski altında bulunan binaların yıkılmasına kentteki bir kamu binasından başladıklarını söyledi. Yıkımına başlanan binanın riskli olduğunu anlatan Vali Ayyıldız, şöyle konuştu:
''İlimizde afet riski altında olan ya da riskli bina tabir ettiğimiz yapıların yıkımına başladık. Bugün burada yıkılacak bina bizim için temsilidir. İnşallah bundan sonra Zonguldak'ta kentsel dönüşüm çalışmalarına hız veririz. Başbakanımız Recep Tayyip Erdoğan tarafından kentsel dönüşümün startı verildi. Zonguldak'ta kentsel dönüşümün başlangıcındayız. Şu anda yıkımına başlanan binanın yerine 24 derslikli ilköğretim okulu inşa edeceğiz.''

Çevre ve Şehircilik İl Müdür Vekili Hasan Öztürk de yeni yapılacak binaların deprem yönetmeliğine uygun inşa edileceğini ifade ederek, ''Depreme dayanaklı bir bina inşa etmek üzere kamu binasının yıkımına başladık. Zonguldak'ta şu anda kentsel dönüşüm kapsamında yıkılacak bina sayısı net olarak belirlenmedi. Sorunları çözülmüş binaların sırasıyla yıkımına başlayacağız. Yerlerine yeni ve modern binalar yapacağız'' diye konuştu.

Bağlık Mahallesi'nde 2 bin 400 metrekare alanda bulunan kamu binasının yıkımına iş makineleriyle başlandı.

Kocaeli'de dönüşüm başladı

Kocaeli'de kentsel dönüşüm çalışmaları, Gölcük'te ağır hasarlı oldukları belirlenen 12 daireden oluşan 2 blokun yıkılmasıyla başladı. Kocaeli Valisi Ercan Topaca, Gölcük Denizevler Mahallesi'ndeki blokların yakımı öncesinde yaptığı konuşmada, bugün Kocaeli ve Türkiye için tarihi bir gün yaşandığını belirterek, Türkiye genelinde 35 ilde buna benzer faaliyetlerin yapıldığını ifade etti.

Kentsel dönüşümün amacının depreme dayanıklı sağlam konut, güzel şehirler yapmak olduğunu dile getiren Topaca, bu çerçevede çok geniş kapsamlı bir çalışma başlatıldığını kaydetti.

Söz konusu çalışmalarda yeni yasal düzenlemenin çıktığını, bu kanunun çıkmasıyla birlikte bazı belirsizliklerin ortadan kalktığını dile getiren Topaca, özellikle deprem sırasında yaşanan sıkıntılar ve bu sıkıntıları tedavi etmek için alınacak tedbirler konusunda mevzuatta bazı boşlukların bulunduğunu bu yasayla bunların giderildiğini söyledi.

Topaca, bu yasanın çıkmasıyla birlikte, afet riski altında bulunan ve dayanıklı olmayan yapıların yıkılması ve yeniden daha sağlıklı yapıların yapılması için vatandaşların mağduriyetine sebep olan değişikliklerin giderildiğini anlatarak, ''Ne oldu? Hasarlı bir binada oturuyorsa vatandaşımız, öncelikle mülkiyet kendininse, bunun herhangi bir hak mağduriyeti olmayacak şekilde kendi mülküne eş yapılacak değerleme yöntemiyle ona eş değerde bir mülkün, bir konutun verilmesinin önü açıldı'' şeklinde konuştu.

Halen oturulan orta, ağır ya da hafif hasarlı binaların yıkılması ve dönüştürülmesinde çeşitli engellerle karşılaşılacağını dile getirerek, söz konusu yasanın bu engellerle karşılaşmamak amacıyla çıkarıldığını ifade etti.

Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanı İbrahim Karaosmanoğlu da 1999 depreminin hiç unutulmaması gereken bir felaket olduğunu ifade ederek, birinci derece deprem kuşağında olan Kocaeli'de depreme göre yaşayacaklarını ve konutları, okulları, iş yerleri ile camileri buna göre yapacaklarını söyledi. Konuşmaların ardından Vali Topaca ve beraberindekiler, kepçe operatörlerine talimatı vererek yıkım çalışmalarını başlattı.

Rize

Kentsel dönüşüm kapsamında 33 ilde aynı anda başlatılan çalışmalar kapsamında Rize'de Timya Vadisi'nde binaların yıkımına başlandı. Proje kapsamında yıkımlar için Hamamderesi'nde tören düzenlendi. Törene Rize Valisi Nurullah Çakır, Belediye Başkanı Halil Bakırcı, davetliler ve konut sahipleri katıldı.

Rize Valisi Çakır burada yaptığı konuşmada, Türkiye'nin farklı bölgelerinde yaşanmış acı tecrübeler olduğunu belirterek, ''Acı tecrübelerden sonra ciddi bir iradeyle kentsel dönüşüm başlatıldı. Bir kısım bölgelerin jeolojik konumu, bir kısım bölgelerimizin de heyelana müsait olması kentsel dönüşümü zorunlu hale getirmiştir. Biraz fedakarlık gerekebilir, zaman ve mekan anlamında. Alışkanlıkları terk etmek, bir müddet ara vermek kolay değil. Her zaman alışılan yerlerde yaşamayı kanıksıyoruz. Fedakarlık zamanlarında itiraz edebiliyoruz. Ancak halkımızın bilincinin bu noktaya geldiğini görebiliyorum" diye konuştu.

Çevre ve Şehircilik Bakanı Erdoğan Bayraktar'ın iradesi, belediyelerin güçlenen tecrübesinin sürecin tamamlanmasının en önemli vesilesi olacağını ifade eden Çakır, ''Kentsel dönüşümde halkımız da artık bilinçli hale gelmiştir. Cesaretle başlanan bu süreç, halkımızın da bilinçli desteği ile devam edip sonuçlanacaktır. Allah, belediyelerimize, uygulamayı yapacak arkadaşlarımıza, hükümetimize güç, kuvvet versin. Ben yönetici olarak böyle bir uygulamanın yanında olduğumu ve halkımızla beraber sağlıklı bir şekilde bitireceğimizi ifade ediyorum'' diye konuştu.

Binaların tamamı kaçak

Rize Belediye Başkanı Halil Bakırcı ise proje kapsamında yıkılacak 560 konut ve 128 bina olduğunu kaydederek, ''Maalesef yıkılacak 128 binanın sadece 3 tanesinin ruhsatı var, diğerlerinin ruhsatı yok. İnşaat ruhsatı olmuş olanların da iskanı yok. Tamamı kaçak yapılmış Türkiye'nin bir çok yerinde olduğu gibi. Ancak Rize'de çok şükür hiç kimse kamu arazisini işgal ederek ev yapmamıştır. Kendi tapulu malları üzerinde yapmışlardır'' dedi.

Altyapı ve yaşam şartlarının uygun olmadığı için Hamamderesi'ni tercih ettiklerini ifade eden Bakırcı, ''Kişi başına yüzde 75 kesimle anlaştık, yüzde 10 ile mahkeme yolu ile anlaşıyoruz. Yüzde 85 çok büyük bir rakam. Ancak geri kalan kısımla hiç arzu etmediğimiz bir şekilde cebri kamulaştırma dediğimiz yöntemle paralarını vererek, kamulaştıracağız. İki ay içerisinde ihalenin ardından çalışmalara başlayacağız. İlk etapta 6 bloktan oluşan 440 bina burada yapılacak. Dere ıslahlarını da binalarla birlikte yapacağız. Toplamda bin 100 konut inşa edeceğiz. Bölge Rize'nin gerdanlığı gibi olacak'' diye konuştu. Bakırcı, hiçbir ayrım yapmadıklarını, bir metrekaresi olan kişinin dahi hakkını alacağını sözlerine ekledi.

Konuşmaların ardından Mehmet Tarlacı'ya ait bina yıkıldı. Yıkımda iş makinesini kullanan Belediye Başkanı Halil Bakırcı, yıkılacak eve ilk darbeyi vurdu. Çakır ve Bakırcı daha sonra vatandaşlarla sohbet ederek çalışmalardan memnun olup olmadıklarını sordu.

Yıkılan evin sahibi Mehmet Tarlacı gazetecilere yaptığı açıklamada, anılarının yıkılan evde kaldığını ancak çalışmaların kendisini memnun ettiğini, evin oturulamaz olması nedeniyle kirada yaşadığını, kiradan kurtulacağı için mutlu olduğunu söyledi.

Edirne

Keşan ilçesinde kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında 4. Mekanize Tugay Komutanlığı'na ait eski lojmanların yıkımına başlandı. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince ilçe genelinde hasarlı ve risk taşıyan kamu binaları tespit edildi. İş makineleriyle risk taşıdığı belirlenen 4. Mekanize Tugay Komutanlığı'na ait 9 lojmanın yıkımına başlandı.

Dinamit ve patlayıcı kullanılmayacak

Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Sami Öztürk, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Keşan ve Uzunköprü'de askeriyeye ait 10 bloktan oluşan 102 lojmanın yıkımına başlandığını söyledi. Yıkımlarda dinamit ve patlayıcı kullanılmayacağını ifade eden Öztürk, çalışmaların iş makineleriyle tamamlanacağını kaydetti.

Hatay

Hatay'da da ''Kentsel Dönüşüm Projesi'' kapsamında Kırıkhan ilçesinde bulunan eski askeri lojmanların yıkımına başlandı. Hatay Valisi Mehmet Celalettin Lekesiz, İnönü Mahallesi Kurtuluş Caddesi üzerindeki konutların yıkım töreninde yaptığı konuşmada, planlı bir şehircilik anlayışının hayata geçirilmesinin Türkiye'de zorunlu hale geldiğini söyledi.

Kentsel Dönüşüm Projesi'nin hem il hem de ülke için bir yenilik olduğunu ifade eden Lekesiz, bu fırsattan il ve ilçeler olarak en iyi şekilde yararlanılması gerektiğini kaydetti.

Hatay'da ilk aşamada 3 kamu binasının yıkımının gerçekleşeceğini ifade eden Lekesiz, ''Şehirlerin çarpık ve plansız yerleşimden çağdaş medeniyet standartlarına sahip, düzenli bir yapıya kavuşturulması için ulaşımdan istihdama, eğitimden sağlığa, depremlerden meteorolojik afetlere kadar birçok konu dikkatle değerlendirildi. Planlı bir şehircilik anlayışının hayata geçirilmesi artık Türkiye'de zorunlu hale geldi'' diye konuştu.

Bu yeniliklerin ve reformun, büyük afetler olup can ve mal kaybı yaşandıktan sonra yaraların sarılması yerine, önceliğin can kayıpları yaşanmadan tedbir alınması hali olduğunu vurgulayan Lekesiz, ''Yarınların şehirlerinin her yönüyle daha yaşanabilir ve sürdürülebilir olmasına katkıda bulunmak, kaçak yapılaşmayı engellemek, olası tüm doğal afet risklerini de bertaraf edecek şekilde şehirlerimizin yeniden fenni ve sıhhi standartlara haiz bir şekilde yapılandırılması amacıyla projenin ilimizdeki başlangıcını Kırıkhan'dan yapıyoruz'' ifadelerini kullandı.

Çevre ve Şehircilik Müdürü Melik Kara ise, kentsel dönüşüm projesinin bugün 33 ilde aynı anda yapılacak törenlerle resmiyet kazanacağını belirtti.

Bakanlığın 20 yıllık proje süresince yaklaşık 7 milyon riskli binayı elden geçireceğini vurgulayan Kara, afet riski altındaki alanların dönüşümü kapsamında yeniden inşa edeceğini söyledi.

Hatay'da ilk etapta üç kamu binasının yıkımının gerçekleştirileceğini belirten Kara, Kırıkhan'da yıkılacak olan yapının üç katlı 860 metre kare yığma bina olduğunu, yıkımın patlayıcı kullanmadan çeşitli makine ve ekipmanlarla yapılacağını kaydetti. Konuşmaların ardından lojmanların yıkımına başlandı.

Van

Van'da depremde hasar gören Emniyet Müdürlüğü, İller Bankası Bölge Müdürlüğü binaları kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında yıkıldı. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince il genelinde, hasarlı ve risk taşıyan kamu binalarının yıkımına başlandı.

İlk olarak depremde hasar gördüğü için kullanılmayan İller Bankası Bölge Müdürlüğü hizmet binası ile lojmanlara kepçe vuruldu. Yıkımı gerçekleştiren firma yetkilileri daha sonra Emniyet Müdürlüğü binasının yıkımına başladı. Çevresinde yerleşim yerleri olduğu için yıkımlar iş makineleriyle kontrollü olarak gerçekleştirildi. Kentte belirlenen hasarlı kamu binalarının yıkımına devam edileceği bildirildi

Düzce

Düzce'de kentsel dönüşüm çalışmaları kapsamında orta hasarlı Erkek Öğrenci Yurdu, törenle yıkılmaya başlandı. Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun gereğince, kent genelindeki orta hasarlı ve risk taşıyan kamu binaları belirlendi. Bu kapsamda geniş güvenlik önlemleri eşliğinde Hamidiye Mahallesi'nde atıl durumda bulunan eski Erkek Öğrenci Yurdu'nun iş makineleriyle yıkımına başlandı.

Törende konuşan Düzce Vali Yardımcısı İlhan Turgut, orta hasarlı binaların tüm yurtta olduğu gibi Düzce'de de belirlendiğini ifade ederek, insanların güvenli ve huzurlu bir kentte yaşamalarını sağlamayı amaçladıklarını söyledi.

Düzce'de insan yaşamına elverişli olmayan binaların tümüyle tespit edileceğini, yıkılan binaların yerine kentsel dönüşüm yapılarının inşa edileceğini bildiren Turgut, sözlerine şöyle devam etti:
''Can güvenliğini tehdit eden bütün yapılar en kısa zamanda kaldırılacak. Yasa kapsamında ilgili birimlerimiz en güzel şekilde görevini yürütüyor. Bütün vatandaşlarımızın ve kurumlarımızın buna yönelik hazırlıklarını tamamlaması gerekiyor. Vatandaşlarımız bugünden itibaren kiraladıkları ve oturdukları evlerin ruhsat ve mevzuat durumlarını incelemelidir. Eğer bu yapılar yasaya aykırıysa kendi güvenlikleri açısından gerekli her şeyi yapmalıdırlar.
Bu saatten sonra can kaybına tahammülümüz yok. Artık güvenli ve düzgün şehirlerimiz olmalı. Bundan kaçmamalı, üzerimize düşen sorumluluğu yerine getirmemiz gerekiyor.''

Turgut, yıkılan yurt binasının yerine sosyal amaçlı sevgi evleri inşa edileceğini sözlerine ekledi.

Samsun

Kentsel dönüşüm kapsamında 33 ilde başlatılan çalışmalar kapsamında Samsun'un Canik ilçesinde de bina yıkımına başlandı. Proje kapsamında yıkım için Yeni Mahalle Hurdacılar Sitesi'nde tören düzenlendi. Törene Samsun Valisi Hüseyin Aksoy, AKP Samsun Milletvekili Akif Çağatay Kılıç, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı Altyapı ve Kentsel Dönüşüm Hizmetleri Genel Müdür Yardımcısı Abdullah Cengiz Makas, Samsun Büyükşehir Belediye Başkanı Yusuf Ziya Yılmaz, Canik Belediye Başkanı Osman Genç, AKP Samsun İl Başkanı Fuat Köktaş ve diğer davetliler katıldı.

Başbakan Recep Tayyip Erdoğan'ın Esenler Havaalanı Mahallesi'nde düzenlenen ''Kentsel Dönüşüm Başlıyor'' programından telekonferans sistemiyle bağlandığı programda, Vali Aksoy konuşma yaptı. Aksoy, başlayan yıkım işlemiyle 600 konutun yıkılacağını, bundan sonra Samsun'da kentsel dönüşümle ilgili çalışmaların devam edeceğini söyledi.

Samsun'da yaşanan sel felaketinin ardından Başbakan Erdoğan'ın gösterdiği ilgiye Samsunlular adına teşekkür eden Aksoy, ''Bugün burada başlatılmış olan bu projeyle ve daha sonraki süreçte yine kentsel dönüşüm kapsamında 6306 sayılı yasa kapsamında yapılacak çalışmalarla Samsun kentsel dönüşümde öncü kentlerden birisi olacak. Bugün bizlere bu fırsatı verdiğiniz için size Samsun adına teşekkürlerimizi sunuyoruz'' dedi. Yeni Mahalle'de 93 bin metrekare alanda bulunan kamu binalarının yıkımına iş makineleriyle başlandı.