Kiralık işçiye su yok

Tamam başlık biraz abartılı ve avam oldu kabul ama uygulamalara bakıldığında kiralık işçiye verilenin belki de yalnız su olduğu görülecek yaman bir çelişki olarak... Ülkede son dönemde çalışan kesime yönelik ardı ardına ya Meclis’ten geçirilen ya da geçirilmek üzere çalışmaları yoğun bir şekilde süren düzenmelerden biri kamuoyunda bilinen adıyla kiralık işçilik.

Kısa bir süre önce Meclis’te onaylanan Özel İstihdam Büroları Aracılığıyla Gececi İş ilişkisi’ni düzenleyen yasa ile ilgili olarak sık sık örnek gösterilen Almanya’daki hukuki düzenlemeler ve uygulamalarıyla ilgili bir tartışma sürdürmek amacıyla önceki gün, Birleşik Metal İş, Almanya’dan IG Metall Sendikası ve Friedrich Ebert Stiftung Vakfı ile bir ortak toplantı düzenlendi.

Almanya’da, özel istihdam büroları konularında çalışmalar yürüten, Leipniz Üniversitesi’nde öğretim üyesi ve IG Metall Sendikası Genel Merkez şirket politikaları departmanında uzman olarak çalışan, Avukat Jürgen Ulber katılarak, Almanya uygulamaları üzerine bir sunum yaptığı toplantıya Türkiye’den konuyla ilgili kısıtlı sayıda uzman, akademisyen, siyasetçi ve gazeteci davetli olarak katılırken Birleşik Metal İş Sendikası Başkanı Adnan Serdaroğlu da bir konuşma yaptı.

Ücretin yarısı

Hindistan’da kimya, enerji ve maden sektörlerinde işçi kiralama bürosu işçileri 4.000 ila 6.000 rupi (72 ila 108 dolar) civarında ortalama ücret alıyorlar. Aynı işi yapan ve doğrudan istihdam edilen sürekli işçiler 15.000 ila 20.000 rupi (270 ila 360 dolar) civarında ücret alıyorlar.

Giyim sektöründe işçi kiralama bürosu işçilerine sürekli işçilere ödenen meblağın yarısından daha az ücret ödeniyor.

İsviçre kökenli çimento çokuluslusu Holcim’in Hindistan’daki işletmelerinde, işçilerin yüzde 80’i kiralık. Yasanın sağladığı korumaya ve asli üretim işlerinde kiralık işçiliği yasaklayan ve bütün işlere aynı ücret ödenmesini öngören işkolu sözleşmesine rağmen, Holcim’deki taşeron işçilerine doğrudan istihdam edilen işçilerin ücretlerinin üçte biri ödeniyor ve koruma önlemleri görmezden geliniyor.

Filipinler’deki sendikaların verdiği bilgilere göre, işçi kiralama bürosu işçilerine hiçbir sağlık yardımı, iş kazası ve hastalık yardımı, analık ve babalık izni, ulaşım ya da yemek parası verilmiyor.

Çin’de Nokia’da kiralık işçilere, aynı işi yapan ama doğrudan istihdam edilen işçilere verilen ücretin yaklaşık dörtte üçü ödeniyor.