Kuzey Kore'yi ikna denemeleri

ABD'nin Kuzey Kore Özel Temsilcisi Stephen Bosworth'un, Çin'in nükleer görüşmelerdeki temsilcisi Vu Davey ile bir araya gelmesi bekleniyor.

Öte yandan, ABD Dışişleri Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Kuzey Kore nükleer sorunuyla ilgili olarak Çin'in ev sahipliğinde düzenlenen altılı görüşmelerin yeniden başlaması için harcanan çabaları destekledikleri belirtildi.

Güney Kore'nin nükleer görüşmelerden sorumlu yetkilisi Wi Sung, dün Pekin'de Vu Davey ile görüştü. Yonhap haber ajansı Güney Koreli yetkilinin Pekin'de Amerikalı veya Kuzey Koreli yetkililerle görüşme planının olmadığını bildirdi.

Kuzey Kore heyetinin görüşmesi

Kore İşçi Partisi Merkez Komitesi'nin Uluslararası İlişkiler Bölümü Müdürü Kim Yong İl, dün Çin Devlet Başkanı Hu Cintao tarafından kabul edildi.

China Daily gazetesi Kim Yong İl'in Kuzey Kore lideri Kim Jong-il'in selamlarını ilettiğini yazdı. Resmi Şinhua haber ajansı, görüşmede nükleer sorunun ele alınıp alınmadığına değinmeden, Devlet Başkanı Hu'nun "iki ülke arasında dostça temasların ve pragmatik işbirliğinin genişletilmesinin önemli olduğunu" söylediği belirtildi.

Yorumcular Kuzey Kore'nin Çin'in ekonomik ve diplomatik desteğine güvendiğine dikkati çekiyor.

Çin Komünist Partisi Merkez Komitesi'ne bağlı Uluslararası İlişkiler Bölümü'nün bakan düzeyindeki başkanı Vang Ciarui, bu ayın başlarında Kuzey Kore'ye gitmiş ve Kim Jong-il tarafından kabul edilmişti. Bundan bir gün sonrada Kuzey Kore'nin nükleer heyetinin başkanı ve Dışişleri Bakanı Yardımcısı Kim Gye-gwan Pekin'e gelmişti.

Tsinghua Üniversitesi'nden Doğu Asya uzmanı Liu Cianyong görüşme trafiğindeki bu yoğunluğun "rastlantı olmadığı" görüşünde. Liu, Bahar Bayramı denilen geleneksel yılbaşı tatilinin sona ermesiyle Çinli yetkililerin işlerinin başına döndüğünü ve altılı görüşmelerin yeniden başlaması çabalarının yoğunlaştığını söyledi.

Merkezi Parti Okulu'ndan Kore uzmanı Can Liangui ise, ilerleme beklemek için erken olduğunu savunuyor. Can Liangui, Kuzey Kore'nin görüşmelere dönmek için ABD ile barış anlaşması imzalanması, BM yaptırımlarının kaldırılması ve kendisine daha fazla ekonomik yardım sağlanması olmak üzere üç koşul öne sürdüğünü hatırlatarak, "ancak ABD henüz bunların hiç birine razı olmuş değil" diye konuştu.

ABD heyetinin amacı

ABD heyetinin son Pekin ziyaretinin "Çin yönetimini Kuzey Kore'yi koşulları konuşmaktan önce masaya dönmeye ikna etmek için lobi yapmayı amaçladığını" kaydeden Can Liangui, iki taraf arasında ne kadar uzlaşma sağlanacağını söylemenin zor olduğunu ileri sürdü. Can Liangui, Çin'in henüz altılı görüşmeler başlamadan Kuzey Kore'nin koşullarını kabul etmek veya etmemek konusunda kesin bir tutum açıklamadığına işaret etti.

Can Lianghui, Kuzey Koreli yetkilinin de Çin tarafıyla öncelikle BM yaptırımlarının da etkisiyle zor durumda olan ülkesine yapılacak yardımları konuşacağını ifade ederek, "bu Kuzey Kore için acil bir konu, Çin için de somut bir sorun" dedi.

Kısa süre önce Kuzey Kore'ye giden BM Genel Sekreteri'nin siyasi işlerden sorumlu yardımcısı Lynn Pascoe de, CNN'e verdiği demeçte, Kuzey Kore'de insanların yemeğe ihtiyacı olduğunu ve bunun bir siyasi sistem olmadığını söyleyerek, bu sorunun siyasi yollardan ele alınmaması gerektiği görüşünü dile getirdi. Pascoe, altı yıldan bu yana Kuzey Kore'yi ziyaret eden en üst düzey BM yetkilisi oldu.

Çin'in ev sahipliğinde ABD, Rusya, Kuzey Kore, Güney Kore ve Japonya'nın da katılımıyla 2003 yılında başlayan altılı görüşmeler, Kuzey Kore'nin Nisan 2009'da BM'nin nükleer denemesini protesto etmek için çekilmesiyle kesintiye uğramıştı