Merkez Bankası enflasyon hedefini artırdı

Merkez Bankası, yılın ikinci enflasyon raporunda 2010 yılsonu enflasyon hedefinin orta noktasını 1.5 puan artırarak yüzde 8.4'e çıkardı. Merkez Bankası, enflasyon tahmininin; TÜİK'in büyüme rakamlarında güncellemeleri ile iç talebin öngörülenden bir miktar daha güçlü seyretmesinin 0.4 puan, petrol fiyatlarındaki artışın 0.15 puan, gıda fiyatlarındaki yükselişin 0.55 puan, vergi artışların ise 0.4 puan etkilediğini açıkladı.

Merkez Bankası Başkanı Durmuş Yılmaz, 2010 yılının ikinci enflasyon raporunu düzenlediği basın toplantısı ile açıkladı. Yılmaz, 2010 yılının ilk çeyreğinde küresel ekonomideki toparlanma sürecinin ve finansal piyasalarda süregelen normalleşme eğiliminin devam ettiğini belirterek, "Bununla birlikte, kamu borçlarının kaygı verici düzeylere ulaşması, kredi piyasalarındaki sorunların kısmen sürmesi ve işsizlik oranlarının yüksek seviyelerini koruması, gelişmiş ülke ekonomilerine ilişkin sorunların kalıcı olarak giderilmesinin uzun zaman alabileceğine işaret etmektedir. Dış finansmana dair kısıtların henüz tam olarak ortadan kalkmamış olması da, birçok gelişmekte olan ülke için iktisadi faaliyetteki toparlanmayı geciktirebilecek bir etken olmayı sürdürmektedir" diye konuştu.


Et fiyatlarındaki artış Mart'ta enflasyonu 1.67 puan yükseltti

Ocak ayında yürürlüğe giren ve akaryakıt ürünleri ile alkollü içecekler ve tütün ürünlerini kapsayan vergi düzenlemelerinin oluşturduğu yüksek oranlı fiyat artışları ve işlenmemiş gıda fiyatlarındaki artışların etkilerinin enflasyondaki yükselişin göreli olarak daha belirgin olmasına yol açtığını kaydeden Yılmaz, işlenmemiş gıda fiyatlarının, 2009 yılının son çeyreğinde olduğu gibi 2010 yılının ilk çeyreğinde de endeks tarihinin en yüksek dönemsel artışını sergilediğini söyledi. Bu artışta özellikle et fiyatlarındaki gelişmelerin ön plana çıktığını vurgulayan Yılmaz, yapısal nedenler sonucunda yurt içi arzdaki azalmanın etkisi ile canlı hayvan fiyatlarında son dönemde belirgin bir artış gözlendiğini ve bu artışın hem işlenmiş hem de işlenmemiş gıda fiyatları üzerindeki etkilerinin çarpıcı hale geldiğini kaydetti. Yılmaz, "Böylece, Mart ayı itibarıyla et ve et ürünlerinin yıllık enflasyona katkısı 1.67 puana ulaşmıştır. Son bir yıl içinde Türkiye'de et fiyatları yüzde 35 oranında artış gösterdi" dedi.


Gıda grubunun enflasyonu öngörülenin üzerinde çıktı

Et fiyatlarındaki artışların yanı sıra yılın ilk çeyreğinde sebze fiyatlarının da tarihsel olarak oldukça yüksek bir oranda artış göstererek, gıda fiyatlarındaki yükseliş eğiliminin belirginleşmesine yol açtığına dikkat çeken Başkan Yılmaz, ilk üç aylık dönemde gıda grubunun yıllık enflasyonu Ocak Enflasyon Raporu'nda çizilen öngörülerin üzerinde gerçekleştiğini söyledi.


Vergi ve gıda fiyatlarındaki artışların enflasyona katkısı 6.7 puan

Yılmaz, diğer taraftan da enerji fiyatlarının özellikle Ocak ayında yapılan vergi düzenlemeleri ve bir önceki yılın aynı döneminde gerileyen fiyatların oluşturduğu düşük bazın da etkisiyle 2010 yılının ilk çeyreğinde belirgin olarak yükseldiğine işaret ederek, enerji grubunun yıllık enflasyonunun, baz etkisi nedeniyle 2010 yılının ikinci çeyreğinde de yükselmeye devam edeceğinin tahmin edildiğini ifade etti. Yılmaz, gerek vergi ayarlamalarının gerekse enerji ve gıda fiyatlarındaki artışların etkisiyle 2010 yılının ilk çeyreği sonu itibarıyla gıda, enerji ve tütün kalemlerinin yıllık enflasyona yaptığı katkının 6.7 puana ulaştığının altını çizdi.


"Beklentiler ile hedefler arasındaki fark açıldı"

Yılın ilk çeyreğinde, gerek hizmet enflasyonundaki artışın gerekse geçen yıl dayanıklı mallarda uygulanan vergi indirimlerinin ve stok eritme sürecinin oluşturduğu düşük baz etkisi ile temel enflasyon göstergelerinin de yükseldiğini belirten Yılmaz, 2009 yılının son çeyreğinde artmaya başlayan orta vadeli enflasyon beklentilerinin, 2010 yılının ilk çeyreğinde de bu seyrini sürdürdüğünü söyledi. Yılmaz, "Beklentiler her vadede yükselirken, beklentiler ile hedefler arasındaki fark açıldı. Bununla birlikte, orta vadeli beklentilerdeki artışın göreli olarak daha sınırlı kaldığı görüldü" dedi.


İlk çeyrekte çift haneli büyüme olasılığı yüksek

Merkez Bankası Başkanı Yılmaz, konuşmasına şöyle devam etti:
"2010 yılının ilk çeyreğine ilişkin veriler iç talepteki toparlanmanın giderek istikrar kazandığına ve genele yayıldığına işaret etmektedir. Politika faizlerindeki indirimler ile kamu harcamalarındaki artışın iç talep üzerindeki etkileri giderek belirginleşmekte, iç talebe duyarlı sektörlerde görece daha güçlü bir faaliyet gözlenmektedir. Dış talepte ise henüz kayda değer bir ivmelenme gözlenmemektedir. Küresel büyüme görünümündeki zayıf seyir dış talep bağlantısı güçlü sektörlerde iktisadi faaliyetteki toparlanmayı sınırlamaya devam etmektedir. Stok birikiminin sınırlı düzeyde olması ekonomideki toplam talep belirsizliğinin önemini koruduğuna işaret ediyor. Bu görünüm altında yurt içi talepteki kademeli toparlanma eğiliminin yılın ilk çeyreğinde süreceğini öngörmekteyiz. Bununla birlikte, geçen yılın aynı dönemindeki düşük baz etkisi nedeniyle 2010 yılının ilk çeyreğinde yıllık büyüme oranının çift haneli gerçekleşme olasılığının yüksek olduğunu da vurgulamak istiyorum."


İstihdamda hızlı bir toparlanma beklenmiyor

Mevsimsellikten arındırılmış issizlik oranlarının gerilemekle beraber, halen yüksek düzeyde seyrettiğini belirten Yılmaz, mevcut atıl kapasitenin yatırım ve istihdam imkanlarını sınırlamaya devam edeceği öngörüsü altında, 2009 yılının ikinci yarısında istihdam verilerinde gözlenen iyileşmenin hızlı bir toparlanmaya dönüşmesinin beklemediğini söyledi. İşsizlik oranlarının uzunca bir müddet yüksek düzeyini koruyacağının tahmin edildiğini ifade eden Yılmaz, bu çerçevede, birim iş gücü maliyetinin enflasyon baskılarını sınırlamaya devam edeceğinin öngörüldüğünü vurguladı.

Son dönemde açıklanan verilerin ekonomideki toparlanma sürecinin istikrar kazandığını gösterdiğini anlatan Yılmaz, küresel büyümedeki zayıf seyrin dış talebe yönelik sektörlerde iktisadi faaliyet ve istihdamı bir süre daha sınırlayacağını, buna karşılık yurt içi talebin toparlanma eğiliminin önümüzdeki dönemde de sürdüreceğinin öngörüldüğüne dikkat çekti. Yılmaz, toplam talep koşullarının bir müddet daha enflasyon üzerinde baskı oluşturmayacağını dile getirdi.
 

Enflasyonun üçüncü çeyrekte yüzde 10 civarında dalgalanmasını bekliyoruz

2009 yılı Mart ayı ortasında yürürlüğe koyulan, daha sonra Haziran ayında kısmen ve Ekim ayında tamamen geri alınan geçici vergi indirimlerinin, 2010 yılında yıllık enflasyona Nisan ayında yukarı yönlü, Haziran, Temmuz ve Ekim aylarında ise aşağı yönlü bir etki yapacağını vurgulayan bu çerçevede, enflasyonun ikinci çeyrekte bir miktar artış gösterdikten sonra üçüncü çeyrekte yüzde 10 civarında dalgalanacağını öngördüklerini bildirdi. Yılmaz, parasal sıkılaştırmanın gecikmeli etkileriyle enflasyonun kademeli olarak gerileyerek yüzde 5 olan orta vadeli hedef düzeylerinde istikrar kazanmasının beklendiğini ifade etti.