Neden Cumhuriyet'te Yazılır?

Atatürk’ün Yunus Nadi’ye armağan ettiği İttihat ve Terakki’nin genel merkez binası Kırmızı Konak’ta 7 Mayıs 1924’te yayına başlayan Cumhuriyet gazetesinin ilk sayısında Yunus Nadi “Cumhuriyet’in siyasi programı isminden belli olduğu gibi, onu yayımlayanların siyasi hayatları da bellidir. Cumhuriyet, Türkiye’de büyük kavgalarla elde edilmiş tarihi bir sonuçtur… Cumhuriyet memlekete mal olmuş bir fikirdir” diyordu! Gazete yayın yaşamına girmeden Yeni Gün gazetesini yeniden çıkarmayı düşünen ve bu düşüncesini Mustafa Kemal’e açan Yunus Nadi “Nadi Bey, sen Yeni Gün yerine Cumhuriyet adlı bir gazete çıkar” yanıtını alır ve gazetenin ismi de böylece konulmuş olur!

Kuşkusuz ki o dönemde Cumhuriyet, Cumhuriyet karşıtı ittifaklara ve hilafet özlemcilerine karşı kararlı bir işlev yüklendi; tıpkı günümüzde olduğu gibi! Gerçekten de anayasada yazılı değiştirilemez ilkeler, Cumhuriyet’in üzerinde durduğu, büyük bir duyarlılıkla savunduğu temel değerlerdir.

Batıda laiklik, uluslaşma sürecinin sonunda ortaya çıkmasına karşın, Türkiye’de uluslaşma ile birlikte hatta uluslaşmanın önkoşullarından biri olarak doğmuştur. Bu bağlamda ulus devletin korunması için laikliğin kararlılıkla Cumhuriyet’te savunulması bu nedenledir. Demokrasinin önündeki engellerin temizlenmesi de ancak anılan ilkeyle gerçekleşebilir.

Türkiye Cumhuriyeti uzunca bir süreden bu yana dış güçlerin yoğun saldırısıyla karşı karşıyadır. Cumhuriyetin temel değerlerine, kurumlarına yönelik saldırılar içerden de destek almaktadır. Bir dava nedeniyle hukuk tarihinde görülmemiş ölçüde iç ve dış kamuoylarının yanı sıra devletler, topluluklar seferber olmuş ve baskı yaratmaya çalışılmıştır. Ulusal hukuka ve yargıya dönük bu baskılar kuşkusuz ki öncelikle laiklik ilkesini hedef almıştır. Öte yandan Türk Silahlı Kuvvetleri’ni (TSK) savunma noktasında tutmak için iç ve dış medya taraf olmuş durumdadır.

Laikliğe, yargıya ve TSK vb. değer ve kurumlara yapılan saldırılara karşı kararlı tutumuyla Cumhuriyet, ulus devleti savunan kesimlerde saygın bir yere sahiptir. Çünkü bu kesimler, bazı kısa sürelerde Cumhuriyet’ten vazgeçseler de Cumhuriyet’ten vazgeçmediler!

Hamdi Yaver Aktan Yargıtay 8. Ceza Dairesi Üyesi