Nobel Barış Ödülü, Satyarthi ve Yusufzay'a verildi

Norveç Nobel Komitesi Başkanı Thorbjorn Jagland, bu yılki Nobel Barış Ödülü'nün Kailash Satyarthi ve Malala Yusufzay arasında paylaştırıldığını açıkladı.

Kailash Satyarthi

Hindistanlı çocuk hakları savunucusu Kailash Satyarthi, 1990'lı yıllardan bu yana ülkede çalıştırılan çocuklar için mücadele ediyor. 60 yaşındaki Satyarthi'nin kurduğu Bachpan Bachao Andolan Örgütü, köle olarak kullanılan 80 binden fazla çocuğun serbest bırakılmasını, tedavi görmesini ve eğitim almasını sağladı.

Dünyanın dört bir yanından sivil toplum örgütleri, öğretmenler ve sendikaların katılımıyla kurulan Uluslararası Çocuk İşçiliği ve Eğitim Merkezi'nde aktif rol üstlenen Satyarthi, aynı zamanda Güney Asya ülkelerinde köle olarak çalıştırılan çocukların ürettiği ürünler konusunda tüketici farkındalığı uyandırmak için kampanyalar düzenledi.

Çalışmalarıyla dünya çapında ün kazanan Satyarthi, 1984'te Almanya tarafından Aachener Uluslararası Barış Ödülü'ne, 1995'te ABD tarafgından Robert F. Kennedy İnsan Hakları Ödülü'ne layık görüldü. 2007'de İtalya Senato'su tarafından madalya ile ödüllendirilen Satyarthi'ye, 2009'da da ABD'de Demokrasi Savunucuları Ödülü verildi.

Malala Yusufzay

Pakistan'ın kuzeybatısındaki Mingora kentinde 1997'de doğan Malala, ülkede kız çocuklarının eğitim hakkı için verdiği mücadele nedeniyle Taliban örgütünün hedefi haline geldi ve 9 Ekim 2012'de bir Taliban militanı tarafından başından vuruldu. Ağır yaralanan Malala, 15 Ekim'de tedavi için İngiltere'ye götürüldü. Hastaneden ancak Mart 2013'te taburcu edilen Malala, eğitimine İngiltere'de devam ediyor.

Malala, sağlığına kavuşmasının ardından kız çocuklarının eğitimi için verilen küresel mücadelenin simgesi haline geldi.

Yaşadıklarını "Ben Malala" adlı otobiyografik kitabında anlatan Yusufzay, "Ulusal Barış Ödülü", "Uluslararası Çocuklar Barış Ödülü" ve "Umudun Yansımaları Ödülü"ne layık görüldü.

Yusufzay, 16. doğum günü olan 12 Temmuz 2013'te Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'na hitap ederek "Beni vuran teröristler, hedeflerimi değiştirebileceklerini ve tutkularımı sona erdirebileceklerini düşündüler. Oysa sadece zayıflığımı, korkularımı ve umutsuzluğu öldürdüler. Güç ve cesaret kazanarak yeniden doğdum. Kimseye karşı değilim. Bugün burada sadece dünya üzerindeki her çocuğun eğitim hakkını savunmak için bulunuyorum. Taliban ve tüm teröristlerin çocukları için de eğitim istiyorum" dedi.

 Nobel Barış Ödülü

1901 ve 2013 yılları arasında 94 kez Nobel Barış Ödülü verildi. 100 kişi ve 25 örgüte layık görülen ödüllerden 28'i iki kazanan arasında paylaştırıldı. Nobel Barış Ödülü, tarihinde sadece iki kez 3 kişiye verildi: 1994'te Yaser Arafat, Şimon Perez ve Yitzak Rabin, 2011'de ise Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee ve Tevekkül Karman, Nobel Barış Ödülü'nün sahibi oldu.

Uluslararası Kızılhaç Komitesi 1917, 1944 ve 1963'te 3 kez, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği ise 1954 ve 1981'de 2 kez Nobel Barış Ödülü'ne layık görüldü.

Nobel Barış Ödülü'nü kazanan 100 kişiden 15'i kadındı: Bertha von Suttner (1905), Jane Addams (1931), Emily Greene Balch (1946), Betty Williams ve Mairead Corrigan (1976), Rahibe Teresa (1979), Alva Myrdal (1982), Aung San Suu Çii (1991), Rigoberta Menchú Tum (1992), Jody Williams (1997), Şirin Ebadi (2003), Wangari Maathai (2004), Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee ve Tevekkül Karman (2011).

Nobel Barış Ödülü'nün en genç sahibi 17 yaşındaki Yusufzay oldu. 1995'te Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen 87 yaşındaki Joseph Rotblat ise Barış Ödülü'nü alan en yaşlı kişi olarak tarihe geçti.

Le Duc Tho, ödülünü almadı

ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile 1973'te Nobel Barış Ödülü'ne layık görülen Vietnamlı siyasetçi Le Duc Tho, ödülü reddetti. Vietnam savaşına son veren barış anlaşmasına yaptığı katkı nedeniyle ödüle layık görülen Le Doc Tho, ülkesindeki durumu öne sürerek ödül alacak durumda olmadığını belirtti.

Alman gazeteci Carl von Ossietzky, Myanmarlı muhalif lider Aung San Suu Çii ve Çinli insan hakları savunucusu Liu Xiaobo ise gözaltında ya da hapiste oldukları için ödül törenine katılamadılar.

Madalya

Nobel Barış Ödülü'nü kazananlara ödüllerinin takdim edildiği törende bir de İsveçli sanatçı Gustav Vigeland tarafından tasarlanan madalya veriliyor. Madalyanın bir tarafına Alfred Nobel, diğer tarafına ise kardeşlik bağını temsil eden üç erkek figürü nakşedilmiş.

Madalyada aynı zamanda "Pro pace et fraternitate gentium" ifadesi yer alıyor. Latince ifade, "İnsanlığın barışı ve kardeşliği için" anlamına geliyor.

2000'den bu yana Nobel Barış Ödülü'nü kazananlar:

"2000: Kim Dae Jung (Güney Kore)

2001: Birleşmiş Milletler, Kofi Annan

2002: Eski ABD Başkanı Jimmy Carter

2003: Şirin Ebadi (İran)

2004: Wangari Maathai (Kenya)

2005: Muhammed El Baradei (UEAK)

2006: Muhammed Yunus (Bangladeş)

2007: Al Gore (ABD) ve Hükümetlerarası İklim Değişikliği Paneli

2008: Martti Ahtisaari (Finlandiya)

2009: Barack Obama (ABD)

2010: Liu Şiaobo (Çin)

2011: Ellen Johnson Sirleaf, Leymah Gbowee ve Tawakkul Karman

2012: Avrupa Birliği

2013: Kimyasal Silahların Yasaklanması Örgütü (KSYÖ)."