Obama'dan Mısır'a tavır

ABD Başkanı Barack Obama, Mısır ile gelecek ay yapılacak Parlakyıldız adlı ortak askeri tatbikatı iptal ederek, "Mısır ile ilişkilerimizi sürdürmeyi istiyor olsak da sivillerin sokaklarda öldürüldüğü ve hakların geriye götürüldüğü bir ortamda geleneksel işbirliğimiz alışıldığı şekilde devam edemez" dedi.

Obama, tatil için bulunduğu Massachusetts eyaletindeki Martha's Vineyard'da değerlendirmelerde bulundu.

Sözlerine ABD'nin Mısır ile on yıllara dayanan ilişkisine değinerek başlayan Obama, Mısır'ın Ortadoğu'daki barışın köşe taşı bir ülke olduğunu hatırlattı. Obama, iki yıl önceki "Arap Baharı" ayaklanmalarını anımsatarak, o dönemde değişimin çabuk ve kolay gelmeyeceğini belirttiklerini ama şiddet içermeme ve evrensel haklara saygı duyma ilkeleri ile siyasi ve ekonomik reformlara yönelen bir sürece desteklerini ifade ettiklerini hatırlattı. Bu noktada hem bu değerler hem de çıkarlarıyla hareket ettiklerini belirten Obama, ulusların bu ilkelerle hareket ettiklerinde daha istikrarlı ve başarılı olacaklarına inandıklarını bildirdi.

Obama, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Bu nedenle son olaylardan dolayı çok kaygılıyız. Durumun karmaşıklığının farkındayız. Muhammed Mursi demokratik bir seçimle başa gelmiş bir cumhurbaşkanı olmasına rağmen, hükümeti kapsayıcı değildi ve tüm Mısırlıların görüşlerine saygı göstermedi. Çok sayıda Mısırlı'nın, belki de Mısırlıların çoğunluğunun, gidişatta bir değişim çağrısı yaptığını biliyoruz. Siyasi farklılıklara çözüm bulmanın yolunun güç kullanımı olmadığına inansak da birkaç hafta önce ordunun müdahalesinin ardından, uzlaşı için bir şans, demokratik bir yol izlemek için bir fırsat bulunuyordu.

Bunun yerine, keyfi tutuklamalar, Mursi'nin destekçilerine geniş çaplı baskınlar yoluyla daha tehlikeli bir yola başvurulduğunu ve şimdi de trajik biçimde, yüzlerce insanın hayatını kaybetmesine, binlercesinin yaralanmasına neden olan şiddeti gördük. ABD olarak, Mısır'ın geçici hükümeti ve güvenlik güçleri tarafından atılan atımları şiddetle kınıyoruz. Sivillere karşı şiddetten müteessir olduk. Protesto hakkı dahil insan onuru için hayati olan evrensel hakları destekliyoruz. Vatandaşların bu haklarını inkar eden sıkıyönetimin izlenmesine karşıyız".

Obama, olaylarla hayatını kaybedenlerin ailelerine başsağlığı, yaralılara acil şifa diledi.

"Ortak tatbikat iptal"

Obama, sözlerine şöyle devam etti:

"Mısır ile ortaklığımızın derinliğini, dünyanın bu çok önemli kesimindeki ulusal güvenlik çıkarımlarımızı ve diyaloğun demokratik yoldan seçilmiş bir sivil hükümete tekrar geçişi destekleyebileceğine yönelik inancımızı gözönüne alarak, Mısır'a ve halkına olan bağlılığımızı sürdürdük. Ancak bir yandan Mısır ile ilişkilerimizi sürdürmeyi istiyor olsak da sivillerin sokaklarda öldürüldüğü ve hakların geriye götürüldüğü bir ortamda geleneksel işbirliğimiz alışıldığı şekilde devam edemez.

Bunun sonucunda, bu sabah Mısır hükümetine, gelecek ay yapılması planlanan ve iki yılda bir olan ortak askeri tatbikatı iptal ettiğimizi bildirdik. İleriye dönük olarak da ulusal güvenlik ekibime Mısır'daki geçici hükümet tarafından atılan adımların sonuçları ve ABD-Mısır ilişkisiyle alakalı olarak gerektiğinde atabileceğimiz ilave adımları değerlendirme talimatı verdim".

ABD Başkanı Barack Obama, Mısır'daki gelişmelerle ilgili olarak, "Mısır halkına söyleyeceğim şu; şiddet sarmalı ve gerilimin tırmandırılması son bulmalı" dedi.

Tatil için bulunduğu Martha's Vineyard'da Mısır'da darbe karşıtlarına yönelik katliamla ilgili açıklama yapan Obama, Mısır halkının, son günlerde tanık olduklarından daha iyisini hak ettiğini söyledi. Obama, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Mısır halkına söyleyeceğim şu; şiddet sarmalı ve gerilimin tırmandırılması son bulmalı. Mısırlı yetkililere, halkın evrensel haklarına saygı göstermeleri çağrısında bulunuyoruz. Protesto düzenleyenleri eylemlerini barışçıl şekilde yapmaya çağırıyoruz ve protestocular tarafından yapıldığını gördüğümüz, kiliselere yönelik olanlar da dahil saldırıları kınıyoruz. Olağanüstü halin kaldırılması, bir ulusal uzlaşı sürecinin başlatılması, tüm partilerin Mısır'ın geleceğinde söz sahibi olması, kadınlar ve dini azınlıkların haklarına saygı gösterilmesi, anayasaya şeffaf reformlar ve demokratik şekilde parlamento ve cumhurbaşkanlığı seçimleri yapılacağı konusundaki sözlerin tutulması gerektiğine inanıyoruz.

Bu yolu izlemek, Mısır'a, bir yandan vatandaşlarına fırsatların sağlanmasına yardım edebilecek yatırım, turizm ve uluslararası desteği çekerken, diğer yandan da halkının demokratik arzularını yerine getirmede katkı sunacak. Diğer taraftan, şiddet sadece, Mısırlıları birbirlerinden ve dünyadan izole eden ve Mısır'ın ekonomik büyüme yoluna geri dönmesi fırsatını engellemeyi sürdüren kutuplaşma sarmalını besleyecektir."

-"Biz Mısır'ın başarılı olmasını istiyoruz, bizim çıkarımız bu yönde"-

Mısır'ın geleceğine ABD'nin karar veremeyeceğini belirten Obama, bunun Mısır halkının görevi olduğunu kaydetti. Obama, "Biz herhangi bir siyasi figür veya tarafı tutmuyoruz. Mısır'ın içinde yanlış gidenlere dair ABD'yi, Batı'yı veya bazı dış aktörleri suçlamak cazip geliyor. Biz, Mursi destekçileri tarafından da suçlandık, diğer tarafça da suçlandık. Bu türden bir yaklaşım, Mısırlılara hak ettikleri geleceğe ulaşmaları yolunda hiçbir katkı sağlamaz. Biz Mısır'ın başarılı olmasını istiyoruz, barışçıl, demokratik ve refah içinde bir Mısır istiyoruz. Bizim çıkarımız bu yönde. Ancak bunu başarmak, Mısırlıların yapması gereken bir iş".

Değişimin zaman aldığının ve bu tür süreçlerin hiçbir zaman garantili olmadığının farkında olduklarını belirten Obama, şunları kaydetti:

"Askeri yönetimlerden demokratik yönetimlere geçişe yönelik yakın zamanda bazı ülkelerin tarihinden örnekler var. Bu her zaman düz bir çizgi şeklinde ilerlemedi ve süreçler daima yumuşak olmadı. Yanlış başlangıçlar olacak, zor günler olacak. Amerika'nın demokrasi yolculuğu da birliğimizi tamamlamada bazı büyük zorluklardan geçti. Asya'dan Amerika'ya demokratik dönüşümlerin aylar değil, yıllar ve hatta bazen nesillerle ölçüldüğünü biliyoruz.

Dolayısıyla, ortak çıkar ve ortak saygı ruhuyla, şu noktada açık olmak istiyorum ki, Amerika, Mısır halkının, daha iyi bir gelecek arayışında partneri olmak istiyor. Bu köklü ilişkilerde ulusal çıkarlarımız tarafından yönlendirildik ama ortaklığımız, aynı zamanda, inandığımız ve hangi parti veya toplumun kesiminden olursa olsun birçok Mısırlının uzun yıllardır fedakarlık yaptığı ilkeleri geliştirmeli. Amerika, temeli adalet, barış ve onura dayanan istikrarlı bir geleceği destekleyen dünya genelindeki ve Mısırdaki herkesle çalışacak".

Obama, konuşmasında ABD'nin Mısır'a yönelik askeri yardımlarına değinmedi.