Palyatif bakım nedir, hangi hastalıklara odaklanır?

Şifanın mümkün olmadığı terminal dönemde hastayı rahatlatacak, yaşam kalitesini en yüksek düzeyde tutacak bir tedavi yöntemi olan palyatif bakım, tıbbın gelişmesiyle özellikle son yıllarda daha sık kullanılıyor. Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) tarafından 1980’lerde "tedavilere yanıt alınamayan hastaların bütüncül bakımı" olarak tanımlanan palyatif bakım, 2002'de güncellenen yeni tanımıyla "yaşamı tehdit eden bir hastalıkla karşılaşan hasta ve ailelerin, hastalığın tanısından ölüme kadar olan süreçte ağrı ve semptomların erken tanılanması ve giderilmesi, psikososyal ve manevi desteğin sağlanarak yaşam kalitelerini artırma çabası" şeklinde açıklanıyor. 

PALYATİF BAKIM NEDİR?

Palyatif bakım, kanser gibi ciddi veya ilerleyici hastalığı olan kişilere ve yakınlarına tanı almasından itibaren tüm hastalık süreci boyunca verilen, yaşam kalitesini artırmayı hedefleyen tedavilerdir. Kişilerin ciddi hastalıkları da olsa, günlük aktivitelerini yerine getirebilmeleri veya geçimlerini sağladıkları işlerini devam ettirebilmeleri, bunlar olamasa bile hastalık sürecinin sıkıntılarının en hafif şekilde yaşanabilmesi için gereken yaklaşım, palyatif bakım olarak tanımlanır.

Palyatif bakım, ek bir destek katmanı sağlamak için hastanın diğer doktorlarıyla birlikte çalışan özel eğitimli hemşireler ve diğer uzmanlar ekibi tarafından sağlanır ve hastanın ihtiyaçlarına dayanır. Herhangi bir yaşta ve ciddi bir hastalığın herhangi bir aşamasında da uygundur. Palyatif bakım, uzmanlaşmış ve aynı zamanda gönüllülük esası ile de çalışması gereken bir ekibin işidir. Palyatif bakım tedavisi, hastaların, son ana kadar aktif bir yaşam sürmeleri için destek sağlar. Öte yandan hasta yakınlarına, terminal dönemdeki hasta bakımı konusunda eğitim vermeyi ve onların da bu bakıma aktif katılımlarını sağlamayı amaçlar. Yaşam kalitesini arttırır ve aynı zamanda hastalık sürecini olumlu olarak etkileyebilir. Hastalar üzerindeki temel amacı ağrı, depresyon, nefes darlığı, yorgunluk, kabızlık, bulantı, iştah kaybı, uyku güçlüğü ve kaygı gibi semptomları en aza indirmektir.

Ayrıca 14 Ekim tüm dünyada konunun önemini benimsetmek amacıyla, "Dünya Palyatif Bakım Günü" olarak kutlanır.

PALYATİF BAKIMIN ODAKLANDIĞI KONU VE HASTALIKLAR

Fiziksel sorunlar: En yaygın olanları ağrı, halsizlik, iştah kaybı, bulantı, kusma, nefes darlığı, uykusuzluktur. Bunların çoğu, kanser gibi ciddi ve ilerleyici hastalıklara sahip bireylerde gözlemlenen semptomlardır.

Duygusal sorunlar: Depresyon, kaygı (anksiyete) ve korkular.

Günlük hayata dair sorunlar: Hasta ve yakınlarının pratik yaşamını etkileyen sosyal, ekonomik, yasal konular ve bu doğrultuda gelişen sağlık güvenceleri ile ilgili endişeler.