'Savaş riski arttıkça sosyalbozulma riski de artıyor'

CHP İstanbul Milletvekili Umut Oran, ekonomideki son gelişmeleri "Ekonomide Tehlikeli Gidişat, Borsa'da Yerli Out Yabancı In" başlığıyla raporlaştırdı. Oran, sanayinin fotoğrafını çeken "İSO 500 Büyük Firma Araştırması"nın açıklandığını belirterek, Türkiye'nin 500 büyük sanayi kuruluşunun karları azalırken, borçları arttığına dikkat çekti. Her dört firmadan birinin zarar yazdığını kaydeden Oran, "İller bazında bütçe verileri, ekonomide daralmanın ülke geneline yayıldığını gösterdi. Vergi doğuran faaliyetlerin hacmindeki daralma nedeniyle 81 ilin 63'ünde vergi tahsilatı ciddi düşüş gösterdi, diğerlerindeki artışlar da düşük kaldı. Türkiye'nin, büyük bölümü özel sektöre ait olan kısa vadeli dış borç stoku 100 milyar dolara dayandı" dedi.

İmalat sanayi kapasite kullanım oranı Temmuz'da da gerilediğine işaret eden Oran özellikle otomotivde ciddi düşüş olduğunu belirtti. İhracat bir önceki yılın aynı ayına göre gerilediğini söyleyen Oran, tarımda 5, sanayide 9 olmak üzere toplam 14 sektör ihracatta kan kaybedildiğini ifade etti.

Turizmde kan kaybı yaşandığına dikkat çeken Oran, "Yılın ilk yarısında gelen turist sayısı yüzde 2.3 azaldı. Özellikle Fransız, İngiliz, Avusturyalı ve İtalyan turistlerde ciddi azalma yaşandı, Suriyeli ve İranlı turist ise adeta Türkiye'den ayağını kesti" dedi.

CHP'li Oran, hükümetin riskli bir adımla başlattığı yasal düzenleme çalışmasını TBMM kapanmadan tamamlamaması nedeniyle Türkiye'de toplu sözleşme sürecinin fiilen durduğunu, Temmuzda 200 bin işçiyi kapsayan toplu sözleşmelerin başlatılamadığını kaydetti.

Merkez Bankası'nın 2012 enflasyon hedefini yüzde 6.2'ye çektiğini söyleyen Oran, "Kurlarda yüksek seyir, bütçe dengelerinde bozulmanın getireceği zamlar ve gıda fiyatlarında beklenen yükseliş karşısında bu karar gerçekçi değil" ifadelerini kullandı.
Yılın ilk altı ayında İMKB'de yerli yatırımcı sayısı 4 bin 97 kişi azalarak 1 milyon 85 bin 957'ye gerilerken, yabancı yatırımcıların sayısı 104 kişilik artışla 7 bin 836'ya ulaştığını belirten Oran, "Altı ayda yerli yatırımcıların hisse senedi portföyünün değeri yüzde 19.9 oranında 10.5 milyar TL'lik net artışla 63.4 milyar; yabancı yatırımcıların portföyü ise yüzde 22.7 oranında net 19.7 milyar TL'ye büyüyerek 106.6 milyar TL'ye yükseldi. Borsa'da yabancıların 2011 sonunda yüzde 62.2 olan payı bu yıl Haziran sonunda yüzde 62.7'ye yükseldi" dedi.
 

Risk artıyor

Oran değerlendirmesinde "AKP'nin ekonomi politikası, AKP'nin agresif dış politikasını desteklemiyor. Suriye ile savaş ihtimalinin beslediği risk ortamı, sıcak para girişine dayalı ekonomi politikasının altını oyuyor. Artan risk sebebiyle parasını Türkiye'den dışarı çıkartacak olan yabancı yatırımcılar nedeniyle, Türkiye daha yüksek faizle, daha yüksek oranda kısa vadeli borçlanabilir. Yapısal kırılganlıklar sebebiyle, savaş riski arttıkça, Türkiye'de ekonomik kriz, yüksek işsizlik ve sosyal bozulma riski de artıyor" ifadelerini kullandı.