Serbest piyasanın sonu

Dünya liderleri son 100 yılın en kritik zirvesi için Londra’daki G20 toplantılarında bir araya geldi. Küresel krize çözüm arayışlarını tartışmak için düzenlenen zirveden, “krizin tekrarlarını yaşamamak için kapitalizm üzerindeki denetimlerin arttırılması” çağrısı çıktı.

'Bırakınız denetlensin’

IMF ve Dünya Bankası’na 1 trilyon dolarlık acil kaynak aktarılmasını öngören G20 Zirvesi'nden, “Denetimsiz kapitalizm dönemi sona ermiştir” sonucu çıktı.

Kapitalizmin kurucusu olarak kabul edilen Adam Smith’in 1775’te söylediği ve serbest piyasa ekonomisinin temel direği olarak görülen “Bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler” sloganı rafa kalkıyor. Londra’daki G20 toplantılarında bir araya gelen dünya liderlerinin 7 saatlik küresel ekonomiyi kurtarma zirvesinden “Denetimsiz kapitalizme son” mesajı çıktı. Bankacılık sırlarının sona erdiğini ilan eden zirvenin sonucuna göre hem yeni oluşturulacak bir yapı eliyle hem de Uluslararası Para Fonu’nun (IMF) güçlendirilmesi yoluyla küresel finans sisteminin düzenleme ve denetimi sağlamlaştırılacak.

Fransa Cumhurbaşkanı Nicolas Sarkozy, sonucu “Anglosakson tarzı kapitalizm dönemi kapandı” diye yorumlarken, zirvenin ev sahipliğini yapan İngiltere Başbakanı Gordon Brown’ın açıkladığı sonuç bildirgesinde şu tarihi maddeler yer aldı:

Acil önlem olarak IMF ve Dünya Bankası’na 1 trilyon dolar aktarılacak. IMF’ye ayrılan kaynaklar 3 kat arttırılarak 750 milyar dolara çıkarılacak. Ekstra 250 milyar dolarlık kaynak ticaretin finasmanı için harcanacak. 2010 sonuna kadar G20 ülkeleri krizle mücadele için 5 trilyon dolar harcayacak.

IMF milyarlarca dolarlık altın rezervlerini yoksul ülkelere yardım için satacak. Dünyanın en yoksul ülkelerine 100 milyar dolar ek yardım verilecek. Serbest ticaretin önündeki engellerin kaldırılmasını amaçlayan “Doha Round” acil olarak sonuçlandırılacak. Dış ticarette korumacılık yapan ülkeler ifşa edilecek.

Hedge fonlar ve kredi derecelendirme kurumları daha sıkı denetime tabi tutulacak. Bankaların toksik varlıkları temizlenecek. Üst düzey bankacıların maaş ve primlerine sıkı kontroller getirilecek. OECD üç ayrı vergi cenneti listesi hazırlayacak ve bu merkezler kara listeye alınacak.

Önlemlerin etkilerini değerlendirmek için G20 liderleri kasım ayında Washington’da tekrar buluşacak.