Siyanürlü baraja ekip gönderildi

Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu, Afyonkarahisar'ın Bayat ilçesindeki toplu açılış töreni öncesi düzenlediği basın toplantısında, siyanür barajındaki olayın hemen ardından görevlendirilen uzmanların ve yetkililerin gereken tedbirleri aldıklarını kaydetti.
Söz konusu tesiste üretimin durdurulduğunu ifade eden Eroğlu, şöyle konuştu:
''Bizim üzüldüğümüz konu şu; birileri buradan numune almış. Kim, nereden, nasıl, kimin izniyle almış, belli değil. Rastgele numune alınmaz. Numune almanın da esasları var. Numune alan kişinin imzası gerekir. Bu çevre mühendisliğidir. Birileri oradan 2 tane toprak, 5 su numunesi alıp, laboratuvara göndermiş. Su numunelerinin pet şişelere konulduğu görülmüş, üstelik mühürsüz. Isı koruma şartlarında ulaştırılmamış. Numuneleri bir vatandaşın laboratuvara ulaştırdığı anlaşılmış. Söz konusu odadan numunelerle ilgili raporları istedik. Oda bize raporları göndermedi. Bunları anlamakta çok zorlanıyorum. Bir şey varsa, devlet zaten orada. Bizim aldığımız numuneler de var. İstanbul Teknik Üniversitesinden bir heyet geldi. Bu konuyu bilen bir kişiyim. İki defa gittim. Orada toplantılar yaptık.''

"Endişeye gerek yok"

Eroğlu, ilk andan itibaren bölgede olduklarını ve gereken tedbirleri aldıklarını belirterek, şöyle devam etti:
''O kadar uçuk birtakım fikirler ortaya konuyor ki ben de hayret ediyorum. İstanbul Teknik Üniversitesinin raporuna ve kendi yaptığım tespitlere göre, bir gram dahi bir atık dışarıya sızmış değil. Bu 4 tane atık havuzunun kendi içinde olan bir problem. Yani atık havuzları arasında olan problem. Vatandaşların endişe etmesine gerek yok. Devletin resmen, belli usul ve esaslara göre aldığı numuneler standartlara uygun çıktı. Şunu anlamakta zorlanıyorum. Bunların vatandaşı tedirgin etmek suretiyle onları galeyana getirmeleri doğru değildir. Bunlar yakışmaz. Bunları seçim döneminde, seçim malzemesi gibi kullanmak son derece çirkindir. Bu doğru değil. Hatta dün gece de 'deprem dolayısıyla bir hasar meydana geldi mi' diye soruldu. Orada 24 saat nöbetçiler var. Sürekli denetim altında. Bize gelen raporlara göre setler depremden etkilenmiş değil. Aynen yerli yerinde duruyor. Tedbirlerimiz devam ediyor.''

Greenpeace'ten uyarı

Greenpeace Akdeniz Kampanya Sorumlusu Banu Dökmecibaşı, yaptığı yazılı açıklamada, ''Tesisten sızan siyanür yüzünden devamlı diken üstünde yaşayan bölge halkı geçtiğimiz hafta yağmur şimdi ise deprem yüzünden tehlike altında. Yaşanan deprem halihazırda çok sağlam olmayan barajda sızıntı ve yeni bir çökme riskini artırıyor'' dedi.

''Greenpeace olarak yaşanan bu felaketten büyük bir üzüntü duyuyor ve depremde hayatını kaybedenlerin yakınlarına başsağlığı diliyoruz'' denilen açıklamada, ''İnsanlığın sağlığını hiçe sayarak oluşturulan, tehlikeli kimyasal madde kullanan ve üreten bu gibi tesisler, sağlıklı bir ortamda yaşama hakkımızı ihlal ediyor. Olağan çalışmaları sırasında oluşturdukları riskin dışında doğal afetler karşısındaki güvenilmezlikleri çevre ve insan sağlığı için tehdit oluşturuyor. Kütahya'daki insanlar 25 yıldır siyanür tehlikesiyle yaşıyor. Bu duruma bir an önce son verilmeli ve tesis üretime kapatılmalıdır. Greenpeace ülkedeki diğer siyanür liç yöntemiyle çalıştırılan maden işleme tesislerinin de kapatılmasını ve insan sağlığı açısından güvensiz bu bölgenin derhal ağır metal ve siyanürden arındırılmasını talep etmektedir'' denildi.

Ortak açıklamada uyarı geldi

Kütahya'da Eti Gümüş A.Ş'ye ait gümüş madeni tesisindeki siyanür barajında meydana gelen çökmenin ardından TMMOB, Kesk, Disk ve Türk Tabipleri Birliği (TTB) bileşenleri tarafından kurulan ''Kütahya Gümüşköy İzleme Platformu'' üyeleri Çevre ve Orman Bakanlığı önünde basın açıklaması yaptı.

Platform adına basın açıklamasını okuyan TTB Merkez Konseyi üyesi Arzu Erbilici, atık depolama barajının yıkılma tehlikesi bulunduğunu belirterek, barajdaki sızmalar ve taşmalar nedeniyle yeraltı sularına ve besin zincirine arsenik, kurşun, bakır ve çinko gibi ağır metallerin karıştığını öne sürdü. Bölgedeki içme suyundan alınan numunelerin çevre Mühendisleri Odası tarafından analiz ettirildiğini ve sudaki siyanür miktarının limit değerden yüzde 40 fazla olduğunun tespit edildiğini ifade eden Erbilici, şunları söyledi:
''İlerleyen günlerde, özellikle Kütahya depreminin ardından sızmalarla birlikte bu miktar daha da artacaktır. Sızmaların dışında atık havuzundan sürekli buharlaşan siyanür gazı çevreyi ve insanları zehirlemektedir. Sağlıklı bir çevrede yaşama hakkımızın korunması için maden işletmesi derhal kapatılmalıdır.''

Yöre halkının mağduriyetlerinin devlet tarafından karşılanması gerektiğini dile getiren Erbilici, Çevre ve Orman Bakanı Veysel Eroğlu'nun da istifa etmesini istedi.
Daha sonra konuşan Jeoloji Mühendisleri Yönetim Kurulu Başkanı Dündar Çağlan da, şunları kaydetti:

''Kütahya'daki depremin, Eti Gümüş madeni işletmesine 90 kilometre mesafede olmasına rağmen, atık barajı havuzunu etkilemesi söz konusudur. Daha önce yaşanan kaza ile atık havuzunun dış setleri zaten ciddi bir yük altındadır. Şu anda gelen bilgilere göre bu depremin, atık havuz barajında gözle görülebilir bir yıkıntıya sebep olmamasına rağmen burada meydana gelebilecek küçük çatlakların, bu şevlerin duyarlılığını etkilemesi, sızıntıyı artırması ve mevcut sızıntılardan kaynaklı su kanalcıklarını genişleterek barajın güvenliğini tehlikeye sokması söz konusudur. Kütahya Gümüşköy İzleme Platformu ve uzman kuruluşlar olarak önümüzdeki günlerde atık barajına ve deprem bölgesine giderek yerinde yapacağımız incelemelerin sonucunu kamuoyuyla paylaşacağız. Şunu söylemek mümkün, bu barajın depremden etkilenmesi söz konusudur. 'Hiçbir risk yoktur' denemez. Tarafsız bilim kurullarının yerinde inceleme yaparak kamuoyunu bilgilendirmesi, açıklama yapması, önem taşımaktadır.''