Sürücülere 3 dakikada uyuşturucu testi

Trafikte uyuşturucu denetimine ilişkin düzenlemenin uygulamaya girmesinin ardından, uyuşturucu testi için kullanılan mobil cihazlar ve özellikleri merak konusu oldu.

Mobil uyuşturucu testi ithal eden bir firmanın müdürü Şuayip Kahraman, mobil test cihazları ve kullanımlarına ilişkin bilgi verdi. Kahraman, mobil uyuşturucu testlerinin, başta Almanya olmak üzere dünyanın 33 ülkesinde uygulandığını söyledi.

Türkiye'de de kullanılan mobil uyuşturucu cihazlarının basit, hijyenik ve güvenilir sonuçlar verdiğini belirten Kahraman, "Mobil uyuşturucu testiyle, 3 ila 8 dakika arasında kişinin uyuşturucu kullanıp kullanmadığını, hatta hangi uyuşturucuyu kullandığını da tespit edebiliyoruz" dedi. Kahraman, mobil uyuşturucu testinin öncelikli kullanım amacının trafik ve yol güvenliği sağlamak olduğunu vurgulayarak, cihazın birçok Avrupa ülkesinde konser, festival gibi kitlesel etkinliklerde de tercih edildiğini ifade etti.

3-8 dakikada sonuç veriyor

"Mobil uyuşturucu test cihazını, hamilelik testi yapan aparatlara benzetebiliriz" diyen Kahraman, cihazın kullanımını şöyle anlattı: "Avrupa Birliği tarafından da kabul görmüş, mobil uyuşturucu testinin kullanımı son derece pratik. Cihazın üzerinde bulunan mavi kapağı kaldırıyoruz, içinde bulunan beyaz yüzeyli silecekleri dile 3 saniye teması ettiriyoruz. Yüzey yeterli miktarda tükürük aldığında, silecekler kırmızı renge dönüşüyor. Daha sonra kapağı yerine takıyoruz. Ardından cihazda ampul içinde saf su ve kimyasal madde bulunan tüpe dokunuyoruz. Ampulün kırılmasıyla saf su, kimyasal madde ve tükürük tepkimeye geçiyor. Cihazı 3 ile 8 dakika yatay pozisyonda bekletiyoruz. Süre tamamlandığında gösterge panelinde oluşan çizgilerden, teste tabi tutulan şahsın uyuşturucu kullanıp kullanmadığını tespit edebiliyoruz."

Kahraman, bekleme süresinin ardından cihazda beliren 3 kontrol çizgisinin, yeterli numunenin alındığının, sıvının tepkimeye girdiğinin ve testin doğru yapıldığının göstergesi olduğuna dikkati çekerek, "Mobil uyuşturucu testine tabi tutulan kişi, şayet uyuşturucu kullandıysa, hangi maddeyi kullandığını da anlayabiliyoruz. Mobil uyuşturucu testiyle şahsın; esrar, kokain, opiat, canabis, amfetamin, metaamfetamin, ekstazi ve methadone gibi maddeleri tespit edebiliyoruz" diye konuştu.

Mobil uyuşturucu testi sonrası aparata bağlanan cihaz sayesinde teste tabi tutulan kişiye ait bilgilerin çıktı olarak da belgenebildiğini dile getiren Kahraman, "Çok yer kaplamayan, 5000 uyuşturucu testini kimlik bilgileriyle de hafızasında tutabilen, şarj edilebilir, GPRS üzerinden alınan sinyallerle koordinat bilgisi de verebilen bir cihaz" ifadesini kullandı.

Yüzey ve terden de kontrol edilebiliyor

Kahraman, tükürük yoluyla uyuşturucu madde tespiti yapan cihazın yanında, yüzey ve terden de uyuşturucu testi yapabilen aparatların olduğunu söyledi. Cihazın, kullanıcının dışında uyuşturucu maddeyle teması olan satıcı ya da kurye gibi kişilerin tespitinde kullanılacağı bilgisini veren Kahraman, "Tükürükten uyuşturucu madde tespiti yapan cihazla, yüzey ve terden uyuşturucu madde kullanımını tespit eden cihazın çalışma prensibi aynı. Tek fark sileceklerin şüphelenilen noktaya temas ettirilmesi. Bunlar cep telefonu, kredi kartı, direksiyon, vites gibi şahsın elleriyle temas ettiği yüzeyler olabilir" şeklinde konuştu.

'Madde kullananlar için caydırıcı olacak'

 5. Adli Tıp İhtisas Kurulu Başkanı Doç. Dr. Faruk Aşıcıoğlu, trafikte mobil uyuşturucu testi yapılmasının gerekliliğini belirterek, "Trafikteki seyrinden şüphelenilerek durdurulan sürücülerden alkollü çıkmayanların büyük bölümünün uyuşturucu, uyutucu madde veya ilaç etkisi altında olduklarını düşünüyorum" dedi.

Aşıcıoğlu, Türkiye'de sürücülerin trafikte psiko-aktif madde ve ilaç tesiri altında olup olmadıklarının kontrolünün önemine değinerek, "Bu kontrol ve analizlerin ülkemize yaratacağı finansal külfet düşünülerek, rutin kontrole tabi tutulan her araç sürücüsüne yapılmayıp, maddi ve yaralamalı kazaya karışan, trafikte riskli seyrettiği tespit edilmesine ve olağan dışı davranışlar sergilemesine rağmen yapılan ölçümlerde alkolsüz oldukları saptananlara yapılabilir. Bazı AB ülkelerinde, önceden tanımlanmış belirli durumlarda sürücülerin uyuşturucu testinden geçirilmesinin zorunlu olduğu hususu, Ulusal Yol Yönetmeliğine eklenmiştir" diye konuştu.

Sürüş güvenliğini tehdit eden madde kullanımının sadece uyuşturucu, uyarıcı maddelerle sınırlı olmayıp benzodiazepin gibi Türkiye'de tedavi amaçlı kullanılan ilaçların tesiriyle de oluşabildiğine dikkati çeken Aşıcıoğlu, bazı AB ülkelerinde bu gibi ilaçların kutularına kolaylıkla görülebilecek, sigara paketlerindeki 'kanser yapar' ibaresi gibi şekil ve sembollerin koyulmasının yasal zorunluluk haline getirildiğini söyledi.

Yol kenarında yapılacak mobil uyuşturucu testlerinde pozitif sonuç alınması halinde de mutlaka teyit edilmesi gerektiğini vurgulayan Aşıcıoğlu, "Mobil uyuşturucu testi, madde kullananlar için caydırıcı olacak" değerlendirmesinde bulundu.

Yeni düzenlemede cezalar

Trafik Kanunu'nda mayıs ayında yapılan değişikliğin ardından pilot bölge seçilen Ankara'da trafik polisleri, mobil cihazlarla ya da sağlık kuruluşları aracılığıyla uyuşturucu madde kullandığı tespit edilen sürücülere 3 bin 600 lira cezası uygulamaya başladı. Ayrıca uyuşturucu kullanıp direksiyon başına geçen sürücülerin ehliyetine 5 yıl el konuluyor. Uyuşturucu tespitinde kullanılan mobil cihazla ölçüm yapılmasını kabul etmeyen sürücüye 2 bin lira ceza verilecek, ehliyeti 2 yıl geri alınacak.