TBMM Anayasa Komisyonu

AKP İstanbul Milletvekili Burhan Kuzu başkanlığında toplanan Komisyonda, AKP Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün ile AKP Bayburt Milletvekilleri Ülkü Güney ve Fettani Battal'ın Milletvekili Seçimi Kanunu'nda değişiklik yapılmasını öngören yasa teklifleri birleştirilerek görüşüldü.

Kabul edilen teklif, 2007 yılında Anayasa'da yapılan değişikliğe paralel olarak Milletvekili Seçim Kanunu'nda düzenleme yapılmasını içeriyor. Buna göre, milletvekili seçimleri 4 yılda bir yapılacak. Bir önceki seçimin yapıldığı tarihten itibaren dört yılın dolmasından önceki son pazar günü oy verilecek. Oy verme gününden geriye doğru hesaplanacak 90 günlük sürenin ilk günü, seçimin başlangıç tarihi olacak.

Teklifle, nüfusu 2 milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerle ilgili de düzenleme yapılıyor. Düzenlemeyle, nüfusu 2 milletvekili çıkarmak için yeterli olmayan illere iki milletvekili çıkarma hakkı tanınıyor.

CHP'li üyelerden eleştiri

Komisyonda söz alan CHP'li üyeler, nüfusu milletvekili çıkarmaya yetmeyen illerle ilgili olarak AKP Bayburt milletvekilleri Ülkü Güney ve Fetanni Battal tarafından verilen teklifin alt komisyonda bulunduğunu belirterek, alt komisyonun raporu beklenmeden yeni bir teklifin verilmesini eleştirdi.

CHP Manisa Milletvekili Şahin Mengü, seçimlere kısa süre kala seçim kanunlarıyla oynamanın Türk siyasetinin en büyük sıkıntısı olduğunu ileri sürerek, bugüne kadar istikrarlı bir seçim kanunu oluşturulamadığını söyledi. Teklifle, nüfusu az olan illerle ilgili düzenleme yapıldığına işaret eden Mengü, ''Teklifle, İstanbul'da 4 seçmene karşı Bayburtlu bir seçmen eşit oluyor. Yani, 4 İstanbullu bir Bayburtlu'ya bedel olabilir ama... Demokraside bu nasıl oluyor? Bu, temsilde adaletsizlik yaratır'' dedi.

CHP Mersin Milletvekili İsa Gök, daha önce verilen teklifin de Komisyonda görüşüldükten sonra alt komisyona gönderildiğini hatırlatarak, alt komisyon üyesi olarak toplantılara katıldığını, ancak çalışmanın sonuçlandırılmadığınız söyledi. Alt Komisyon olarak TÜİK yetkililerinden bilgi aldıklarını anlatan Gök, ''TÜİK yetkilileri de adrese dayalı nüfus sayımında hatalar olduğunu kabul ediyorlar. Yeni verilerin 2009 sonunda belli olacağını söylediler. O nedenle, gerçek nüfus rakamlarına göre düzenleme yapmak gerekir. Bu nedenle 2 ay bekleyelim'' diye konuştu.

Teklif sahiplerinden AKP Sakarya Milletvekili Ayhan Sefer Üstün, Türkiye'nin 71,5 milyon nüfusuna göre bir milletvekiline düşen nüfusun 152 bin 488 olduğunu hatırlatarak, ''Artık nüfusla seçilen 38 milletvekili 152 bin ile değil, 78 bin ile seçiliyor. 200 binden az nüfusu olan 10 il var. Yakın vadede Bayburt ve Tunceli, nüfusu itibariyle iki milletvekili çıkaramayan iller duruna düşecek'' dedi.
 

'Gözü kör olsun'

Teklif sahiplerinden AKP Bayburt Milletvekili Ülkü Güney, ''Küçük illerde milletvekili olmanın çok zor olduğunu'' savunarak, daha önce verdiği teklifin zorlama bir düzenleme olmadığını ve adaletsizliğin giderilmesini amaçladığını söyledi. Konunun Bayburt'a özel durum olmadığını, başka illeri de ilgilendirebileceğini kaydeden Güney, ''Gözü kör olsun. Memleketimde 76 bin nüfus var ama İstanbul'da kayıtlı 450 bin Bayburtlu bulunuyor. Şartlar bizi bu noktaya getirdi'' diye konuştu.

AKP Bayburt Milletvekili Fettani Battal'ın da Bayburt'taki göçe dikkat çekmesi üzerine CHP'li Gök, ''İstanbul'da artan nüfus, Mars'tan gelmiyor. Bayburt'tan geliyor'' demesi gülüşmelere neden oldu.

CHP Konya Milletvekili Atilla Kart'ın, teklifi ''tasarı'' olarak değerlendirmesine, Komisyon Başkanı Kuzu tepki gösterdi. Kuzu'nun ''yanlış söylüyorsunuz, bu tasarı değil teklif'' demesine Kart, ''Benim görüşlerimi nasıl ifade edeceğime siz karışamazsınız. Bu belli ki Hükümetten gelmiş'' karşılığını verdi.
 

'Rezalet bir Türkçe ile yazılmış'

Komisyonda, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesi tartışma konusu oldu.
MHP Konya Milletvekili Faruk Bal, Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin Başbakan ile Cumhurbaşkanı arasında yetki kavgasına neden olacağını ileri sürerek, bunun ülkede sıkıntıya ve gerginliğe neden olacağını vurguladı. Bal, ''Parlamenter sistemin özünün zedelenmesi tartışılmıyor ama sürenin 4 yıl mı yoksa 5 yıl mı olduğu tartışılıyor. Cumhurbaşkanın halk tarafından seçilmesi diktatörlüğe gidişin adımıdır'' dedi.

AKP Çanakkale Milletvekili Mehmet Daniş, Bal'a tepki göstererek, ''Türkiye'de Cumhurbaşkanı seçimleri hep sorunlu olmuştur, Parlamento üzerinde baskı oluşturulmuş, bu de demokrasinin kimyasını bozmuştur. Halk oyuyla seçilecek Cumhurbaşkanının diktatör olarak nitelendirilmesini esefle karşılıyorum'' görüşünü ifade etti.

CHP'li Mengü de tartışmaya katılarak, 11. Cumhurbaşkanlığı seçimi sırasında tartışma konusu olan 367 görüşünü ilk olarak ortaya atan kişilerden biri olduğunu söyledi. Kuzu'nun ''Epey beddua almışsındır'' demesi üzerine Mengü, ''367 uzlaşma sağlansın diye getirilmiştir. 1982 Anayasası siviller tarafından askerlere kazıklanmış bir anayasadır. 1982 Anayasasının Türkçesi bozuk. Rezalet bir Türkçe ile yazılmış. Bunu yazan adamı ilkokuldan hangi cahil mezun etti? Güneydoğu'da bugün yaşanan sorunun temelinde adamın Türkçe bilmemesi yatıyor'' dedi.

CHP'li Kart da cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesiyle ilgili anayasa değişikliği yapılırken yaşanacak sıkıntılara dikkat çektiklerini hatırlatarak, yeni düzenlemeyle ortaya çıkacak tablonun ne parlamenter sistem ne de başkanlık sistemi olacağını, Cumhurbaşkanı ile Başbakan arasında yetki kavgasına neden olacağını savundu. Görüşmelerin ardından teklif kabul edildi.