Teklifin 8. maddesi kabul edildi

Anayasa Değişikliği teklifinin siyasi parti kapatmalarıyla ilgili 8'nci maddeyle, Anayasa'nın 69'ncu maddesinde değişiklik öngörülüyor. Maddeye göre, siyasi partilerin mali denetimi Sayıştay tarafından yapılacak. Siyasi partiler hakkında kapatma davası, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı'nın talebi üzerine, TBMM'de grubu bulunan her siyasi partinin 5'er üye ile temsil edildiği komisyonun üye tam sayısının üçte iki çoğunluğu ve gizli oyla vereceği izin üzerine açılacak dava sonucunda Anayasa Mahkemesince kesin olarak karara bağlanacak. Komisyona TBMM Başkanı Başkanlık edecek ancak, oy kullanamayacak. Komisyonun kararları, yargı denetimi dışında olacak. İzin talebinin Meclis'e ulaşmasından itibaren 30 gün içinde komisyon oluşturulacak ve komisyon kararını izin talebinin Meclise ulaşmasından itibaren en geç 60 gün içinde verecek. Meclisteki siyasi parti gruplarınca izin talebiyle ilgili görüşme yapılamayacak, karar alınamayacak.

Anayasa Mahkemesi, bu kapsamda, kapatma yerine dava konusu fiillerin ağırlığına göre ilgili partinin devlet yardımından kısmen veya tamamen yoksun bırakılmasına karar verebilecek. Devlet yardımından yoksun bırakılma, bağlı olduğu kapatma davasının ve kararının usulüne tabi olacak ve tek başına dava konusu yapılamayacak. Anayasa Mahkemesinde görülen parti kapatma davasında TBMM çalışmalarındaki oy ve sözler, ileri sürülen düşünceler ile idarenin eylem ve işlemleri partinin odak olup olmadığının tespitinde gözetilemeyecek. Partinin kapatılması durumunda kapatmaya beyan ve faaliyetleriyle neden olan üyeler için daha önce 5 yıl olan siyasi yasak süresi 3 yıla indirilecek. Siyasi partiler ile ilgili "temelli kapatma" değil, "kapatma" kararı verilecek. Kapatmanın önündeki "temelli" sözcükleri kaldırılacak.
 

Meclis'te gerginlik

Meclis Genel Kurulu'nda, Anayasa değişikliği teklifinin siyasi parti kapatmalarıyla ilgili 8'nci madde üzerindeki görüşmeler sık sık tartışmalara ve gerginliklere sahne olurken, Meclis Başkanı Mehmet Ali Şahin'in yönetimi de muhalefet tarafından eleştirildi.

"Bunun vebali kıyamete kadar takip eder"

Genel Kurul'da MHP Grup Başkanvekili Mehmet Şandır, AKP Grubu adına konuşan Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya'nın ardından sataşma olduğu gerekçesiyle söz istedi. Teklifin 8'nci maddesinin "devlet adamı duruşu'yla müzakere edilmesi gerektiğini söyleyen Şandır, milletvekillerinin önce hukuka uymak, saygı göstermek zorunda olduğunu söyledi. Anayasa'nın 3'ncü maddesinin "devletin bölünmez bütünlüğü'ne işaret ettiğini kaydeden Şandır, "Ali Paşa Osmanlı'nın son yüzyılında en büyük devlet adamıdır. Azınlıkları Osmanlı ile eşit seviyeye getirdiği için ulema kendisine cenazesinde helallik vermemiştir. Bu devletin kuruluşunda bölünmez bütünlüğü temel hassasiyet, ortak paydamızdır. Anayasa değiştirilmez değil ama böyle değiştirilmez" diye konuştu.

AKP'li milletvekillerine "yaptığınız yanlış, eğer toplumun mutabakatını almadan ben istersem yaparım diyorsanız devletin hukukunu değiştirme günahını işlersiniz. Vebali kıyamete kadar takip eder" diye seslendi.
 

"Birilerine efendi birilerine köle muamelesi yapamazsınız"

Şandır'ın konuşmasının ardından Şahin'in, sataşma olduğu gerekçesiyle yeniden Adalet Komisyonu Başkanı Ahmet İyimaya'ya söz vermesi Genel Kurul'daki gerginliği tırmandırdı. BDP Muş Milletvekili Sırrı Sakık da sataşma olduğu gerekçesiyle söz isterken, Şahin'in söz vermemesi üzerine "Burada birilerine efendi birilerine köle muamelesi yapamazsınız" diye bağırdı. Şahin ise Sakık'a "Bu tavrınızı şiddetle kınıyorum" karşılığını verdi. Sakık, "Ben de sizi şiddetle kınıyorum. Adil ve adaletli olun" dedi. Şahin, adil davrandığını, MHP'li Şandır'a "sataşma" olduğu gerekçesiyle söz verdiğini belirtirken Sakık, "Siz zora, zulme boyun eğiyorsunuz" diye karşılık verdi. CHP'li Atilla Kart da tartışmalar sırasında söz isterken, Şahin Kart'a da söz vermedi.

Genç'e uyarı cezası

MHP Grup Başkanvekili Oktay Vural ise Şahin "Meclis Başkanı olarak partiler arasında uzlaşma temin etmek gibi bir misyonunuz olduğunu unutmayın, 1 oy için başkanlık yapmayın" dedi. Şahin ise "İçtüzük bana böyle bir görev vermemiş." diye karşılık verirken, Tunceli Bağımsız Milletvekili Kamer Genç de grubu olan partilere söz hakkı verildiğini ancak bağımsız milletvekillerine söz hakkı verilmediğini, önergelerinin işleme konulmadığını söyledi. Genç, söz hakkı isterken Şahin "Grubu olan partilere içtüzük söz verin dediği için söz verdim. Siz bu kürsüde uzun süre başkanlık yaptınız, içtüzüğün dışında kime söz verebildiniz" şeklinde tepki gösterirken, AKP milletvekilleri ise Genç'e "yeter be, yeter be" diye tepki gösterdi. Şahin, uyarılarına rağmen yerine oturmayan Genç'e "Size İçtüzüğün 158'nci maddesine göre uyarı cezası veriyorum. Savunmak isterseniz birleşim bitmeden size söz vereceğim. Bir daha uyarı cezası alırsanız farklı işlem yapacağım" dedi.

İlgili haberler

TBMM BAŞKANI ŞAHİN: BENİ ÖLDÜRTECEK MİSİNİZ?

MECLİS'TE 'SAVAŞ' GERGİNLİĞİ