Tiyatro bir hesaplaşma sanatıdır

Rutkay Aziz, 10 yılı aşkın bir süredir uzak kaldığı tiyatroya; “Adalet, Sizsiniz” oyunuyla döndü. Yargının siyasallaştığı üç tarihi olayı; Sokrates, Galileo, Sacco ve Vanzetti’nin yaşamları üzerinden sahneye taşıyan “Adalet, Sizsiniz”de Rutkay Aziz, bir başka usta oyuncu Taner Barlas’la birlikte rol alıyor. Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın, Muhsin Ertuğrul hocalarının yazılarına “Perdeci” imzasını atmasından esinlenerek adını koydukları “Perdeci Oyuncuları”nın ilk oyunu “Adalet, Sizsiniz”; Ümit Denizer tarafından kaleme alındı. Perdelerini yeni açan Perdeci, tiyatro dalında 2012 Cevdet Kudret Edebiyat Ödülü’ne de layık görüldü. “Perdeci Oyuncuları” bir tiyatro topluluğundan çok bir hareket, bir fikir birliği. İnandıklarını sahneye koyanlardan oluşan bir sanat örgütü. Tabii temeli Rutkay Aziz ve Taner Barlas atınca, ortaya daha ilk oyunu ile ortalığı sarsan bir hareket çıkıyor. Oyunun geçtiği zaman ve mekân farklı. Sanıklar, tanıklar ve davalar da farklı ama günümüz Türkiye’sini nasıl da net fotoğraflıyor.

Tek perdelik “Adalet, Sizsiniz”; yargının siyasallaştığı üç tarihi kırılmayı anlatıyor. M.Ö. 5. yüzyılda Atina’da, Beş Yüzler Meclisi’nin ölüme mahkûm ettiği düşünür Sokrates, 1633 yılında Roma’da, Engizisyon’un müebbet hapse mahkûm ettiği bilim adamı Galileo ve 1927 yılında Boston’da, adaletin ölüme mahkûm ettiği iki İtalyan göçmen işçi Sacco ile Vanzetti’nin hikâyeleri, “Adalet, Sizsiniz” ile tiyatroseverlerle buluşuyor. Rutkay Aziz ve Taner Barlas’ın muhteşem yorumları, içinde bulunduğumuz suskunluğu bastırıyor. Ne ironik değil mi? Rutkay Aziz devam ediyor anlatmaya: “Uzun yıllardır yoktum, hem içime sinen bir iş yoktu hem de küskündüm epey. Bu varolan adaletsizlik ve hukuksuzluğa bir ses vermeliydim. Bu sessizlik artık bizi boğuyordu! Bazıları bilmese de tiyatro bir hesaplaşma sanatıdır! Oyundaki kahramanlarımız da zamanında yargının siyasallaşması ile ortadan kaldırılmış ve yıllar sonra hakları verilmiş. Ama geç gelen adalet, adalet değildir ki? Şimdi de tutukevine dönmüş bir ülke var. Herkes susturulmuş. ‘Görme, duyma, konuşma’ diyor ülkem. Silivri’deki arkadaşları düşünmeden edemiyoruz.”

Taner Barlas giriyor söze: “İnsanlar korkuyor, sahip olduklarını korumak için susuyorlar ve pek çoğu da bunu meşru görüyor. Bu da kaos doğuruyor. Sana hak veriyor ama sana destek olmuyor. Her şey lafta, sindirilme var, korku var. Artık otosansürü çok iyi yapıyor bu halk. Tiyatroyu bile yok etmek için çalışıyorlar. Şehir tiyatrolarını bürokratlar yönetiyor. Şöyle diyor bir bilge; ‘düşünmek Tanrı’nın bir lütfudur ama tek başına düşünmek yetmez’ ve dünya mükemmel olmadığı için sanat var. Biz doğru bir yola inançla çıktık, karanlığa ışık tutan, tutmak için heyecan duyan herkesi bekliyoruz.”

“Adalet, Sizsiniz” tek perdede Türkiye’nin içinde bulunduğu korku toplumunu anlatıyor, adalet sisteminin ne durumda olduğunu ironilerle, metaforlarla değil tarihle yüzümüze vuruyor. Oyundaki kukla yargıçlar da fazla söze yer bırakmıyor. Bir nefeste başlıyor “Adalet, Sizsiniz” ve göz açıp kapayıncaya kadar da bitiyor. Bu arada oyunun sahne tasarımı ve kostümleri Metin Deniz imzasını taşırken, kukla uygulamaları Bülent İşcan tarafından yapılmış. Oyunun mesajı net, tavrı güçlü. Rutkay Aziz de işte bunu verebildikleri için mutlu ve de umutlu: “Bugün Türkiye’nin gündeminde Muhteşem Yüzyıl olmamalı. Başka bir şeyle oyalayıp, farklı şeyler saman altında yürüyor. Hatırlatırım, Mustafa Kemal de ata bindi. Bu ülkeyi kurtardı. O at başka, bu başka! Şu adaleti bir zulüm aracı olarak kullanmayın artık. Herkes barıştan adaletten konuşuyor ama sözde, gerçek kapalı kapılar ardında. Hesabı verilemeyecek bir adalet zülmü var ortada. Artık yeter!”

“Adalet, Sizsiniz” Aralık ayı boyunca Türkiye’nin farklı şehirlerinde tiyatroseverlerle buluşacak. Ayrıntılı bilgi için; http://www.biletix.com ve http://www.aysaorg.com