Turizm için güven ve para gerekli

Hükümet bu yıl Türkiye’ye gelecek ziyaretçi sayısının 58 milyon, turizm gelirinin de 40.8 milyar dolar olmasını bekliyordu. Ancak salgın nedeniyle sınırların kapatılması ve uçuşların durdurulması ile birlikte öngörülemeyen bir sürecin içerisine girildi. Türkiye Ekonomi Politikaları Araştırma Vakfı’nın (TEPAV) araştırmasına göre uçuşlar yeniden başlatılsa dahi turizmde toparlanma zaman alacak.

TÜKETİMİ ETKİLİYOR

TEPAV’ın “Covid-19 ve Normalleşmeye Geçiş Sürecinde Turizm Sektörü” başlıklı raporuna göre, turizm sektöründe normalleşmeye geçiş süreci tüketici davranışlarını şekillendirecek iki unsura bağlı. Bunların satınalma gücü ve salgına karşı alınan tedbirlerin yeterli olduğuna dair güven duygusu olacağına işaret edilen raporda şöyle denildi: “Dünya genelinde görülen ekonomik durağanlık, hane halkının gelir seviyesini ve dolayısıyla tüketim harcamalarını etkileyecektir. Mevcut durumda tüketiciler, tatil gibi ekstra harcamalardan kaçınabilir. Ayrıca tüketiciler, salgının aktif bir biçimde yönetildiğini ve tüketici sağlığı için gereken tüm tedbirlerin alındığına ikna olmalıdır. Yine rapora göre, salgına karşı alınan sağlık tedbirleri gerekli olmanın yanı sıra her işletme için ekstra maliyete sebep olacak. Bu konuda şu değerlendirme ve öneri yapıldı:

MALİ DESTEK ŞART

“Tesis kapasitesinin üçte bir veya dörtte bir kapasite ile çalışması, mart ayından itibaren gelirlerinde sert bir düşüş görülen tesisler için aynı gider kalemleri ile daha az gelir elde edilmesi anlamına gelmektedir. Dolayısıyla bu durum tatil fiyatlarının artmasına neden olacaktır. Sonuç olarak satın alma gücü ve sağlık tedbirleri birbirlerine bağlı unsurlardır. Bu aşamada arz ve talep ekseninde dengenin sağlanması için işletmelere mali destek sağlanması seçeneği üzerinde düşünülmelidir.” Geçen yıl Türkiye’ye 2018’e kıyasla yüzde 14 artışla 51.9 milyon turist gelirken, turizm geliri 34.5 milyar dolar oldu.

İSTİHDAM KAYBINA YOL AÇIYOR

Geçen yıl Kültür ve Turizm Bakanlığı işletme ve belediye belgeli tesislere gelen kişi sayısı 81 milyon, ortalama kalış süresi 2.6 geceydi. Yılın ilk iki ayında bu sayı 2019’un üzerinde seyrederken, martta bir önceki yılın aynı ayına kıyasla yüzde 44 azalarak 2.7 milyona indi.

Yine Mart 2020’de Türkiye’ye gelen ziyaretçi sayısı, bir önceki aya kıyasla yüzde 48 azalarak 1.1 milyon kişi, turizm geliri de yüzde 47 düşüşle 788 milyon dolar oldu. Bu oranlar dikkate alındığında yılın ikinci çeyreğinde turist sayısının 13 milyon kişi, turizm gelirinin de 8 milyar dolar azalması bekleniyor. Ayrıca konaklama sektörü istihdamı, Ocak 2019’da 224 bin 946 kişi iken, Temmuz 2019’da yüzde 95 artarak 438 bin 534 kişiye ulaştı. 2020 yılında da benzer bir artış olacağı varsayıldığında, 232 bin kişilik ek istihdam sağlanmış olacaktı.

HAVACILIKTA KABUS

Uluslararası Hava Taşımacılığı Birliği (IATA), salgın nedeniyle hava yolu şirketlerinin yolcu gelirlerinin bu yıl 314 milyar dolar azalmasını beklerken, 25 milyon istihdamın tehlikede olduğuna dikkati çekti. Havacılık sektörüne acil biçimde doğrudan kaynak, kredi ve vergi muafiyeti gibi destekler sağlanması gerektiğini belirten IATA, sektör sorunlarının hemen ortadan kalkmayacağına işaret etti. Mevcut kısıtlayıcı tedbirler nedeniyle tam faal bir havacılık ise henüz yakın zamanda öngörülemiyor.