Türkiye'ye yaklaşan 'büyük mülteci dalgası' dünya basınının gündeminde

Niğde-Ankara yolunda tırdan inerken, Samsun'da bir tırın dorsesinde uzatılan hortumdan su içerken, Türkiye-İran sınırında ise yüzlercesi Türkiye'ye geçerken görüntülenen mülteciler, sıcak gündem olmaya devam ediyor. Ulusal ve sosyal medyada yapılan yorumlarda, mülteci sorununun giderek ciddi bir 'ulusal güvenlik' sorunu haline geldiği vurgulanıyor. O sırada dünya basınında, "Türkiye'ye yaklaşan büyük mülteci dalgası" tartışılıyor.

"YÜZDE 99'U 16-30 YAŞ ARALIĞINDA ERKEKLER"

Çin resmi haber ajansı Xinhua'da çıkan "Türkiye, kargaşadan kaçan Afgan mülteci akını ile karşı karşıya" başlıklı haberde, "İran sınırından Türkiye'ye geçen Afganların sayısı Mayıs ortasından bu yana önemli ölçüde arttı ve sayının düşeceğine dair bir işaret yok" ifadelerine yer verildi.

Xinhua'nın yerel kaynaklara dayandırdığı haberine göre, gelen gruplardaki Afganların %99'u 16-30 yaş aralığındaki genç erkekler. Sosyal medyada yayılan video ve fotoğraf gibi görsel materyaller söz konusu iddiaların doğruluğuna dair kuvvetli bir temel sunuyor.

Xinhua'nın mülteci raporlarına da atıf yaptığı haberine göre, Türkiye'de yaklaşık 400 bin Afgan mülteci yaşıyor. Bu yönüyle Afganlar, Suriyelilerden sonra ülkedeki en büyük mülteci topluluğunu oluşturuyor.

"ASKERLER GİTMEMİZE İZİN VERDİ"

Terör örgütü Taliban'ın Afganistan'daki hızlı ilerleyişi sürerken oluşan güç boşluğu ve istikrarsızlık, Afganları hızla ülkelerini terk etmeye teşvik ediyor. Guardian'a göre, savaştan kaçan Afganlar, kendilerini İstanbul'a götürmeleri için kaçakçılara büyük meblalar ödüyor. 

Dört çocuğuyla birlikte, yasadışı yollarla geldiği Van'da Guardian'a konuşan bir Afgan mülteci demecinde, "Kocam Gazne'de Taliban'la savaşırken öldü [...] Artık orada şiddetli bir savaş var. Dağ yolunu [İran] kullandık ve sınırda Türk askerleri tarafından durdurulduk ama gitmemize izin verdiler. Günlerce yürüdük… Çocuklarım hastalanıyor. Çok zor bir durum" diyor.

İKİ GECEDE EN AZ 1900 GEÇİŞ

Habere göre, bugünlerde daha fazla sayıda göçmen kara yoluyla İran'a ve ardından Türkiye'ye geliyor. Guardian muhabiri, kendi görgü tanıklığını paylaştığı haberinde, mülteci dalgasının boyutlarını, "Bu hafta iki gece boyunca, çoğu Afgan olduğu anlaşılan en az 1,900 kişinin Van'a hareket ettiğini gördük" ifadeleriyle anlatıyor.

Afganistan'da, Taliban'ın güç kazanması sonrası on binlerce Afgan uyruklu mülteci ülkelerini terk etmeye başladı. Ülkelerinden yola çıkan mülteci kafileleri, gruplar halinde İran üzerinden Türkiye'ye girmeye başladı. pic.twitter.com/SuWQrfUdai

— Ruşen Takva (@RusenTakva) July 11, 2021

BM Mülteci Ajansı'na göre, Ocak ayından bu yana yaklaşık 270.000 Afgan çatışmalardan dolayı evlerini terk etti.

YÜZDE 150 ARTIŞ

France 24'ün 'Gözlemciler' köşesinde yer alan bir habere göre, "Son birkaç haftadır her gün en az 500 Afgan İran'dan Türkiye'ye geçiyor. Çoğu, Temmuz ayı başlarında Amerikan birliklerinin geri çekilmesinin ardından gelen şiddet ve çatışmalardan kaçıyor." Bu da göçmen geçişlerinin hız kazandığı önceki yaz aylarına göre geçişlerde en az yüzde 150'lik bir artış olduğu anlamına geliyor.

Yeni gelen Afgan göçmenler, şu anda Türkiye'de yaşayan ve 3,6 milyonu Suriyelilerden oluşan toplam dört milyonluk bir mülteci nüfusuna katılıyor.

"HER GÜN ONLARCA AFGAN YAZIYOR"

France 24'ün görüşlerine yer verdiği bir göçmen kuruluşunun temsilcisi Türkiye'ye yönelen büyük Afgan göçünü şu sözlerle tarif ediyor:

"Hiç bu kadar çok mesaj almamıştık. Her gün onlarca Afgan bize yazıyor. Bizden Türkiye'deki idari prosedürler hakkında bilgi istiyorlar ama aynı zamanda örneğin Avrupa'ya nasıl gidileceği konusunda da tavsiye istiyorlar."

HERGÜN 1000-2000 PASAPORT BAŞVURUSU

"Kabil'de günde 1.000 ila 2.000 pasaport başvurusu yapıldığı bildiriliyor. Afganlar genel olarak İran'dan vize başvurusunda bulunuyor ve buradan Türkiye'ye, ardından yasadışı kanallar aracılığıyla Avrupa'ya doğru yola çıkıyorlar."

Yunanistan sınırındaki büyük askeri yığınaklar ve 'geri itme' olayları, Bulgaristan sınırında devreye sokulan katı önlemler, Macaristan gibi ülkelerin tavizsiz mülteci politikası ve Türkiye'nin iktidar nezdinde mültecilere kucak açan tavrı düşünüldüğünde, umut yolculuğunda son durağın Türkiye olması yüksek olasılık taşıyor.

NEDEN TÜRKİYE'Yİ TERCİH EDİYORLAR?

Suudi Arabistan merkezli Arab News'te çıkan, Sinem Cengiz imzalı, "Türkiye Afganistan'dan gelen yeni mülteci akını için hazırlanmalı" başlıklı analize göre, "Afganistan'dan gelen sığınmacılar genellikle Pakistan veya İran'da kalmayı tercih etmiyor. Zira İran'daki ekonomik koşullar mültecilerin daha iyi bir yaşam kurmasına izin vermezken, Pakistan'ın kendine özgü güvenlik, yoksulluk ve işsizlik sorunları mevcut. [Bu durumda] pek çoğu, kötü ekonomik koşullara rağmen Türkiye'ye seyahat etmeyi ve orada kalmayı tercih ediyor."