Türkler neden diş hekimine gitmiyor?

AB Komisyonu Sağlık ve Tüketiciler Genel Direktörlüğü tarafından hazırlatılan "Ağız Sağlığı" başlıklı raporda, AB ülkeleri ve aday ülkelerde yapılan anketler değerlendirildi. Türkiye'nin AB ve aday ülkeler içinde sağlıklı ya da sağlıksız halde doğal dişleriyle yaşayan en fazla kişinin bulunduğu ülke olduğu ortaya çıktı. "Doğal dişlerinizden kaçına sahipsiniz?" sorusuna ülkelerde "Tüm dişlerim doğal" yanıtı şu oranlarda alındı: Türkiye (yüzde 66), KKTC (yüzde 65), Malta, Danimarka, Kıbrıs Rum Kesimi (yüzde 57), İsveç (yüzde 55), Finlandiya (yüzde 53). Hırvatistan (yüzde 26), Macaristan (yüzde 19).


"Dişçiye asla gitmedim" yanıtı

Anket sorularına yüzde 17 ile en yüksek oranda "Dişçiye asla gitmedim" yanıtı veren tek "Avrupa ülkesi" Türkiye oldu. Burada Türkiye'ye en fazla yaklaşan ülke yüzde 9 ile Romanya çıktı. AB'de "Asla dişçiye gitmedim" diyenlerin "ortalaması" yüzde 2. Türkiye'de yurttaşın dişçiye gitmemesi dişçi ve klinik yetersizliği, maddi güçsüzlük yanında kadın hastaları engelleyen "töre"den de kaynaklanıyor. Rapora göre "Dişçiye en son 5 yıl ya da daha önce gitmiştim" yanıtını veren Türklerin oranı da yüzde 17 çıktı. Romenler burada da Türkleri yalnız bırakmadı.


Kendi kendine teşhis

Ankette "Son iki yılda bir dişçiye gitmemenizin nedeni nedir?" şeklinde bir soru yer aldı. Seçenekler içinde yer alan "Diş probleminiz yeterince ciddi değil" yanıtı Türkiye'de yüzde 58 oranında seçildi. Diş problemini ciddi bulmadığı için hekime gitmeyenlerin oranı KKTC'de yüzde 68, Kıbrıs Rum Kesimi'nde yüzde 62 oldu.


Dişçiden en fazla korkanlar

Ankete göre Avrupa'da dişçiden en çok korkan insanlar Malta'da yaşıyor. Malta'da son iki yıldır dişçiye korku nedeniyle gitmediğini belirtenlerin oranı yüzde 23 oldu. Avrupa'da kişilerin ortalama yüzde 10'u bunu korku nedeniyle dişçiye gitmiyor. Danimarka'da dişçi korkusu yüzde 19, Avusturya'da yüzde 18, Çek Cumhuriyeti'nde yüzde 17, Türkiye ve Yunanistan'da yüzde 5 olarak ölçüldü.


Türkler çıkarılabilir protezde de önde

Doğal dişleri tam olmayan Avrupalıların üçte biri bunu çıkarılabilir protez kullanarak telafi ediyor. İngiltere, Belçika, Polonya ve Portekiz en fazla çıkarılabilir protez diş kullanan nüfusa sahip. Türkiye'de ise doğal dişlerini koruyamayan kişilerin yüzde 76'sı çıkarılabilir protez diş çözümüne başvuruyor. Doğal dişlere sahip olmayan İsveçlilerin yüzde 10'u, Romenlerin yüzde 14'ü, Macar, İtalyan ve Kıbrıs Rumlarının ise yüzde 24'ü çıkarılabilir protez kullanıyor. Ankette ağız ve diş sağlığı açısından incelenen konular ve Türkiye'nin durumu şöyle:

-Günde az miktar da olsa kaç kez yemek yiyor ya da içiyorsunuz?: Danimarkalılar günde ortalama 8.3, Hollandalılar 7.6, Çekler ise 7.5 kez yeyip içiyor. Avrupalılar ortalama günde 5 yemek yiyor ya da atıştırıyor. Bulgarlar günde 4, Romenler ise 3.5 kez yemek ve içecek tüketiyor. Türkler günde ortalama 4.4 kez yemek yeme noktasında bulunurken bu konuda Macarlar ve İtalyanlara yaklaşıyor.

-Dişçiye son gidişinizin nedeni neydi? AB ortalamasında kişilerin yüzde 50'si check-up, muayene ya da temizlik için dişçiye gittiğini söylüyor. AB'de ortalama olarak kişilerin yüzde 31'i rutin tedavi, yüzde 17'si ise acil durum nedeniyle dişçiye gidiyor. AB'de dişçiye "check-up, muayene ya da temizlik" nedeniyle en az giden kişilerin bulunduğu ülke Bulgaristan. Bu ülkede dişçiye gidenlerin yüzde 20'si söz konusu seçeneği işaretledi. "Check-up, muayene ya da temizlik" seçeneğini işaretleyenlerin oranı Litvanya'da yüzde 21, Romanya'da yüzde 27, Portekiz'de yüzde 27 oldu. Türkiye'de son bir yılda dişçiye gidenlerin yüzde 40'ı check-up, muayene ya da temizlik amacını taşıdı. Hollanda'da dişçi yolunu tutanların yüzde 79'u, İngiltere'de yüzde 72'si, Danimarka'da yüzde 69'u bu amaçla hareket etti.


Sonuçlar

Anketten çıkarılan sonuçlar ise şöyle sıralandı:

1. Avrupalıların küçük bir kesimi doğal dişlerinin tamamını koruyor. Dişlerinin tümünün hala sağlam olduğunu söyleyenler genellikle İskandinav ülkelerinde bulunuyor, ancak bu İrlanda ve AB'nin güneydoğu bölgesindeki ülkeler de de görülüyor.

2. Avrupalılar günde beş kez yiyip içiyorlar. Şekerli maddelere fazla düşkünlük diş rahatsızlıklarında da ağırlıklı etkide bulunuyor.

3. Anketten çıkan üçüncü büyük ders, Avrupalıların diş hekimlerini düzenli aralıklarla ziyaret etmeleri. Bu konuda ülkeler arasındaki değişik sonuçlar bu alandaki ülkelere özel ulusal politikalarla açıklanıyor.

4. Avrupalıların büyük bölümü dişçiye acil rahatsızlıkların önlenmesi için değil, gelecekteki rahatsızlıkların engellenmesi amacıyla başvuruyor.

5. Dişçiye gitmeyen Avrupalıların görece büyük bölümü bunu ciddi diş rahatsızlıkları bulunmamasına bağlıyor. Diğer gitmeyenler ise yüksek diş tedavi ve bakım ücretlerini, erişim olanaksızlıklarından daha fazla ileri sürüyor.