Tut-sat operasyonu

Bazı bankaların borcunu ödeyemeyen konut sahiplerinin evlerinin boşaltılması ve konutların icrayla satılması için yeterli inceleme yapmadığı ve sahte belge düzenlediği iddiaları araştırılacak.

ABD’de 50 eyaletin tamamı tut-sat (mortgage) kredileriyle ilgili soruşturma başlattı. Eyalet başsavcılarının başlattığı soruşturmada, bazı bankaların borcunu ödeyemeyen konut sahiplerinin evlerini boşaltması ve konutların icra yoluyla satılması için dosyaları yeterli oranda incelemeden karar aldıkları ve sahte belgeler düzenlediği iddiaları incelenecek. ABD’deki konut icraları krizi, 2007-2009 yıllarındaki en önemli sorunlardan biri olarak değerlendiriliyor.

Bankalar, krizin başlamasından bugüne kadar yaklaşık 3 milyon konuta el koydu. Bu yıl sonuna kadar 1.2 milyon konuta el konulması bekleniyor. Eylülde el konulan konut yasası 100 bini aşarak rekor düzeye ulaştı.

Tut-sat kredileriyle ilgili açılan soruşturmanın, ipotekli konutların satışını yavaşlatabileceği ve kırılgan konut piyasasındaki toparlanmayı tehdit edeceğinden endişe ediliyor. Bazı banka görevlilerinin konutlara el konulmasıyla ilgili belgeleri okumadan imzaladığı iddia edilirken, her bir eyaletteki yetkililer, konut sahiplerinin evlerini boşaltmada kullanılan belgelerin yasallığı ve doğruluğunu inceleyecek.

Minnesota Eyalet Başsavcısı Lori Swanson yaptığı açıklamada, “Tut-sat kredi sektörünün umursamaz uygulamalarının sebep olduğu konut ve ekonomik krizin dördüncü yılındayız. Kolaya kaçan ve özensiz belge düzenlemeleri rahatsız edici, ancak sürpriz değil” dedi.

Iowa Başsavcısı Tom Miller de, eyaletlerin zarar gören konut sahiplerinin zararlarını telafi etmelerini sağlayacaklarını ve uygun olduğu hallerde para cezası uygulayacaklarını söyledi.

Uzmanlar icra işlemlerininin ekonomiyi etkileyeceği uyarısında bulunuyorlar. Hükümetin krizde el koyduğu tut-sat devleri Fannie Mae ve Freddie Mac, tut-sat kuruluşlarına, belgelerde sorun olmaması halinde icra işlemlerini yavaşlatmaması çağrısı yaptı. Aralarında Bank of America ve JP Morgan Chase gibi bazı tut-sat kuruluşları, icraları durdururken Citigroup ve Wells Fargo, yanlış işlem yapmadıkları gerekçesiyle icra işlemlerine devam ediyorlar.