Yapı denetiminde boşluk

Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın iki hafta arayla yayımladığı yönetmelik değişiklikleri ile meslek odalarından sicil belgesi ve oda kayıt belgesi alma koşulu kaldırıldı. Meslek odaları, sahte mimarlar ve mühendisler konusunda uyarılarda bulunarak bu değişiklikler ile Türkiye’nin karşı karşıya olduğu deprem riskine rağmen yapı denetiminin kaosa sürüklendiğini vurguladılar.

İki hafta önce “Yapı Denetimi Uygulama Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik”, 14 Nisan günü de, “Planlı Alanlar Tip İmar Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmeliği” ile imar ve yapı alanındaki oda denetimine son verildi. Mimarlar Odası Genel Başkanı Eyüp Muhcu, ilk yönetmelik değişikliğinde odaların üyelerine her proje için verdiği sicil durum belgesinin kaldırıldığını, ama büro açmak isteyenlere verilen oda kayıt belgesi koşulunun korunduğunu belirterek son değişiklikle ile bu zorunluluğun da kaldırıldığını kaydetti. Üyeler ile oda arasındaki ilişkinin koparıldığına dikkat çeken Muhcu, “Artık meslek odaları meslektaşlarını denetleyemeyecek, sicillerini tutamayacak. Bu işleri yapanlar meslek erbabı mı bilinemeyecek? Sahte mimarlar, mühendisle projelere imza atabilecek” dedi.

Nitelik sorununun daha da büyüyeceğini vurgulayan Muhcu, mimar ve mühendislerin bütün projelerinin odalara geldiğini, bu durumun mesleğin kaliteli gelişmesi açısından avantaj oluşturduğunu söyledi. Muhcu, nitelikli mekânlar üretilmesi noktasında tüketicinin de bu süreçten olumsuz yönde etkileneceğine dikkat çekti. Odaların standart oluşturma görevlerinin olduğunu dile getiren Muhcu, “Üyelerinin bu standartlara uyup uymadığını denetleme hakkı anayasal güvence altında. Düzenleme hem anayasaya hem TMMOB yasasına aykırı” diye konuştu.
 

Zemin etütleri artık kontrol edilemeyecek

İnşaat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Serdar Harp da, yapısal alandaki en büyük sorunun denetim olduğuna dikkat çekerek “Bu alanda ciddi bir boşluk olacak şimdi. Afetlerde, depremlerde sonuçlarını görüyoruz. Mevzuatı daha sıkılaştırmak, meslek sahiplerini daha uzmanlaştırmak hatta önümüzdeki dönem için yetkinuzman mühendislik kavramlarını gündeme getirmek gerekirken tam tersi yapılıyor” dedi. Sicil belgesinin odalar için bir gelir kalemi olduğunu ancak asıl kamusal görevlerini yerine getiremez hale getirilmelerine tepki duyduklarını belirtti. Harp, “Sicil belgesi 1999 depreminden sonra bir gereklilik olarak ortaya çıktı. İktidar, odalara yönelik kininden dolayı bu belge alma zorunluluğunu kaldırarak bütün mesleki denetimi ortadan kaldırdı” değerlendirmesini yaptı.

Harp, “Pisayasada bir sürü statik proje yapan bilgisayar programı var. Lisanslı programları mı kullanıyorlar, zemin etütleri uygun olarak mı yapılmış, standartlara uygun mu diye bakıyorduk. Bu bilgiler kaydediliyordu. Artık nasıl bir statik program kullandığını bilmeyeceğiz, bu programın doğru çözümlenip çözümlemediğini de bilmeyeceğiz” dedi.