Yaşar Kemal haklı çıktı...

12 Eylül sonrası Rıfat Ilgaz tutuklu kaldığı Kastamonu’dan İstanbul’a döndüğünde Şan Tiyatrosu’nda “Rıfat Ilgaz 70 Yaşında” adlı bir kutlama töreni yapıldı. Kalabalık bir dost topluluğu vardı. Sanki 12 Eylül’e karşı bir başkaldırıydı.

Törene katılamayan Yaşar Kemal bir mektup göndermişti:

“Ilgaz Usta, inanılmaz çilelerin, yiğitliklerin adamıdır. O, çağımıza onur veren namuslu kişiliklerden birisidir. Hiçbir çile, hiçbir acı, hiçbir engel, hiçbir bela onu insanlık yolundan döndürememiştir. Onun elinin değdiği her şey altın olmuştur. Mizah yazmıştır, en güzelini.

Şiir yazmıştır, ülkemiz şiirinin en güzel örneklerinden. Romanı, hikâyesi de öyle. O, bizim edebiyatımızın doruklarından biridir. Ama ne yazık ki, biz böylesine özverili, böylesine halkımıza timsal olmuş, böylesine büyük ustalarımızın kadrini ancak seng-i musallada biliriz.”

Babam 1940’lı yıllarda yazdığı bir şiirinde, “Kapandı yüzümüze dergi kapakları, / Bir varmış bir yokmuş olduk sağlığımızda. / Şiir... O yosmanın boyuna. / Gazete... Gelene gidene başyazı. / Ara ki bulasın sayfalarda / Şair Rıfat Ilgaz’ı” diyordu...

“Yazılarımın, şiirlerimin altını kırmızı kalemle çizip, suç bulan yetkililere bir bakıma saygı duyuyorum. Onlar yazılarımı, şiirlerimi dikkatle okuyorlar. Asıl, benim adımı karakalemle çizen, beni yok bilen edebiyat araştırmacılarına kızıyorum” derdi.

“Hababam Sınıfı” filmleri Rıfat Ilgaz ile özdeşleştirilir de TRT’de yayımlanmaz korkusuyla jenerikten adını bile çıkarmaktan çekinmediler...

Bir keresinde çok kızdığını hatırlıyorum. O yılların iki meşhur dergisiydi Kadınca ve Erkekçe... Dönemin ünlü eleştirmenlerinden biri Kadınca dergisinde “Karartma Geceleri” adlı romanına değinerek “Hapishane edebiyatı yapıyor” dediğinde yanıtını Gösteri dergisinde vermişti: “Bu yazdıklarını Kadınca dergisinde yazacağına, erkeksen Erkekçe dergisinde yaz.”

Yemyeşil bir bahar özlemi

Yazdığı yazılar ve şiirlere adını sakıncalı bulanlardan, hatta “Aman buralarda dolaşma!” diyen dostlarından söz ederken bile gülümserdi.

Hep bir bahardan söz ederdi. Yemyeşil bir bahardan: “YÜZYIL’ımı dörde böldüm... / Her bölümü bir mevsim, / Biri kaldı, üçü gitti... / YAZ’ı gitti, GÜZ’ü gitti, / Karlı, tipili KIŞ’ı gitti, / Yemyeşil bir bahar kaldı!”

Yaşamının son çeyreğinde sözünü ettiği o baharı göremedi. Özgür, aydınlık bir 21. yüzyılı göremedi.

Cide halkı Rıfat Ilgaz’ı bağrına bastı. Cideliler, özellikle de Cideli kadınlar onu yanıltmadı. Cide Loç Vadisi’ni HES’lere kaptırmamak için başkaldırdılar.

Cide’de bir çocuk parkı...

Cide’nin hemen girişinde çocukların oynadığı parkın kapısında Rıfat Ilgaz adı yazıyor.

“Önce yerel olacaksın, sonra evrenselleşeceksin” derdi.. Öyle de oldu. Yapıtları son yıllarda pek çok dile çevrildi.

“Hababam Sınıfı” filmleri, Uluslararası Film Seçkileri arasında komedi filmi dalında ilk üçe girdi. “Karartma Geceleri” romanından aynı adla Yusuf Kurçenli tarafından çekilen film ise yurtiçi ve yurtdışından 12 ödül aldı.

16 yıldır Cide’de Rıfat Ilgaz Sarıyazma Kültür ve Sanat Festivali düzenleniyor.

Cide Belediye Başkanı Nejdet Demir’in önderliğinde bütün Cidelilerin de katılımıyla Rıfat Ilgaz’ın 1911 yılında doğduğu ev aslına uygun olarak restore edildi. Rıfat Ilgaz Müzesi adı verilen evde babamın bütün özel eşyaları, kitapları, el yazıları, fotoğrafları sergileniyor.

Rıfat Ilgaz’ın 100. yaş günü nedeniyle İş Bankası Kültür Yayınları ve Çınar Yayınları ortaklığıyla bütün kitapları yeniden yayımlanıyor.

MEB tarafından 100 Temel Eser listesine alınan “Halime Kaptan” adlı kitabı İş Bankası tarafından “Karneni göster kitabını al” kampanyası kapsamında 1 milyon adet basılarak öğrencilere dağıtıldı.

İşte dostlar, bir zamanlar “Kapandı yüzümüze dergi kapakları” diyen, sağlığında hayıflanan Rıfat Ilgaz, ölümünden sonra da gündemde... Özlediği bahar geliyor mu dersiniz? Darısı ülkemin gençleri ve aydınlarına...

Rıfat Ilgaz “Son Şiirim”de, “Elim birine değsin / Isıtayım üşüdüyse / Boşa gitmesin son sıcaklığım” demişti. Sıcaklığı yavaş yavaş bütün yurda yayılıyor...

Yaşar Kemal haklı çıktı. Rıfat Ilgaz’ın doğumunun 100. yılında…