9 işçiye mezar olan İliç’teki madeni yeniden açmaya hazırlanıyorlar! Maden Mühendisleri Odası: Yarattıkları tahribatları temizleyip gitmeleri sağlanmalı

Erzincan İliç’te 13 Şubat’ta siyanürlü toprak kaymasının meydana geldiği Anagold Madencilik’e ait Çöpler Altın Madeni’nde dokuz işçi toprak altında kaldı. Günler süren çalışmaların ardından işçilerin cansız bedenine ulaşıldı. 

Konuyla ilgili tartışmalar sürerken Cumhuriyet, Anagold Madencilik’in ana ortağı Kanada merkezli SSR Mining 2024 ikinci çeyrek raporunu yayımladığını ortaya koymuştu. Bu rapora göre facia nedeniyle kapalı olan maden için şirketin hükümet yetkilileriyle iletişim halinde olduğu ve madenin yeniden faaliyete girebilmesi için çevresel etki değerlendirmesi (ÇED) başvurusu yaptığı öğrenildi. 

"SSR MADENCİLİK İLGİLİ MAKAMLARLA YAKIN ÇALIŞMA SÜRDÜRMEKTEDİR"

Raporda, Çöpler Altın Madeni’ne ilişkin şu ifadelere yer verildi:

''SSR Madencilik, Doğu Depolama Tesisi ve Çöpler madeninin yeniden faaliyete geçmesi ve gerekli izinleri almak için ilgili makamlarla yakın bir çalışma sürdürmektedir. Çevresel Etki Değerlendirmesi (ÇED) ve işletme izinleri de dahil olmak üzere gerekli tüm yasal onaylar alındıktan sonra, Çöpler'deki ilk faaliyetlerin, Çöpler'in madencilik ekibi iyileştirme çalışmalarını tamamlamaya odaklanırken, stoklanan cevherin sülfür tesisi aracılığıyla işlenmesinden kaynaklanması beklenmektedir.''

Şirket raporunda; faaliyetlerin yeniden başlatılabilmesi için 2021 yılında onaylanan mevcut çevresel etki değerlendirmesinin (2021 ÇED) ve gerekli işletme izinlerinin eski haline getirilmesini talep edeceğini bildirdi.

Bilirkişi raporunda ise yeraltı ve yerüstü su kaynaklarında “bazı parametrelerde aşılma olduğu” tespitine rağmen Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından "ÇED izni verildiği"ne işaret edilmişti.

Erzincan İliç’te Anagold Madencilik'in işlettiği Çöpler Altın Madeni’nde 13 Şubat 2024’te siyanürlü toprağın kayması sonucu dokuz işçi yığın liçi altında kalmıştı. Aylar süren arama kurtarma çalışmalarının ardından son işçinin cansız bedenine 8 Haziran’da ulaşılmıştı.

"YIĞIN LİÇİ SAHASININ İŞLETİLMESİNDE UYGUNSUZLUK TESPİT EDİLMEDİ"

Şirketin, Çöpler'deki faaliyetlerin ‘ne zaman ve hangi koşullar altında yeniden başlayacağını tahmin edemediği’ belirtilen raporunda; “Şirket, yığın liçi sahasının tasarımını, inşasını ve işletimini gözden geçirmeleri için bağımsız üçüncü tarafları görevlendirmiştir. İncelemeler devam etmekle birlikte, bugüne kadar bu incelemelerde yığın liçi sahasının inşası veya işletilmesinde üçüncü taraflarca tasarlanmış tasarım parametrelerine göre herhangi bir önemli uygunsuzluk tespit edilmemiştir” ifadelerine yer verildi.

ANKA Haber Ajansı'ndan Nisanur Yıldırım'ın haberine göre, TMMOB Maden Mühendisleri Odası Başkanı Ayhan Yüksel, SSR Madencilik'in raporundaki, ''İliç'te faaliyet ve ÇED izni için ilgili makamlarla yakın bir çalışma içinde oldukları yönündeki'' ifadeleri değerlendirdi. Yüksel, şunları söyledi:

BÜYÜK BİR REZERV OLDUĞU İÇİN TEKRAR İZİN ÇALIŞMALARINA BAŞLAMIŞLAR"

''Muhtemelen Anagold Madencilik, cenazeler çıkarıldığı, orada da büyük bir rezerv olduğu ve o rezervi alabilmek için tekrar faaliyet izni çalışmalarına anlaşılan başlamışlar. Henüz ÇED aşamasına gelmemiş. Bu tip uluslararası şirketler dünya ölçeğinde yüksek standartlarda madencilik bilim ve tekniğine uygun madencilik yaptıklarını iddia ediyorlardı. Ancak gördük ki bu şirket, bu ocakta maalesef bilim ve tekniğe uygun bir işletme yapmamış. İnsan hayatını, çevre sağlığını gözetmemiş ki böyle bir facia yaşandı. Bilirkişi raporlarıyla da yaşanan ihmaller çıkıyor.  

"TÜRKİYE BUNA LAYIK DEĞİL"

Bu şirket kendi ülkesinde böyle madencilik yapabilir mi? Elbette yapamaz. Bizim ülkemizde de yapmaması gerekir. Bu firma, Türkiye’de madencilik faaliyetinde bulunmamalıdır. Bilirkişi raporlarına baktığımızda da ortaya kar amacını ön plana çıkaran, insan hayatını, çevreyi, doğayı hiçe sayan bir anlayışla çalışıyorlar. Türkiye, buna layık değil. Böyle bir madencilik yapılması doğru değil. Bu firma ve buna benzer şekilde çalışan firmalar, madencilik yapmamalı. Hatta ülkemizde tüm sektörlerde bu anlayışla çalışan firmaların faaliyet göstermesi engellenmeli.

"FİRMANIN YARATTIĞI TAHRİBATI TEMİZLEYİP GİTMESİ SAĞLANMALI"

Bu firmalar yabancı. Uluslararası firmalar, kamusal denetime tabiiler. Geçmişteki yaptıkları hatalar, yönetim ve üretim anlayışı nedeniyle bu firmaya Türkiye’de faaliyet izni verilmemeli. Bu sorun bu yolla çözülebilir. Hatta şuna da izin verilmemeli. Burdan çekip bir bedel ödemeden gitmesi değil de bu firmanın yarattığı tahribatı da temizleyip gitmesi sağlanmalı.''