Kemal Kılıçdaroğlu: Sabır ve şükür tavsiyeleriyle yoksulluğu reva görüyorlar (27 Haziran 2022)

CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu, İstanbul’da; Türk Ocakları’nın kuruluşunun 110. yılı dolayısıyla düzenlenen “Günümüz islam Dünyasında Meseleler ve Çözüm Yolları Sempozyumu’na katıldı.

Kılıçdaroğlu, burada yaptığı konuşmada, şunları söyledi:

“Günümüz islam Dünyasında Meseleler ve Çözüm Yolları Sempozyumu’nun ilki 2016 yılında gerçekleştirilmişti. 2016’da düzenlenen sempozyumda bir konuşma yapmış ve islam dünyasındaki temel sorunların neler olduğuna dair düşüncelerimi ve sorunların çözümüne ilişkin önermelerimi paylaşmıştım. Böylesine önemli bir buluşmada, önemli bir isimden alıntı yapmak istiyorum. Bu ismi yadırgamayacağınıza inanıyorum. Alıntı yapacağım kişi Karl Marx. Marx, ‘Filozoflar dünyayı çeşitli biçimlerde yorumlamışlardır. Oysa sorun onu değiştirmektir’ der. Elbette filozof olan, bilim insanı olan sizlersiniz. Ancak bu cümlenin geniş yorumuna atfen şunu söylemeliyim. Sizlerle birlikte biz siyasetçilerin de öncelikli görevi; ülkesini, dünyayı daha iyiye ve daha güzele doğru değiştirmektir. Elbette bir sorunun teşhisi ve sorunun nedenlerini bilmek önemlidir. Ancak, sorunun nasıl çözüleceğine ilişkin önermelerde bulunmak sorunun teşhis ve nedenlerini tespit etmek kadar önemlidir. Eğer sahip olduğumuz bilgiyi, var olan sorunları ortadan kaldırmaya dönük olarak yorumluyorsak; bir başka soruna da kapı aralamış oluruz. Dolayısıyla günümüz islam dünyasının sorunlarını bilmeli, tartışmalı ve hatta gerçeklikle yüzleşebilmeyiz.

“İSLAM OTORİTERLİĞE İZİN VERMEZ”

Değerli bilim insanları, benden çok daha iyi biliyorsunuz ki islam hangi gerekçe ile olursa olsun adaletsizliğe, eşitsizliğe izin vermez. islam hangi gerekçe ile olursa olsun kayırmacılığa, denetimsizliğe, otoriterliğe izin vermez. Bu bağlamda islam, hangi sistemle yönetildiğimizle değil nasıl yönetildiğimizle ilgilidir. Doğrudan nasıl yönetilmemiz gerektiğinin yanıtını da kendisi verir. islam açısından kriter adaletle yönetilip yönetilmediğimizdir. islam tüm insanlığa adalet penceresinden bakar ve adalet penceresinden bakmamız gerektiğini bir şart olarak önümüze koyar. Üstelik islam, adalet kavramını hukuk nosyonu olarak da ele almaz. islam bizden; yaşamın her alanında, herkes için geçerli olacak şekilde adaleti tesis etmemizi ve sürekli kılmamızı ister.

islam’a göre herkes için her alanda tesis edilmemiş adalete, adalet denilemez. islam’ın öngördüğü adalette; ama, fakat, ancak ile başlayan ve adaleti ve adalet arayışını daraltan, erteleyen, adaletin gücü ve etkisini azaltan cümlelere bahane ve gerekçelere yer yoktur.

"TEK ÇÖZÜM ADALETTİR"

Bu nedenle bizler islam’ın temel değerlerini savunuyormuş gibi görünerek zenginliği, kayırmacılığı, özgürlüğü, denetimsizliği kendisine bahşeden, gerçek bağlamından kopartılarak sunulan, sabır ve şükür tavsiyeleriyle de milyonlara yoksulluğu, dışlanmayı, baskıyı reva gören anlayışlara karşı ödünsüz bir şekilde adaleti savunmalıyız. Şunu artık hepimiz biliyoruz. Günümüz islam dünyasının temel problemlerini kaynağı adaletsizliktir. Dolasıyla günümüz islam dünyasının temel problemlerinin tek çözümü de adalettir.

Az önce de belirttiğim gibi adalet bir hukuk nosyonunun da ötesinde bireysel ve toplumsal yaşamımızın tüm alanlarını kapsayan, olmazsa olmaz bir davranış biçimi ve tercih konusudur. Örneğin adaletli olduğunuzda fikir ve ifade özgürlüğünü ödünsüz savunuyorsunuz demektir. Fikir ve ifade özgürlüğünün içtihat haline gelmiş evrensel kriterlerini sadece kendiniz için değil herkes için kabul etmişsiniz demektir.

“ÜSTELİK ADALETLİ OLDUĞUNUZDA HESAP VEREBİLİR OLMAYI DA KABUL ETMİŞSİNİZ DEMEKTİR”

Üstelik adaletli olduğunuzda hesap verebilir olmayı da kabul etmişsiniz demektir. Konfüçyüs’ün olduğunu inanılan, ‘Adalet kutup yıldızı gibi yerinde durur ve geri kalan her şey onun etrafında döner’ sözüne atfen bir ülkede adalet varsa onun etrafında biliniz ki hukukun üstünlüğü, denetlenebilirlik, hesap verebilirlik, can ve mal güvenliği, şeffaflık, eşitlik, kadın - erkek eşitliği, çocuğun üstün yararı; liyakat, özgürlük, sosyal devlet, hakça bölüşüm, emeğin üstünlüğü, nitelikli ve kaliteli eğitim, insan ve doğa hakları vardır. Bir ülkede adalet yoksa yani adaletsizlik varsa; adaletsizliğin çevresinde nepotizm, kayırmacılık, eşitsizlik, yoksulluk, yolsuzluk, liyakatsizlik, denetimsizlik, kültürel ve sosyal yozlaşma, toplumsal huzursuzluk, çarpık kentleşme, niteliksiz eğitim ve bağımlı yargı vardır.

Biliyor ve inanıyoruz ki islam adaleti ve adaletin çevresinde dönenleri tesis edenlerden yanadır. Peki adaleti nasıl tesis edeceğiz? Ya da etmeliyiz? Biliyorsunuz ki Yüce Yaradan Bakara Suresi 33’üncü ayette aktarıldığı üzere, ‘Ben yer yüzünde akıl ve irade sahibi bir halife yaratacağım’ diye buyurduğunda orada melekler, ‘Orada fesat çıkaracak ve kanlar dökecek birini mi yaratacaksın’ karşılığını verir.

İşte önümüzde duran tercih budur. Müslümanların, insanın akıl ve irade sahibi bir halife olarak yaratıldığı bu dünyada fesat çıkaran ve kan dökenlerden olma lüksü yoktur. Müslümanlar için akıllarını kullanmak ilahi ve beşeri bir şarttır. Üstelik aklımızı kullanmadığımız zaman başımıza gelecekleri Yaradan’ın bizlere söylediğini unutmayalım.

“KADINLARA DA YER VERMENİZİ ÖNEMLİ İSTİRHAM EDİYORUM”

Konuşmamın son bölümünde de dostane bir eleştiriye zaman ayırmak istiyorum. Konuşmacı listesine baktığımda, neredeyse hiç kadın akademisyen, araştırmacı görmedim. Bir, iki isim dışında erkek ağırlıklı bir liste ile karşı karşıyayız. Oysa Türkiye ilahiyat birikiminde kadınlar vardır. Bugün de pek çok ilahiyat fakültemizde ya da üniversitelerimizin diğer bölümünde sempozyumun konusun kapsamında çalışma yürüten yüzlerce kadın akademisyenimiz var. Günümüz islam dünyasının meselelerini kadınlar olmadan konuşamayız. Konuşmamalıyız. Kadınlar olmadan çözüm yolları da bulamayız. Bir sonraki sempozyumda ve düzenleyicisi olduğunuz diğer toplantılarda kadınlara da yer vermenizi ve hatta kadın bilim insanlarını bu tür toplantıların düzenleme kurullarına almanızı da önemle istirham ediyorum. Bu sözlerimi dostane bir eleştiri olarak kabul ediniz.

Bireysel, toplumsal ve ülkeler düzeyindeki sıkıntılarımızla; yardımlaşma, dayanışma ve birlikte ve barış içinde yaşama irademizin daha da çoğalması umuduyla bu uluslararası sempozyuma emeği geçenleri kutluyor, düzenleme kurulunu tebrik ediyorum. Önereceğiniz çözüm yollarının uygulanması için, ülkemiz adına gereğini yapacağımızı bilmenizi istiyorum”