Rusya ile Ukrayna arasında yaşanan savaş, birinci yılını dolduruyor. 24 Şubat sabahı başlayan savaşta en büyük dram tabii ki binlerce masum insanın hayatını kaybetmesi. 

Savaşın yarattığı ekonomik yıkımın faturasını da milyonlarca insan açlıkla, yoksullukla ödüyor. 

Giderek Soğuk Savaş’a dönen krizin, ne zaman sona ereceği ise belli bile değil. 

Ukrayna’nın yanında duran Amerika Birleşik Devletleri (ABD) ve Avrupa Birliği’nin (AB) ciddi yaptırım kararları uyguladığı, şirketlerini, markalarını çektiği Rusya’yla ilişkilerde, Türkiye ilk günden itibaren tarafsız bir noktada durdu. 

Bu duruş sayesinde de Rusya, seçimlere giderken AKP hükümetine 20 milyar doları bulan enerji alacağını öteleyerek önemli bir destek verdi.

YÜZDE 105 ARTTI

İlişkilerimizin hiç olmadığı kadar sakin olduğu Rusya ile bir yılda ekonomik ilişkilerde ne noktaya gelindi?

Önce rakamlara bakalım. Türkiye İhracatçılar Meclisi’nin (TİM) verilerine göre Türkiye’nin ihracatı bir yılda yüzde 45 artarak 5.2 milyar dolardan 7.6 milyar dolara çıkmış. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre ise asıl ithalat patlamış ve artış yüzde 105’i bularak 28.9 milyar dolardan 59.6 milyar dolara çıkmış. 

Rusya’yı Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ikinci ülke durumuna getiren veriler böyle. Yabancı markaların yerini Türk markaların alması konusunda ise pek de beklenen olmamış. Rusya’da yayımlanan Turkrus.com sitesinde yer alan bir haber ilginç bilgiler veriyor:

* Geçen yıl dokuz yabancı perakendeci Rusya pazarına giriş yapmış, bu markalar arasında Türkiye’den Perspective, Efor, İpekyol, Twist yer alıyor. 

İki ülke arasında iyi giden ilişkiler sırasında hayal kırıklığı yaratan konulardan biri ise geçtiğimiz günlerde yaşandı. Aralarında Zambiya’dan Suudi Arabistan’a 12 ülkeye vizeyi kaldıran Rusya, Türkiye’yi bu listeye almadı. Nedeni güvenlik...

İlişkiler sessiz ve sakin ilerlese de bugünlerde ihracatçıyı zora sokan önemli bir sorun var. Dünya Türk İş Konseyi Derneği Avrasya Komitesi Başkanı Ali Galip Savaşır, 20 yıldır Rusya’da yaşayan ve ticaret yapan bir iş insanı.

Savaşır, Türkiye’den Rusya’ya yapılan hammadde ihracatının önemli bir kısmının nehir tipi gemilerle yapıldığını, Türkiye’den yüklenen malların onlarca limanda tahliye edilip Rusya’nın birçok yerine dağıtıldığını söylüyor. 

Çeşitli madenler, bor minerali, seramik, boya, plastik gibi birçok ürünün bu yolla ekonomik olarak Rusya’ya ulaştırıldığını, gemilerin dönüşte ise Türkiye’ye ciddi miktarda buğday, tahıl ürünleri, kömür getirdiğini belirtiyor. 

Sorun şu: Rusya sınırları dışında yüklenmiş olan tüm gemilerin Karadeniz’deki Kerç Boğazı’ndan geçişi süresiz olarak yasaklanmış. 

BUĞDAY TEHLİKEDE

Savaşır’ın Türkiye ve Rusya tarafında yetkili kurumlara yazdığı mektuplar yanıtsız kalmış. Ayrıca bu durumun ciddi ekonomik sonuçlar doğuracağını, birçok şirketi iflasa kadar götüren problemler yaratabileceğini ve buna neden sessiz kalındığını anlamadığını söylüyor.

Bir ayda navlun fiyatlarının ciddi oranda arttığını belirten Savaşır’ın dikkat çekmek istediği tehlike ise şöyle:

“Bu artış; tahıl ürünleri, buğday, kömür gibi temel ithalat girdilerinde maliyet artışını da birlikte getirecektir.”

Türkiye için Rusya’dan yapılacak buğday ve tahıl ithalatı hayati önemde.

Sessizliğin nedeni “Ertelenen 20 milyar dolar olmasın!”