ABD ara seçimlerinde Senato’yu kaybeden Cumhuriyetçiler 218 sandalyeye ulaşarak az farkla da olsa Temsilciler Meclisi’nde çoğunluğu ele geçirdiler. Önümüzdeki iki yıl içinde Biden hükümetini açacakları birçok soruşturmayla hedef tahtasına koyabilecekler. Fakat bu sonuç seçimlerde uğradıkları tarihi hezimeti örtmüyor. Öyle ki son 40 yılın en yüksek enflasyonunun yaşandığı, suç oranının en yüksek seviyeye tırmandığı ve göçmen sorununun zirve yaptığı ABD’de, seçmenlerin tercihlerini hâlâ büyük ölçüde Demokrat Parti’nin adaylarından yana kullanmaları dikkat çekici.

ÖZGÜRLÜKLER

Rekabetin başa baş geçtiği kritik eyaletlerde, genç seçmenin demokratik kaygıları ve bireysel hak ve özgürlükleri kaybetme endişesi ibreyi Demokratların lehine çevirdi. 2020 başkanlık seçim sonucunu reddeden ve kürtaj konusunda olumsuz bir tavır sergileyen Cumhuriyetçi adaylar, rekor katılım gösteren 18-29 yaş aralığı seçmenin Demokrat adayları desteklemesiyle yenilgiye uğradılar. Kürtaj hakkını anayasal güvence altına alan tarihi Roe v. Wade (1973) kararının Trump’ın atadığı hâkimlerce Yüksek Mahkeme’de haziran ayında bozulmasının da bu sonuçta payı büyük. Bu karar, kürtajın yasaklandığı ya da ciddi kısıtlandığı eyaletlerde yaşayan 22 milyon kadının hayatını etkilemişti. Biden durumu ara seçimleri “demokrasi” ve “aşırı-sağ bir alternatif” arasında tercih yapmak olarak yorumlamıştı. 

Seçmenin yüzde 27’si tercihlerinde kürtaj hakkının en belirleyici unsur olduğunu söylerken, Roe v. Wade kararının bozulmasına tepkili seçmenin yüzde 60’ı tercihini Demokrat Parti’nin adaylarından yana kullanacağını belirtmişti. Pensilvanya gibi yasama meclisinde Demokratların azınlıkta olduğu, kürtaj hakkının tehlikeye düştüğü ve her iki partiye de bakan eyaletlerde, ibre kesintisiz Demokratlara döndü. Örneğin 2020 seçimlerinin reddi ve kürtaj karşıtlığıyla öne çıkan Cumhuriyetçi Parti’nin vali adayı Doug Mastriano, Demokrat rakibi Josh Shapiro’ya kaybetti. Aynı eyalette Senato yarışında 30 yaş altı seçmen oyunun yüzde 70’ini alan Demokrat Parti’den aday John Fetterman, kürtaja “yerel siyasi otoritelerce” karar verilmesi gerektiğini savunan ve genç seçmenin yüzde 28’inin desteğini alan Cumhuriyetçi aday Mehmet Öz’ü geride bıraktı. 

HASSAS DENGELER

Benzer senaryo Maryland, New Hampshire, Michigan, Kuzey Carolina, Wisconsin gibi eyaletlerde de kendini tekrar etti. Kongre’de Maryland eyaletini temsil eden Demokrat Jamie Raskin’e göre “Seçmenin kendi cebini düşündüğü sığ materyalist anlayışın ötesinde, insanlar demokrasinin çok hassas dengeler üzerinde durduğunun farkındalar ve onu kaybetmek istemiyorlar”. 

Fakat demokrasi ve bireysel hakların gündemi belirlemediği bölgelerde, Cumhuriyetçi adayların zorlanmadan kazanması önemli bir ayrıntı. Örneğin yasama meclisinde Demokratların çoğunluğu oluşturduğu New York’ta, rekabetin yaşandığı yedi kongre bölgesinden altısını Cumhuriyetçi adaylar mevcut suç ve asayiş problemine dikkat çekerek kazandılar. Büyük resimde, 2020 başkanlık seçimleriyle karşılaştırıldığında, daha fazla seçim bölgesinin ülke çapında Cumhuriyetçi Parti’ye kaydığını görüyoruz. Sonuç olarak Trump, 2020’de yenilgiyi kabul etseydi ve Yüksek Mahkeme kürtaj kararını vermeseydi, bugün çok farklı bir durum ortaya çıkabilirdi.

DR. A. MURAT ŞENER

SİYASET BİLİMCİ