Bazı silahlar vardır, savaşlar sürerken bunlara dahil olup gidişatı değiştirir ve siyasi sonuçlar yaratırlar. Örneği tarihte çok. Birkaçını hatırlayalım: Birinci Dünya Savaşı’nda tank, İkinci Dünya Savaşı’nda atom bombası, İran-Irak Savaşı’nda kimyasal silah, Afganistan’da, tek kişi tarafından omuzdan ateşlenen Amerikan uçaksavar füzesi Stinger...
CIA, 80’li yıllarda Sovyetler Birliği’nin işgaline karşı direnen Afganları 1986’dan itibaren Stinger’larla donatmaya başlamış ve bu füzeler alçak irtifada uçarak karadaki birliklere yakın hava desteği veren Sovyet savaş uçakları ve saldırı helikopterlerine karşı çok etkili olmuştu. Stinger’lar sayesinde hem Afgan direnişçileri üzerindeki Sovyet baskısı hafiflemiş hem de düşürülen hava aracı sayısı arttıkça savaşın Sovyetler Birliği’ne çıkardığı her türlü maliyet de yükselmişti. Afganistan işgalini sürdürmenin Sovyetler için tahammül edilemez olmaya başlamasında Stinger’ların rolü büyüktür.
Amerikan Stinger füzesinin Sovyet/Rus muadili, SA-7 serisidir.
Tek kişi tarafından taşınan, alçak irtifadaki hava hedeflerine karşı omuzdan ateşlenen bu silah ailesinin kısa adı dünyada MANPADS (Man-portable air-defense systems) olarak geçiyor.
Malumunuz, 13 Mayıs’ta Hakkâri kırsalı üzerinde Türk Kara Kuvvetleri’ne ait bir AH- 1W Super Cobra saldırı helikopterinin PKK tarafından düşürülmesinde kullanılan silah da MANPADS sınıfından, Rus yapımı bir SA-7 türevi olan “9K38 İgla” idi.
Türk helikopterlerinin PKK tarafından MANPADS ile düşürülmesi ilk kez olmuyor. 18 Mayıs 1997’de bir Super Cobra ve ardından aynı yıl 4 Haziran’da da bir Cougar helikopteri Zap bölgesi üzerinde yine bir SA-7 türevi olan “Strela” ile düşürülmüştü.
Bu kayıplar izole vakalar olarak kaldılar ve o zamanlar “düşük yoğunluklu savaş” diye tabir edilen çatışmanın seyrini etkilemediler.
Şimdi, 13 Mayıs’ta bir Super Cobra’nın PKK tarafından düşürülmesinin ardından, buna benzer olayların kısa aralıklarla takip edip etmeyeceğini biz bilmiyoruz.
Ve henüz bilmediğimiz başka birçok husus var:
PKK’nin elinde kaç adet SA-7 türevi füze var?
Sayı önemli. Az sayıdaysa bu silahlarla düzenlenebilecek saldırılar süreklilik kazanamaz ve bu nedenle savaşın seyri üzerinde önemli bir etkileri olmaz.
PKK’de çok sayıda MANPADS varsa ve artık bunları kullanmaya karar vermişlerse savaşın gidişatı değişebilir. Türk güvenlik güçlerinin hava aracı ve buna bağlı personel kayıplarındaki dramatik artışlar sonucunda kara birliklerine hava desteği sağlamak ve PKK’ye karşı havadan baskı kurmak zorlaşacağı için PKK daha rahat hareket etmeye başlar.
Olumsuz etki sadece askeri cephe ile sınırlı kalmaz. Halkla ilişkiler alanında da büyük sorunlar doğabilir ve artan maliyetlerin baskısı altında bütün bu cepheleri birlikte yönetmek her zamankinden de zor bir hal alabilir.
Siyasi planda rejim, savaşın kötü gidişini muhalefete karşı daha da sertleşmek ve tüm itirazları susturmak için bir gerekçe olarak da kullanabilir.
İkinci bilinmeyen de PKK’nin elindeki bu füzelerin kaynağıdır.
Türk Super Cobra’sını düşüren 9K38 İgla bugün 33 ülke ordusunun envanterinde bulunuyor. Bunların arasında Türkiye’yle sorunlar yaşayan Rusya, Ermenistan, Mısır, İran ve Suriye de var. Ayrıca bilinmeyen sayıda İgla’nın Suriye’deki rejim muhaliflerine Türkiye üzerinden tedarik edildiği de haber veriliyor.
Rivayet çok. “PKK bu füzeleri Suriye ordusunun depolarından veya cihatçılardan ele geçirmiş olabilir” diyenler var... “Ortadoğu’daki silah pazarından parasını ödeyerek satın almıştır” diyenler de...
Türkiye açısından ehven-i şer olan senaryo bu füze ya da füzelerin PKK’ye Rusya tarafından verilmiş olmasıdır. Tedarikçi Rusya ise PKK bu füzeleri ancak Rus vesayeti altında, Türkiye’ye karşı bir “vekâleten savaş” mantığı içinde kullanabilir. Bağımsız hareket edemez. Bu durumun Ankara tarafından yönetilmesinin nispeten daha kolay olacağı varsayılır. Vekâleten savaş mantığı içinde bir askeri tırmanmadan uzak durmanın önkoşulu, Suriye’de sonu belirsiz ve akılsız askeri maceralara kalkışmamak olabilir.
Super Cobra’nın düşürülmesi, Suriye’ye müdahalede bulunduğunda ne gibi tehditlerle yüz yüze geleceğini göstermek açısından, Ankara’ya PKK aracılığıyla iletilen bir mesaj mıdır?
Bu da elbette bir hipotezdir.
Vaziyetin belirginleşmesi için beklemek gerekecek.
“Super Cobra’nın düşürülmesi savaşta '62ir dönüm noktasıdır” demek için henüz çok erken.
