BM ve Türkiye’nin arabuluculuk çabaları

Guterres’in bugün de Kiev’e gelmesi bekleniyor. BM Genel Sekreteri’nin önce Kiev’i değil de Moskova’yı ziyaret etmesi Ukrayna yönetiminin tepkisini çekti. Devlet Başkanı Zelenski, önceki gün bu ziyaret güzergâhına değinerek BM Genel Sekreteri için “O, orada ne görmek istiyor ki? Cesetler Moskova’da değil” demişti.

Moskova’daki görüşmelerde Putin, İstanbul’da yapılan görüşmelere ve sonrasına değinerek Buça’daki katliam görüntülerinin Rusya’ya ve müzakere sürecine yönelik bir provokasyon olduğunu savundu. Putin, “İstanbul sürecinde Ukrayna tarafı, belirgin bir ilerleme kaydetmişti ve bizim tutumlarımız birbirine çok yaklaşmıştı. Fakat sonra Buça’da katliam görüntüleri ortaya çıktı. Bu, bizim askerlerimizin işi değil. Bize karşı bir komplo düzenlendi ve bunu yapanların kim olduğunu biliyoruz. Bunun ardından Ukrayna tarafının tutumu değişti” diye konuştu. 

NATO TARTIŞMASI

Putin’in kastettiği nokta, müzakerelerin en önemli maddelerinden biri olan, Ukrayna’ya güvenlik garantisi verilmesi konusu. Ukrayna’nın NATO üyeliğinden vazgeçmesi karşılığında bir dizi ülke Ukrayna’nın güvenliğine garanti verecek. Ancak garanti konusu olacak bölgelerin neresi olacağı çok önemli. Rusya bu bölgelerin 2014’te ilhak ettiği Kırım Yarımadası’nı ve 2014’ten beri Rus yanlısı ayrılıkçıların denetimi altında bulunan Donbas’ın belli bölgelerini kapsamasını istemiyor. Ukrayna tarafı da İstanbul’da bunu kabul etmiş. Ancak Putin, Ukrayna tarafının daha sonra bu işi iki ülke cumhurbaşkanının zirve toplantısına erteleme kararı aldığını, oysa ki bu konunun zirveye bırakılması halinde liderlerin zirvede anlaşmasının mümkün olmayacağını söylüyor. 

Ukrayna’ysa sorunun Rusya’dan kaynaklandığını savunuyor. Türkiye’nin Putin ve Zelenski’nin yakın gelecekte buluşacaklarını umduğunu açıklamasının ardından Ukrayna Devlet Başkanlığı Danışmanı Mihaylo Podolyak buna yanıt olarak “Türkiye, Rus saldırısının Karadeniz’de yarattığı tehdidi gördüğü için barış istiyor” dedi. Fakat iki liderin buluşmasının ne zamanının ne de genel çerçevesinin belli olduğunu söyledi. Bakalım BM Genel Sekreteri’nin Kiev temasları ne getirecek?