Van Gölü martılarının Diyarbakır serüveni

Diyarbakır'da koloniler halinde yaşayan Van Gölü martıları, kent merkezi çevresindeki su kaynaklarında yeterince yiyecek bulamadığı için her gün beslenmek için Karacadağ'daki çöp imha sahasına giderek burada yiyecek arıyor.

Diyarbakır'da bulunan Devegeçidi Baraj Gölü'nde koloni halinde yaşayan binlerce Van Gölü martısı, beslenmek için her gün yaklaşık 40 kilometrelik yolu kat ederek Karacadağ eteğinde bulunan ve katı atıkların imha edildiği çöp alanına gidiyor. Çöplerin yakıldığı alanda bakır, demir, naylon ve cam gibi geri dönüşümü sağlanabilen maddeleri arayanlar ile binlerce martı da yiyecek arıyor.

Deniz martılarının aksine daha çok iç bölgelerde kalabalık popülasyonlar halinde, yüksek dağlık göllerde bulunan Van Gölü martıları, Diyarbakır'ın yanı sıra Van Gölü, Tuz Gölü ve Beyşehir göllerinde yaşıyor. Kış aylarında Doğu Akdeniz kıyılarında da görülen Van Gölü martısı, gümüş martıdan biraz küçük, başı daha yuvarlak, gözleri koyu renkli, gagası daha kısa ve ince olarak tanınıyor. Bunların üreme döneminde gagasının ucunda siyah bir leke beliriyor, kanatları ve sırtı daha koyu gri renkte oluyor. Kanat ucunda daha fazla siyah bulunuyor ve beyaz benekleri daha küçük halde oluyor.

Bu martılar Gürcistan, Ermenistan, Türkiye ve batı İran'da dağ göllerinin yanında yuva yapıyor. En büyük koloniler Ermenistan'daki Sevan Gölü ve Arpilich Gölü 'nde görülüyor. Kısmi göçmen olurken, birçok kuşla birlikte kışı Türkiye kıyıları, Lübnan ve İsrail'de geçiriyorlar. Daha küçük sayılardaki grupları, Kıbrıs, Mısır ve Basra Körfezi'ne kadar uzanıyor.

Dicle Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Anabilim Dalı öğretim üyesi Prof.Dr. Ahmet Kılıç, martıların yeterince yiyecek bulamadığı için çöplük alanına gittiğini belirterek, "Devegeçidi Barajı kuşları araştırmamız sırasında martıları defalarca izleyebildik. Yiyecek konusunda baraj göleti ve civarı yeterli olmadığından çöplüğe geliyorlar. Ayrıca daha rahat ve bol yiyecek olduğu için bu mekanları tercih ediyorlar." dedi.