10 milyon çalışanın sosyal güvencesi yok

Türkiye İstatistik Kurumu(TÜİK) verilerinden yapılan belirlemeye göre, Mayıs 2012'de kayıtdışı istihdam oranı geçen yılın aynı dönemine göre 2.8 puan gerilemeyle yüzde 39.9 oldu. Mayıs döneminde istihdam edilen 25 milyon 282 bin kişiden, 10 milyon 87 bininin kayıtdışı istihdam edildiği belirlendi. İstihdam eden kişi sayısının 837 bin kişi arttığı son 1 yıllık dönemde kayıtdışı istihdam eden kişi sayısı 343 bin kişi azaldı.

Kadınlarda kayıtdışı istihdam oranı yüzde 55.5

Mayıs döneminde kadınlar arasında kayıtdışılık oranı geçen yılın aynı dönemine göre 3.7 puan azalışla yüzde 55.5'e, erkeklerde 2.5 puan azalışla yüzde 35.7'ye geriledi. Mayıs itibariyle 7 milyon 589 bin kadın çalışanın 4 milyon 210 binini, erkeklerde ise 17 milyon 693 bin çalışanın 5 milyon 876 binini kayıtdışı çalışanlar oluşturdu.

Bir başka ifadeyle, Mayıs itibarıyla 7 milyon 589 bin kişi düzeyinde belirlenen kadın istihdamı, toplam istihdamın yüzde 30'unu, kayıtdışı istihdamın yüzde 41.7'sini oluşturdu.

Kendi adına çalışan 3.1 milyon kişi kayıtdışı

Mayıs itibariyle kendi hesabına çalışan 4 milyon 831 bin kişiden yüzde 64.4'ünü oluşturan 3 milyon 110 bin kişinin kayıtdışı istihdam içinde bulunduğu belirlendi. Ücretli ve yevmiyeli olarak çalışan toplam 15 milyon 725 bin kişiden yüzde 22.6'sını oluşturan 3 milyon 550 bin kişisinin kayıt dışı çalıştığı tespit edildi. İşveren olarak faaliyet gösteren 1 milyon 222 bin kişiden yüzde 17.7'sini oluşturan 216 bin kişinin de sosyal güvenlik kaydı bulunmadığı öğrenildi.

Ücretsiz aile işçileri

Kayıt dışı "çalışanlar" içinde en büyük grubu ücretsiz aile işçileri oluşturdu. Büyük bölümü tarım kesiminde bulunan ve standart bir istihdamdan farklı olarak tarım ya da ticaretle uğraşan, ailesine yardım eden bu kişilerin toplam sayısı 3 milyon 504 bin kişi. Bunların yüzde 91.6'sını oluşturan 3 milyon 211 bin kişisinin sosyal güvenlik sistemine kayıtlı olmadığı görüldü. Normal bir istihdam olanağı elde edemediği için mevcut konumda yer alan bu kişilerin, ücretsiz aile işçisi şeklinde tanımlanması, Türkiye'deki işsizliğin boyutlarını da olduğundan küçük gösteriyor.

Kayıtdışı çalışanların yüzde 52.6'sı tarımda

Mayıs itibarıyla 10 milyon 87 bin kişi düzeyinde gerçekleşen kayıtdışı çalışanların 5 milyon 300 bin kişi ile yüzde 52.6'ini tarımda, 4 milyon 786 bin kişi ile yüzde 47.4'ünü tarım dışı alanlarda çalışanlar oluşturdu. Tarım sektöründe sosyal güvenlikten yoksun çalışanların oranı Mayıs 2011'de yüzde 83.1 iken, bu oran 2012 Mayıs'ta yüzde 83.3'e yükseldi. Tarım dışı sektörlerde istihdam edenler içinde sosyal güvenlikten yoksun olanların oranı ise 2011 yılı Mayıs dönemindeki yüzde 28.7'lik seviyesinden yüzde 25.3'e indi.

/**
İstihdamdaki nüfus ve kayıt dışı çalışanlar
2012 Mayıs, (bin kişi,15 yaş üzeri)
Toplam Kayıtdışı Kayıtdışı
İstihdam İstihdam Oranı(%)
Toplam 25.282 10.087 39,9
Ücretli/yevmiyeli 15.725 3.550 22,6
İşveren 1.222 216 17,7
Kendi hesabına 4.831 3.110 64,4
Ücretsiz aile işçisi 3.504 3.211 91,6
Tarım 6.363 5.300 83,3
Tarım dışı 18.919 4.786 25,3
**/