12. Cumhurbaşkanı Seçimi -II-

YSK, artık varlık nedenini hatırlamalı, anayasal görevinden kaçmamalı, anayasa ile kendisine verilen görevleri yerine getirmeli, süreçteki belirsizliği ortadan kaldıracak açıklama yapmalı, gerekli iş ve işlemlere başlamalı, 28.8.2012 tarihine kadar 12’nci Cumhurbaşkanı seçimini yaparak sonuçlandırmalıdır.

6271 sayılı Cumhurbaşkanlığı Seçim Yasası hükümleri

Cumhurbaşkanı seçimine ilişkin 19.01.2012 tarih ve 6271 sayılı yasa, 26.01.2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir. 5678 sayılı yasa ile anayasaya eklenen, ancak daha sonra 2007 tarih ve 5697 sayılı anayasa değişikliği hakkındaki yasa ile kaldırılan geçici 18’inci madde gözetildiğinde, bu konuda anayasanın 67/son maddesi devre dışı bırakılmadığından, söz konusu yasa hükümlerinin, 26.01.2013 tarihine kadar uygulanırlığı bulunmamaktadır.

6271 sayılı yasaya eklenen geçici 1’inci maddede, (yürürlükten kalkan anayasa hükümlerinden hareketle) “11’inci Cumhurbaşkanı’nın, yedi yıl görev yapacağı ve iki kez seçilememe kuralına tabi olduğu” vurgulanmış ise de, bu anayasal konu örneklerle de açıklandığı üzere, yasaya değil ancak anayasaya eklenebilecek bir geçici maddede yer alabilir.

Geçici madde

Yasaya konulan bir hükümle, anayasa değiştirilemeyeceği veya anayasa hükümleri aşılamayacağı için, bu düzenleme bir sonuç doğurmamaktadır.

Yine görev süresi konusunda 11’inci Cumhurbaşkanı da, anayasaya geçici madde eklenmediği için, anayasadaki yeni hükümlere tabi olduğundan, yasaya eklenen bu geçici madde ile anayasadaki yeni hükümlerin 11’inci Cumhurbaşkanı özelinde uygulanmaması amaçlanmış ise de, aslında bu geçici yasa maddesine gerek duyulmasıyla, 11’nci Cumhurbaşkanı için anayasal sürenin beş yıl olduğu gerçeği de itiraf edilmiş olmaktadır. Yine ayrıca bu yasa hükmü, anayasanın 67/son maddesi uyarınca 26.01.2013 tarihine kadar uygulanma yeteneği olmadığı için de sonuç doğurmamaktadır.

Yorum yetkisi

Yine TBMM’nin 1924 Anayasası’nda yer alan yorum yetkisi, 1961 ve 1982 anayasalarına taşınmadığından; TBMM, 11’inci Cumhurbaşkanı’nın görev süresi hakkında yaptığı bu düzenlemeyle, kendisinde bulunmayan bir yetki kullanımına giderek yorum niteliğinde işlem gerçekleştirdiği için, düzenleme bu yönden de ayrıca geçersizdir.

5678 sayılı yasa ile, anayasanın; 102/son maddesine, “Cumhurbaşkanlığı seçimine ilişkin usul ve esaslar, yasa ile düzenlenir” hükmü; 79/son maddesine de “Cumhurbaşkanının halk tarafından seçilmesinin genel yönetim ve denetimi, milletvekili seçimlerinde uygulanan hükümlere göre olur” düzenlemesi eklenmiştir.

2007 yılında 5697 sayılı yasa çıkartılarak yürürlüğe sokulmayan anayasanın geçici 19’uncu maddesinde, 11’inci Cumhurbaşkanı konusunda adaylık, seçim takvimi ve seçim süreci için, hem TBMM hem de YSK’yi yetkili kılan karma bir sistem öngörülmüş iken, bu hüküm halkoylaması dışında bırakılarak yürürlüğe sokulmayıp, anayasanın 79/son maddesi için de herhangi bir ayrık durum da öngörülmediğinden, cumhurbaşkanlığı seçimleri ile ilgili olarak tek yetkili mercii, geçici 19’uncu maddenin aksine milletvekili seçimlerinde olduğu gibi YSK’dir.

Bir erken seçim kararı olmadan, yasama döneminin sona ermesi durumunda nasıl ki YSK, milletvekili seçimleri için gerekli iş ve işlemleri kendiliğinden yapmakta ise, cumhurbaşkanı seçimleri hakkında da, cumhurbaşkanının süresinin dolması nedeniyle, YSK kendiliğinden harekete geçmekle görevli ve yükümlüdür.

11’inci Cumhurbaşkanı’nın görev süresi konusunda beş yıl kuralının uygulanamayacağı yolunda bir anayasal hükmün getirilmemesi karşısında; YSK, 12’nci cumhurbaşkanı seçimlerinin 28.8.2012 tarihine kadar tamamlanacak biçimde, üzerine düşen görevi yapmak durumundadır.

Aksi halde, anılan tarihte süresi dolmasına rağmen Köşk’te Cumhurbaşkanı sıfatını kullanarak fiilen oturmakta olan bir kişinin yanında, görev süresi içinde seçim süreci başlatılmadığı için süresi dolmakla görevi kendiliğinden sona ermekle bu makam boşalmış sayılacağından, anayasanın 106’ncı maddesi uyarınca resmen TBMM

Başkanı’nın vekâlet etme zorunluluğunun ortaya çıkacağı düşünüldüğünde, sonuçta iki cumhurbaşkanı gibi bir durumla karşı karşıya kalınabilecektir! 12.9.1980 tarihinde seçilmeden Köşk’e çıkan Kenan Evren ile, böyle bir tabloda görev süresi dolmasına rağmen, iktidar gücünden de hareketle, seçim yapılmayarak Köşk’te oturmaya devam edecek olan Abdullah Gül’ün hukuksal konumları da aynı olacaktır. Türkiye böyle bir fiili durumla karşı karşıya bırakılmamalıdır.

Sonuç

11’inci Cumhurbaşkanı, bulunduğu makamı tartışma içinde tutmamalı, görev süresi konusunda kendiliğinden açıklama yaparak, seçim sürecinin başlamasına katkı sunmalıdır.

İktidar partisi, anayasa ve uygulamaları gözeterek, 12’nci cumhurbaşkanı konusunda farklı bir uygulamaya gidilmesine yol açmamalı, ayrıca üzerinde çalışılan yeni anayasa ile donatılmış yetkiler ortaya çıktıktan sonra yeni cumhurbaşkanının seçileceği algısını da ortadan kaldırmalıdır.

TBMM’de grubu bulunan üç muhalefet partisinin, 11’inci Cumhurbaşkanı’nın görev süresinin beş yıl olduğu konusunda ayrı ayrı açıklama yapmalarına rağmen, başka bir girişimde bulunmamaları karşısında; bu konuda ortak ve etkin bir tavır sergilemeleri, ayrıca YSK’nin anayasal görevini yerine getirmeye davet etmeleri, grup kararı da alarak YSK’ye başvuruda da bulunmaları gerekmektedir.

Tüm kişi ve kurumlar, hukuk devletine saygı ve bağlılıklarını yansıtacak demokratik tepkilerini göstermelidir.

12 Eylül darbesinin yasama ve yürütme organı olan Milli Güvenlik Konseyi’nin çıkardığı 27.10.1980 tarih ve 2324 sayılı yasada; “Milli Güvenlik Konseyi’nin bildiri ve kararları ile çıkaracağı yasalarda, 1961 Anayasası ile çatışan hükümlerin anayasa değişikliği, yasalarla çatışan hükümlerin de yasa değişikliği sayılacağının” ifade edildiği hatırlandığında, sonuçları yönünden bu hükmün adeta günümüzdeki yansıması olan ve 11’inci Cumhurbaşkanı’nın görev süresi konusunda anayasa ile çatışan 6271 sayılı yasanın geçici 1’inci maddesinin, hukuki bir geçerlik ve sonuç doğurmayacağı açıktır.

Bu hükmün Anayasa Mahkemesi’ne taşınması durumunda ise, iktidarın istek ve beklentilerinin, uzunca bir süreden beri yargı üzerinden gerçekleştirildiği algısını haklı kılan gelişmeler de gözetildiğinde, 2010 anayasa değişikliği ile yeniden yapılandırılan Anayasa Mahkemesi’nce verilecek kararın; siyasete uygunluk kaygısı ile yorumlu bir ret kararı olabileceği seçeneğinin de baskınlığı gözetildiğinde, iktidar partisinin istediği sonuçların bu şekilde sağlanarak, konu hakkındaki suskunluğu dikkat çeken YSK’yi bağlayan bir yol haritasının da böylece çizilebileceği hususu da, ilgililerce bu yola başvurulmadan önce önemle değerlendirilip, hukuksuzluğa meşruiyet kazandıracak yollardan uzak durulmalıdır. Aksi takdirde doğacak sonucun siyasi sorumluluğunun, bu süreçte yer alanlara ait olacağı unutulmamalıdır.

Her şeyden önemlisi YSK, artık varlık nedenini hatırlamalı, anayasal görevinden kaçmamalı, anayasa ile kendisine verilen görevleri yerine getirmeli, süreçteki belirsizliği ortadan kaldıracak açıklama yapmalı, gerekli iş ve işlemlere başlamalı, 28.8.2012 tarihine kadar 12’nci Cumhurbaşkanı seçimini yaparak sonuçlandırmalıdır.