2008 yılı Türk diplomasisi -2-

Türk dış politikasında yılın bahar ayları, Irak ve Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ın ziyaretleriyle yoğun geçerken, Ankara'ya da çok sayıda yabancı konuk geldi. AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve Komisyonun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn Ankara'da temaslarda bulunurken, İsrail ile Suriye arasında, Türkiye gözetiminde barış görüşmeleri başladı.

Yılın ikinci çeyreğinde diplomasi alanındaki bazı önemli gelişmeler kronolojik olarak şöyle sıralandı:

1 Nisan:

- İstanbul'da ''Türkiye'nin AB'ye katılım süreci'' başlığıyla ''Wilton Park'' konferansı düzenlendi. Dışişleri Bakanı Ali Babacan, konferansta yaptığı konuşmada, Türkiye'nin, gerçekçi biçimde ele alındığı oranda AB sürecine bağlı kalacağını belirterek, "Müzakere sürecinin devamı için her türlü çabayı göstereceğiz" dedi. Babacan, konferansa katılan İngiltere'nin Avrupa'dan sorumlu Bakan Yardımcısı Jim Murphy ile de bir araya geldi.

2 Nisan:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesine katılmak üzere Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile birlikte Romanya'nın başkenti Bükreş'e gitti.

3 Nisan:

- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, İstanbul'a gelerek, bazı görüşmeler yaptı. Talat, Lokmacı Kapısı'nın açılmasıyla ilgili olarak, kapının açılmasının sembolik anlamda en önemli noktasının, "yıllar boyu birkaç kez açılıp kapanan bu kapının sonuçta tamamen açılması" olduğunu vurguladı.

4 Nisan:

- Türkiye ile İsrail arasında, diplomatların eğitimi alanında işbirliğini öngören bir mutabakat zaptı imzalandı.

6 Nisan:

- Laos Demokratik Halk Cumhuriyeti Dışişleri Bakanı ve Başbakan Yardımcısı Thongloune Sisoulith, resmi ziyaret için Ankara'ya geldi.

Sisoulith'in temasları, Laos'tan Türkiye'ye yapılan ilk üst düzey ziyaret olması ve ayrıca iki ülke arasında diplomatik ilişkilerin kuruluşunun 50. yıl dönümüne denk gelmesi bakımından önem taşıdı.

7 Nisan:

- Irak Türkmen Cephesi (ITC) Başkanı Saadettin Ergeç, Ankara'ya gelerek temaslarda bulundu.

Ergeç, Irak Türkmenlerinin sorunlarının eskisinden farklı olmadığını, aynı sıkıntıların devam ettiğini söyleyerek, Global Strateji Enstitüsünün düzenlediği "ABD operasyonunun 5. yılında Irak manzarası ve bölgesel yansımaları" konulu panele katıldı.

8 Nisan:

- BM Genel Sekreteri Ban Ki-mun'un siyasi işlerden sorumlu yardımcısı Lynn Pascoe Ankara'da temaslarda bulundu.

Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile bir araya gelen Pascoe, Türkiye öncesinde yaptığı Kıbrıs ve Yunanistan ziyaretlerine ilişkin görüşlerini aktardı.

9 Nisan:

- Türkiye'nin Güney Pasifik bölgesindeki ülkelerle ilişkilerini geliştirmek, ikili ve çok taraflı planda işbirliğini güçlendirmek amacıyla, Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ın ev sahipliğinde Türkiye-Pasifik Adaları Dışişleri Bakanları Toplantısı İstanbul'da düzenlendi.

Bölge devletlerini bir araya getiren en önemli bölgesel kuruluş olan Pasifik Adaları Forumu çerçevesinde Türkiye'nin BM Güvenlik Konseyi geçici üyeliği için kulis yapıldı.

10 Nisan:

- AB Komisyonu Başkanı Jose Manuel Barroso ve Komisyonun genişlemeden sorumlu üyesi Olli Rehn, resmi ziyaret için Ankara'ya geldi. AB yetkilileri, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kabul edilerek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ve Dışişleri Bakanı Babacan ile bir araya geldi, İstanbul'da da temaslarda bulundu.

Ankara Anlaşmasının imzalandığı 1963 yılından bu yana Türkiye'yi ziyaret eden ikinci AB Komisyonu Başkanı olan Barroso, ziyaretinin amacının Türkiye'deki reformları teşvik etmek olduğunu belirtti.

13 Nisan:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband'in daveti üzerine resmi temaslarda bulunmak üzere Londra'ya gitti.

Resmi görüşmelerinin yanı sıra İngiliz iş, finans ve basın çevreleriyle de bir araya gelen Babacan, İngiltere'nin düşünce kuruluşlarından RUSI'de konferans verdi.

16 Nisan:

- Maldivler'den Türkiye'ye ikili düzeyde yapılan ilk resmi ziyaret çerçevesinde Maldivler Dışişleri Bakanı Abdullah Şahid Ankara'da temaslarda bulundu. Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile Şahin'in görüşmelerinin ardından Türkiye ile Maldivler arasında kapsamlı işbirliğini öngören mutabakat muhtırası imzalandı.

- Dışişleri Bakanı Babacan, "Karadeniz Ekonomik İşbirliği Örgütü (KEİ) Dışişleri Bakanları Konseyi 18. Toplantısı"na katılmak üzere Ukrayna'nın başkenti Kiev'e gitti.

18 Nisan:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, resmi ziyaret için Pakistan'a gitti. Babacan, Afganistan ile Pakistan arasındaki ikili ilişkilerin geliştirilmesi için Türkiye'nin ev sahipliğinde mayıs ayında müsteşarlar düzeyinde çalışma grubu toplantısı düzenleyeceklerini bildirdi. Babacan, haziranda da üç ülkenin cumhurbaşkanlarının katılımıyla yine Türkiye'de zirve toplantısının planlandığını kaydetti.

20 Nisan:

- Avusturya Dışişleri Bakanı Ursula Plassnik, Dışişleri Bakanı Babacan'ın davetlisi olarak resmi temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi.

Plassnik, temasları çerçevesinde Devlet Konukevi'ndeki Türkiye-Avusturya Komşuluk Çalıştayı'nın açılışına katıldı. Türkiye, görüşmelerde, terör örgütü PKK üyesi 3 kişinin iade edilmemesinden duyduğu rahatsızlığı Avusturya'ya iletti.

21 Nisan:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Genişletilmiş Irak'a Komşu Ülkeler Dışişleri Bakanları toplantısına katılmak üzere Kuveyt'e gitti.

Babacan, temasları çerçevesinde Irak Başbakanı Nuri el Maliki, ABD Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Irak Dışişleri Bakanı Hoşyar Zebari, İngiltere Dışişleri Bakanı David Miliband gibi isimlerle görüştü.

24 Nisan:

- KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat, iki günlük ziyaret için Ankara'ya geldi.

Avrasya Stratejik Araştırmalar Merkezinde (ASAM) "Kıbrıs'ta Çözüm Arayışları" konusunda bir konferans veren Talat, müzakereleri haziran ayı sonunda başlatmayı hedeflediklerini belirterek, bu müzakereleri "son şans" olarak niteledi.

25 Nisan:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, resmi ziyarette bulunmak üzere Umman'a gitti.

Babacan, temasları çerçevesinde Dışişleri Bakanı Yusuf Bin Alevi ile bir araya gelerek, Umman Sultanı Kabus Bin Said tarafından kabul edildi.

- Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü, Arjantin Senatosunda kabul edilen, asılsız Ermeni iddialarına destek veren yeni metinle ilgili olarak, gerekli girişimlerin yapıldığını ve Devlet Bakanı Mehmet Aydın'ın da bu kararın alınması üzerine Arjantin seyahatini iptal ettiğini bildirdi.

28 Nisan:

- Yeni Zelanda Dışişleri Bakanı Winston Peters Ankara'da temaslarda bulundu.

Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Peters ile ortak basın toplantısında Irak konusuna değinerek, "önümüzdeki dönemde Irak'ın kuzeyindeki yönetimle farklı seviyelerde farklı temasların sıklaşmasının beklenebileceğini" söyledi.

29 Nisan:

- Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Levent Bilman, görevini yeni sözcü Elçi Burak Özügergin'e devretti.

- Norveç Dışişleri Bakanı Jonas Gahr Störe, Dışişleri Bakanı Ali Babacan'ın davetlisi olarak Ankara'da temaslarda bulundu.

Babacan-Störe görüşmesinde, terör örgütü PKK konusu ele alınırken, konuk bakan, Babacan'dan, sakıncalı görülen ya da sıkıntı yarattığı düşünülen vakıf ve derneklerin listesinin kendilerine gönderilmesini isteyerek, "Listeyi gönderin, biz ne gerekiyorsa yapalım" ifadesini kullandı.

30 Nisan:

- Irak Cumhurbaşkanı Yardımcısı Tarık El Haşimi, temaslarda bulunmak üzere Ankara'ya geldi.

El Haşimi, ziyareti çerçevesinde Cumhurbaşkanı Abdullah Gül tarafından kabul edilerek, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi.

- Bosna-Hersek Dışişleri Bakanı Sven Alkalaj, resmi ziyarette bulunmak üzere Ankara'ya geldi. Konuk bakan, ASAM'da ''Günümüzde Bosna-Hersek'' konulu konferans verdi.

Mayıs

1 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, "Filistinlilere Yardım İçin İrtibat Komitesi" toplantısına katılmak üzere İngiltere'ye gitti. Toplantıda, Paris'te düzenlenen Uluslararası Bağışçılar Konferansı sırasında açıklanan yardım taahhütlerinin yanı sıra uluslararası toplumun ikili düzeyde Filistin'e sağladığı yardımların eşgüdümü ve uygulaması konuları ele alındı.

- Başbakanlık Başdanışmanı Prof. Dr. Ahmet Davutoğlu başkanlığındaki bir Türk heyeti, Irak'ın başkenti Bağdat'ta temaslarda bulundu.

Davutoğlu ile Türkiye'nin Irak Özel Temsilcisi Elçi Murat Özçelik'ten oluşan heyet, Irak Başbakanı Nuri El Maliki, Irak Parlamentosu Başkanı Mahmud Meşhedani ve Irak Cumhurbaşkanı Celal Talabani tarafından kabul edildi. Heyetin temaslarında, Türkiye ile Irak arasında kurulmak istenen, iki ülkenin başbakanlarının başkanlık edeceği karşılıklı stratejik diyalog mekanizmasının altyapısı ele alındı.

2 Mayıs:

- İsveç Dışişleri Bakanı Carl Bildt, Ankara'da temaslarda bulunarak, ''TÜSİAD Dış Politika Ödülü''nü aldı.

6 Mayıs:

- Türkiye-AB Troykası Dışişleri Bakanları Toplantısı Ankara'da düzenlendi.

Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan'ın ev sahipliğindeki toplantıya, AB dönem başkanı Slovenya'nın Dışişleri Bakanı Dimitrij Rupel, sonraki dönem başkanı Fransa'nın Avrupa işlerinden sorumlu Devlet Sekreteri Jean Pierre Jouyet ve AB Komisyonunu temsilen genişlemeden sorumlu üye Olli Rehn katıldı. Babacan, teknik açıdan açılmaya hazır olan fasıllarda gecikmeksizin müzakerelere başlanmasının önem taşıdığını belirtti.

Toplantı için Ankara'da bulunan Fransa'nın Avrupa işlerinden sorumlu Devlet Sekreteri Jouyet, ülkesinin önerdiği "Akdeniz Birliği" projesinin, asla Türkiye'nin AB ile ilişkilerine ikame ya da alternatif olmadığını söyledi.

7 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan, AB dönem başkanı Slovenya'nın başkenti Ljubljana'ya giderek, 11. Avrupa Forumu'na katıldı, "Avrupa'nın İttifakları - Zor Dönemler için Stratejiler" başlıklı bir konuşma yaptı.

8 Mayıs:

- BM Genel Kurul Başkanı Srgjan Kerim ile KKTC Başbakan Yardımcısı ve Dışişleri Bakanı Turgay Avcı, Ankara'da temaslarda bulundu.

- Türkiye, Nergis kasırgası felaketiyle on binlerce kişinin öldüğü ve çok büyük mali zararın meydana geldiği Myanmar'a 1 milyon dolar tutarında insani yardımda bulunma kararı aldı.

9 Mayıs:

- Avrupa Günü dolayısıyla çeşitli etkinlikler düzenlendi. Dışişleri Bakanı Ali Babacan, AB üyesi ülkelerin Ankara büyükelçileriyle Swissotel'de kahvaltılı toplantıda bir araya geldi. Cumhurbaşkanı Gül ve Avrupa Komisyonu Türkiye Delegasyonu birer resepsiyon verdi.

Dışişleri Bakanı Babacan, AA'ya verdiği demeçte, Irak'ın kuzeyindeki yönetimin yoğun taleplerinden sonra 10 gün kadar önce başlatılan ilk doğrudan temasın ardından, bu yönetimin terör örgütünün Irak'taki varlığını sona erdirme yönünde somut adımlar atmasını beklediklerini söyledi.

11 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan, Finlandiya Dışişleri Bakanı Alexander Stubb'un daveti üzerine resmi ziyaret için Finlandiya'nın başkenti Helsinki'ye gitti.

13 Mayıs:

- İngiltere Kraliçesi II. Elizabeth ve eşi Edinburg Dükü Prens Philip, resmi ziyaret için Ankara'ya geldi.

Kraliçe Elizabeth, ziyareti çerçevesinde Anıtkabir'i ziyaret ederek, Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Başbakan Tayyip Erdoğan ile bir araya geldi. Kraliçe, Gül'ün onuruna verdiği yemekte yaptığı konuşmada, "Türkiye, gerek AB, gerekse tüm dünya için son derece kritik bir zamanda, Doğu ile Batı arasında eşsiz bir köprü haline geldi" diye konuştu.

Bursa ve İstanbul'a da giden Kraliçe, Yeşil Cami'yi gezdi, doğum gününü Ankara'da kutladı.

15 Mayıs:

- Afrika Kalkınma Bankasının (AfKB) Mozambik'in başkenti Maputo'da yapılan yıllık toplantısında Türkiye, AfKB'nin 25'inci bölge dışı üyesi olarak kabul edildi.

17 Mayıs:

- Türkiye'nin Bağdat Büyükelçiliğini korumakla görevli Emniyet Genel Müdürlüğü Özel Harekat Daire Başkanlığına bağlı tim üyelerine, büyükelçilik yakınında kimliği bilinmeyen kişilerce ateş açıldı, saldırıda 1 polis memuru yaralandı.

18 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Mısır'da düzenlenen Dünya Ekonomik Forumu toplantısına katıldı. Babacan, Irak Petrol Bakanı Hüseyin Şehristani, Dünya Bankası Başkanı Robert Zoellick, İsviçre Devlet Sekreteri Michael Ambihl, Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu Başkanı Muhammed El Baradei ve AB Orta Doğu temsilcisi Marc Otte ile bir araya geldi.

20 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Güneydoğu Avrupa Ülkeleri Dışişleri Bakanları toplantısına katılmak üzere Bulgaristan'a gitti.

21 Mayıs:

- İsrail ile Suriye, aracılı barış görüşmelerine Türkiye'nin gözetiminde İstanbul'da başladı.

22 Mayıs:

- KKTC Başbakanı Ferdi Sabit Soyer, Hırvatistan Dışişleri ve Avrupa ile Entegrasyon Bakanı Gordan Jandrokoviç ve Burkina Faso Dışişleri ve Bölgesel İşbirliği Bakanı Djibril Yipene Bassole, Ankara'da temaslarda bulundu.

23 Mayıs:

- Dışişleri Bakanlığı, KKTC Cumhurbaşkanı Mehmet Ali Talat ve Kıbrıs Rum yönetimi lideri Dimitris Hristofyas'ın bir araya gelmesi nedeniyle yaptığı açıklamada, Türkiye'nin Kıbrıs'ta yeni bir ortaklık devleti kurulması amacıyla en kısa zamanda doğrudan müzakerelere başlanmasını beklediğini bildirdi.

26 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Avrupa Parlamentosu Karma Parlamento Komisyonunun 59. toplantısı ve Türkiye-AB Ortaklık Konseyi toplantılarına katılmak üzere Brüksel'e gitti.

Babacan, onaylanan AB ortak tutum belgesini tatmin edici bulduklarını, ancak müzakere sürecinin farklı aşamalarında sürekli "katılım" kelimesiyle ilgili müdahalelerde bulunulmasının rahatsız edici olduğunu söyledi.

27 Mayıs:

- Türkiye-AB ilişkilerinde en üst düzey karar organı olan Ortaklık Konseyinin 46'ncı toplantısı Dışişleri Bakanı ve Başmüzakereci Ali Babacan, AB dönem başkanı Slovenya Dışişleri Bakanı Dimitrij Rupel, AB Komisyonunun genişlemeden sorumlu Üyesi Olli Rehn ve üye ülke temsilcilerinin katılımıyla Brüksel'de yapıldı.

Babacan, "AB üyesi ülkelerin kendi imzalarını yok sayması, AB'nin güvenilirliğine zarar verecektir" dedi.

28 Mayıs:

- ABD İç Güvenlik Bakanı Micheal Chertoff, Ankara'da Türkiye ile ABD'nin terörizmle mücadele konusundaki işbirliği hakkında temaslarda bulundu.

Chertoff, terörizmle mücadeledeki ortaklığa devam etmek ve bu mücadeleyi sürdürmek istediklerini bildirdi.

30 Mayıs:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Almanya'nın başkenti Berlin'de, Almanya Dışişleri Bakanı Frank-Walter Steinmeier ile bir araya gelerek, İstanbul'da açılması planlanan Türk-Alman Üniversitesi'nin kuruluş anlaşmasının imza törenine katıldı.

Haziran

2 Haziran:

- Afrika Günü, Afrika ülkelerinin Ankara'daki büyükelçilerinin verdiği resepsiyonla kutlandı. Resepsiyona Cumhurbaşkanı Abdullah Gül, Devlet Bakanı Kürşad Tüzmen ve çok sayıda davetli katıldı.

3 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, resmi ziyaret çerçevesinde temaslarda bulunmak üzere ABD'ye gitti. Babacan, Washington ve New York'taki temasları çerçevesinde ABD Başkan Yardımcısı Dick Cheney, Dışişleri Bakanı Condoleezza Rice, Hazine Bakanı Henry Paulson, Enerji Bakanı Samuel Bodman ve ABD Kongresi üyeleriyle bir araya geldi, çeşitli konferanslar verdi.

4 Haziran:

- Gürcistan'dan tek yanlı bağımsızlığını ilan eden ve uluslararası alanda tanınmayan Abhazya'nın "dışişleri bakanı" Sergey Şamba, Ankara'da temaslarda bulundu.

Şamba, çok sayıda Abhaz'ın yaşadığı Türkiye ile ilişkileri geliştirmekten memnun olacaklarını söyledi.

6 Haziran:

- Dışişleri Bakanlığı, İngiltere ile Güney Kıbrıs Rum Yönetimi (GKYR) arasında 5 Haziran'da imzalanan Ortak Mutabakat Muhtırasının, Kıbrıs sorununa kalıcı ve adil bir çözüm bulunması yönündeki çabalara gölge düşürdüğünü ve İngiltere'nin böyle bir muhtırayı imzalama ihtiyacı duymasına anlam verilemediğini bildirdi.

12 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Paris'te düzenlenen Afganistan'a Uluslararası Destek Konferansına katıldı. Babacan, Türkiye'nin 100 milyon dolarlık yardımını, Afganistan'ın ekonomik kalkınma ve inşası için gelecek üç yıl içinde 200 milyon dolara çıkartma kararı aldığını bildirdi.

13 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, resmi ziyaret çerçevesinde Estonya'da temaslarda bulundu. Babacan, Tallin'deki temasları çerçevesinde, Başbakan Andrus Ansip ve Dışişleri Bakanı Urmas Paet ile bir araya gelerek, Estonya Parlamentosu'nu ziyaret etti.

17 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Lüksemburg'da düzenlenen AB Hükümetler Arası Konferansı'na katıldı. Konferansta, şirketler hukuku ve fikri mülkiyet hukuku fasılları müzakerelere açıldı. Türkiye böylece müzakerelere konu 33 fasıldan 8'inde üyelik görüşmelerini başlatmış oldu. Babacan, Türkiye'nin şu anda 5-6 faslı daha açmaya hazır olduğunu söyledi.

18 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Uganda'da düzenlenen İslam Konferansı Teşkilatının (İKT) 35. Dışişleri Bakanları toplantısına katıldı. İkili temaslarda bulunan Babacan, İKT'nin Senegal zirvesinde kabul edilen yeni anayasasını Türkiye adına imzaladı.

24 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Berlin'de düzenlenen Filistin Sivil Güvenliğini ve Hukukun Üstünlüğünü Destekleme Konferansına katıldı. Babacan, güvenli sınırlar içinde bir Filistin devletinin kurulması için çaba harcadıklarını söyledi.

27 Haziran:

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan, Mısır'ın Şarm El Şeyh kentinde düzenlenen Afrika Birliği Zirvesi'nde yapılacak 13. bakanlar konseyi olağan toplantısına katıldı. Babacan, Afrika Birliği Bakanlar Konseyi Toplantısı'nda, Afrika Birliği ile Türkiye arasındaki işbirliğiyle ilgili özel gündem maddesi çerçevesinde yapılacak olan oturumda, birlik ülkeleri dışişleri bakanlarına hitaben bir konuşma yaptı.

30 Haziran:

- Lüksemburg Başbakan Yardımcısı, Dışişleri ve Göç Bakanı Jean Asselborn, çalışma ziyareti çerçevesinde Ankara'da temaslarda bulundu.

- Dışişleri Bakanı Ali Babacan ile biraraya gelen Asselborn, reform sürecinin devam etmesi gerektiği mesajı verdi.