29 yıllık sır

Türk Hava Kuvvetleri'ne ait RF-4E keşif uçağının Suriye tarafından düşürülmesinin ardından, başka devletler tarafından düşürülen savaş uçaklarına ilişkin bilgiler de gün ışığına çıktı. Milli Savunma Bakanı İsmet Yılmaz, CHP Aydın Milletvekili Metin Lütfi Baydar'ın, 1923 yılından bu yana başka ülkelerce düşürülen Türk askeri uçaklarına ilişkin soru önergesini yanıtladı. Bakan Yılmaz'ın verdiği bilgiler, 1965 yılından bu yana üç Türk askeri uçağının başka bir devlet tarafından düşürüldüğünü ortaya koydu. Yılmaz'ın verdiği bilgiye göre, ilk düşürme olayı 14 Eylül 1983'te yaşandı.

Sabah'ın haberine göre, Türkiye, ilk sınır ötesi operasyonunu Türkiye ve Saddam Hüseyin dönemi Irak'ı arasında imzalanan Sınır Güvenliği ve İşbirliği Anlaşması sonrasında, 25 Mayıs 1983 tarihinde yaklaşık 7 bin askerle yapmıştı. Anlaşmayla Irak sınırından 10 kilometre içeriye girme yetkisi elde eden TSK, operasyonda Irak sınırından 5 kilometre içeriye girmişti. 1983 yılında yaşanan olayın ayrıntısına ilişkin iddialar ise, Türk Hava Kuvvetleri'ne ait bir F-100 Super Sabre askeri uçağın Irak-Türkiye sınırının Irak tarafında sıfır noktasına yakın bir bölgede 'hava sahasını ihlal' gerekçesiyle Irak Hava Kuvvetlerince vurulduğu yönünde. Türk askeri uçağının vurulduktan sonra Zaho Vadisi'ne düştüğü ancak pilotların olaydan sağ kurtulduğu ve Irak tarafından Türkiye'ye teslim edildikleri de kaydediliyor. Olay, 1980'li yıllarda sadece duyum seviyesinde kaldı ve arka planı kamuoyu ile paylaşılmadı.

Toplan 3 uçak düşürüldü

Bakan Yılmaz'ın bilgisini verdiği üç uçak düşürme olayından ikincisi 8 Ekim 1996'da Ege Denizi Sakız Adası güneyinde yaşandı. Yunan uçaklarıyla it dalaşı yapan Türk F-16'sı düşmüş, Pilot Yarbay Osman Çilekli kurtulurken, öğretmen Pilot Yüzbaşı Nail Erdoğan uçakla birlikte denize gömülmüştü. Yıllar sonra bir Yunan dergisi, olayın kaza olmadığını, Yunan Mirage savaş uçağının füzeyle Türk savaş uçağını vurarak düşürdüğünü yazmıştı. Gelişme üzerine şehit pilotun ailesi Yunan Hükümetine karşı AİHM'ye dava açmış ancak AİHM ailenin tazminat talebini reddetmişti. CHP Aydın Milletvekili Metin Lütfi Baydar ise açıklamayla haziran ayında düşen savaş uçağının bir devlet tarafından düşürüldüğünün kesinleştiğini fakat bu devletin kim olduğunun Başbakan tarafından Türk ulusuna açıklanması gerektiğini kaydetti.