40 bin kişi istihdam edilecek

Yaş çay sezonu öncesi yaklaşık 204 bin üretici, çay bitkisinin hasadı için gerekli olan araç gereçlerin temini için alışveriş yaparak esnafın yüzünü güldürüyor. ÇAYKUR Genel Müdürlüğüne bağlı 47 çay fabrikasında geçici işçi olarak çalışan yaklaşık 11 bin kişi, bölgedeki 145 özel sektör çay fabrikasında çalışan 8 bin, çay alım yerlerinde çalışan yaklaşık 5 bin, nakliye ve yevmiye işlerinde çalışan yaklaşık 4 bin ile çeşitli iş kollarında çalışanlar olmak üzere yaklaşık 40 bin kişi, çay sezonunda iş başı yapacak.

İşçiler, yaş çay sezonunda 120 ile 150 gün arasında görev yapacak. Geçtiğimiz yıl Doğu Karadeniz'de üretilen yaklaşık 1 milyon 305 bin ton yaş çayın 600 bin ton civarındaki bölümünü ÇAYKUR, 705 bin ton civarındaki bölümünü ise özel sektör tarafından işlenmişti. Bu yıl ise üründe 200 bin tonluk bir düşüş ile bir milyon 100 bin ton yaş çay hasadı bekleniyor.

Rize Ticaret Borsası Başkanı Mehmet Erdoğan, sezon hazırlıklarının devam ettiğini, bölgede havaların soğuk olması nedeniyle hasadın 15 Mayıstan sonra gerçekleşeceğini tahmin ettiklerini belirtti. Doğu Karadeniz'in lokomotifinin çay olduğunu ifade eden Erdoğan, ''Kampanyanın açılmasıyla tüm iş kollarında hareketlilik yaşanacak. Bölgede iş gücü yaklaşık 6 ay çalışacak'' dedi.

Bölgede çay sezonu ile bir çok iş kolunun harekete geçmesine rağmen son yıllarda yaş çayın üretici için birinci derecede geçim kaynağı olmadığını ifade eden Erdoğan, ''Çay sektöründen yaklaşık 40 bin kişi maaşlı olarak ekmek yiyor, 204 bin üretici aile bütçesine katkı sağlıyor. Çay bir çok iş kolunu harekete geçirse de çay bahçeleri yıllardır miras yoluyla bölündüğü için, çoğu aile için artık geçim kaynağı değil. Senede 500 kilogram çay hasadı yapan üretici de var, 50 ton yaş çay hasadı yapan üretici de var. Bölgede çay zengini eskisi kadar yok. Çay ek gelir haline döndü'' diye konuştu.

İnsanların artık yaş çayın hasadı için çok daha fazla işçilik ücreti ödediğini kaydeden Erdoğan, şunları söyledi: ''İstanbul'da yaşayan insanlar iki günlüğüne çay hasadı için memleketlerine geliyor. Yaklaşık 10 işçi ile çay hasadını gelişi güzel yaparak satıyor. Bu çayın kalitesini de düşürüyor. İl dışına giden ailelerin artması nedeniyle yarıcılık diye bir iş kolu oluştu. Aileler çay bahçelerini gelirin yarısına karşılık başka ailelere bırakıyor. Tersine göç var. Çay bahçesi olan gitmiş gurbete, onun yerine bir başkası bölgeye gurbete gelmiş. Her iki aile de kıt kanaat geçim sürüyor.''
 

Yaş çay sezonunda esnafın kredi kullanma oranı azalıyor

Rize Esnaf Sanatkarlar Kredi Kefalet Kooperatifi Başkanı Güven Aksoy, yaş çay döneminin başlaması ile esnafın kredi kullanımının azaldığını, kredi ödemelerinin artış gösterdiğini belirtti. Aksoy, mart ve mayıs aylarının, esnafın parasal açıdan kıt dönemi olduğunu belirterek, ''Bu ayların atlatılmasının ardından piyasa, çay işçisinin maaşını almasıyla canlanır. İlk yaş çay bedelinin ödenmesi ile ekonomi oldukça rahatlar. Esnafın ödemeleri kolaylaşır. Bölgede ekim ayına kadar ekonomik rahatlık devam eder'' dedi.

Çay hasadının ve yaş çay bedellerinin ödenmeye başlamasıyla mayıs ve ekim ayları arasında esnafın kredi kullanım oranının yüzde 60 azaldığını ifade eden Aksoy, bu dönemde kredi geri ödemelerinin ise arttığını, takibe düşen kredi borcunun da yok denecek seviyelere indiğini, yaş çay üreticisinin aldığı ilk çay parası veya işçinin maaşıyla veresiye olarak aldığı gübre ve çay malzemesi borçlarını ödediğini kaydetti.