6.5 milyar TL'lik düğün pastası

CNBC-E Busines Dergisi'nin Temmuz sayısında 6.5 milyar TL'lik düğün pastası masaya yatırıldı. Gelinlikçisinden davetiyecisine, ayakkabıcısından kuaförüne, pastacısından organizasyon şirketlerine yaklaşık 22 farklı iş kolu düğünlerle beslendiğine dikkat çekilen haberde, yılda 650 bin çiftin evlenerek, 6.5 milyar TL'lik devasa bir ekonomi oluşturduğunun altı çizildi. Sektörün büyüklüğünün beyaz eşya sektörünün devi Arçelik'in cirosu kadar olduğu vurgulandı. Habere göre birçok sektör için işlerin yavaşladığı dönem olan yaz ayları düğünlerden beslenen iş kolları için oldukça hareketli geçiyor. Hazırlıkların kış aylarında yapıldığı, koleksiyonların çıkarıldığı, siparişlerin alınmaya başladığı 22 iş kolundan oluşan sektörde, yaz gelince satışlar en üst seviyeye çıkıyor. İş sahiplerinin de, çalışanların da nefes alacak vakitleri kalmıyor. Her yıl ortalama 650 bin çiftin evlendiği Türkiye, bu sayıyla dünyanın önde gelen ülkelerinden biri olarak dikkat çekiyor.

Akay Gelinlik'in sahibi Ermiya Akay, İstanbul'un yapılan evlilik sayısı açısından, dünyada Las Vegas'tan sonra ikinci sırada geldiğini söylüyor. Sektörün toplam büyüklüğü konusunda kimse ortaya net bir rakam koyamasa da sektörde düğün ekonomisinin hacmi için telaffuz edilen miktar 6.5 milyar TL. Hesap açık: Türkiye'deki düğünlerin ortalama maliyetinin en az 10 bin TL'yi buluyor. Yılda 650 bin düğün yapıldığı düşünülürse ortaya bu rakam çıkıyor. İstanbul'un ilk evlilik konseptli alışveriş merkezi Wedding World Kuyumcukent'in yönetim kurulu başkanı Kemal Merim, "Sadece İstanbul'da 2.5 milyar dolarlık bir pazar var" diyor.


Sektöre yatırım arttı

Pazar bu kadar büyük olunca, pek çok iş adamı ve girişimci bu sektöre yatırım yapıyor. Düğün yapılacak mekanların sayısı her geçen gün artıyor. Oteller salonlarını buna göre hazırlıyor. İnternette organizasyon şirketlerinin tanıtımlarından geçilmiyor. Süslemede, davetiyede, nikah şekerinde yaratıcılığın sınırları zorlanıyor. Sekiz yıldır evlilik fuarı düzenleyen Patika Fuarcılık'ın sahibi Didem Cılga, "2002 yılında ilk evlilik fuarını yaptık. O dönemde bu sektör bakirdi" diyor.


Aslan payı düğün salonlarının

Düğün ekonomisinin en önemli unsurlarından birini mekanlar oluşturuyor. Alternatifler 15-20 yıl öncesine göre oldukça fazla olsa da evlenecek çiftler en çok düğün salonlarını tercih ediyorlar. İstanbul'da yılda 120 bin çift evleniyor. Bu evliliklerin 80 bini düğün salonlarında yapılıyor. İstanbul'da 10 yıl önce 450 olan düğün salonu sayısı bin 100'e kadar çıkmış durumda. Rakamlardaki bu artışa rağmen, düğün salonlarının pazardaki büyüklüğü oransal olarak düşüyor. Kötü imajları nedeniyle düğün salonları, düğünleri otellere, restoranlara ve kafelere kaptırıyor.


Herşey imaj için

Düğün salonu sahipleri, 2005 yılında ortak bir karar alarak, yerlerde sürünen imajlarını düzeltmek için kolları sıvamışlar. Öncelikle düğün salonlarında sigara içilmesi yasaklanmış. Ardından da aynı yasak bahşişe gelmiş. Dekorasyonlar yenilenmiş. Yiyecek-içecek için kaliteli iş yapan pastanelerle anlaşılmış. İsteğe uygun olarak başka yenilikler de yapılmış. Örneğin bazı düğün salonları, gelinle damadı sahneye kurulan bir asansör sistemiyle davetlilerin karşısına çıkarmaya başlamış. Yine bazı salonlar, çekilişte kazanan çifti salona helikopterle getirmek gibi yeniliklere imza atmışlar.
 

Kazançlar salonun yerine göre değişiyor

Salonun lokasyonu, müşteri kitlesi iş hacmini direkt etkiliyor. Orta gelir düzeyinin üzerindeki bir semtteki birinci sınıf bir salonun yıllık iş hacmi 600 bin TL iken, ikinci sınıf tabir edilen salonların cirosu yarı yarıya düşüyor. En ucuz fiyat veren salonlar ise yılda yaklaşık 200 bin TL ciro yapıyor. Fiyatlara gelince... Tarife sezona göre değişiyor. Düğünlerin en fazla olduğu yaz aylarında bir hafta sonu düğünü için fiyatlar bin 500 TL'den başlıyor. Bu fiyatın 300 kişilik, yemeksiz olduğunu hatırlatalım.



500 milyon dolarlık gelinlik pazarı

Gelinlik için sipariş en az bir ay önceden veriliyor. Gelin adaylarının işi bu aşamada da çok kolay değil doğrusu. Çünkü birkaç yıl öncesine göre piyasada çok fazla marka mevcut. Sadece İstanbul'da kayıt altına girmiş 3 binden fazla gelinlik satan ve diken mağaza var. Bunların içinde yerli ve yabancı markalar yer alıyor, küçük modaevleri de.

Ağırlıklı olarak yılın kısa bir döneminde satışı yapılan gelinlik işinin, bu nedenle tekstil sektörünün en zayıf halkalarından biri olduğu düşünülür. Oysa iki ayda yapılan satışla bile birçok iş kolunun önüne geçecek kadar büyük bir potansiyele sahip. Akay Gelinlik'in patronu Ermiya Akay, gelinlik sektörünün büyüklüğünün 500 milyon dolar olduğunu söylüyor. Sektörde son yıllarda ciddi bir değişim yaşandığını belirten Didem Cılga ve ekliyor: "Birkaç yıl öncesine kadar gelinlikten sektör olarak bile bahsedilmezdi. Sonra dünya markaları Türkiye'ye geldi. Yerlilerden, çok başarılı şekilde markalaşanlar oldu. Gelinlik pazarı artık ciddi bir iş hacmine sahip."


İş hacmi iç piyasayla sınırlı değil

Üstelik iş hacmi sadece iç piyasayla sınırlı değil. Gelinlik şirketleri seri üretime geçerek ihracata da başladı. Dünyada yılda 40 milyon adet gelinlik ihraç ediliyor. Bu ihracatın yarısını Çin yapıyor. Türkiye'nin ihracat miktarı ise 40 bin adet. Bu da yaklaşık 30 milyon dolara karşılık geliyor. Bavul ticareti yoluyla da 100 bin adet gelinliğin ihraç edildiği ifade ediliyor. Bununla birlikte Türkiye'nin toplam ihracatının 70-80 milyon dolar olduğu tahmin ediyor.


Gelinlikte küçük butikler de iş yapıyor

Ağırlıklı olarak, Ortadoğu ve Avrupa'ya yapılan gelinlik ihracatının önümüzdeki yıllarda artması bekleniyor. Sektörün favori markaları arasında başı çekenler, yerlilerde Vakko ve Akay, yabancılarda ise İspanyol Pronovias. Tüketici tercihlerinin değişmeye başlaması bu markalara ilgiyi artırıyor. Gelin ayakkabısı satan Divan Kundura'nın sahibi Erdinç Sarı, "Eskiden 10 müşterimden biri Vakko'dan gelinlik alırdı. Şimdi altı-yedisi buradan gelinlik alıyor" diyor.

Tüketicinin markalara kaymaya başlamasına rağmen halen satışların büyük kısmı küçük butikler ve modaevlerinden karşılanıyor. Cengiz Abazoğlu, Ahmet Eraslan gibi tasarımlarını ünlü modacıların yaptığı gelinlikler de evlenecekler için başka bir alternatif oluşturuyor. Bu alternatif, doğal olarak en üst gelir grubuna hitap ediyor. Zira buralarda rakamlar 40-50 bin TL'ye kadar çıkıyor.


Vakko'dan gelinliğin fiyatı bin 500-3 bin Avro

Vakko'nun Türkiye'de satışa sunduğu yabancı markalardan Pronovias ve San Patrick marka gelinliklerin fiyatları bin 500-3 bin Avro arasında değişiyor. Şirketin dünyaca ünlü, İranlı Eli Saab gibi tasarımcıların imzasını taşıyan gelinliklerin fiyatları ise 7 bin Avdo'dan başlıyor 18 bin Avro'ya kadar çıkıyor.


Daha uygun fiyata da gelinlik bulmak mümkün

Bu fiyatların daha altında da kaliteli gelinlik bulmak mümkün. Örneğin, her yıl 70-80 parçalık koleksiyon hazırlayan Akay Gelinlik'te fiyatlar bin 800 ile 5 bin TL arasında değişiyor.
Diğer grup olan küçük çaplı butikler, modaevleri ve hazır gelinlik satan mağazalar ise belli lokasyonlarda toplanmış durumda. İstanbul'da Kadıköy, Bakırköy, Fatih semtleri modaevlerinin yerleşim yeri olarak ön plana çıkıyor. Mahmutpaşa ise hazır ve en ucuz gelinliklerin adresi. Buralardan 500 TL'ye gelinlik satın almak mümkün.

Sektörün kiralık gelinlik tarafı da ciddi bir büyüklüğe sahip. 650 bin gelinin 400 bini kiralık gelinlik tercih ediyor.
 

Damatlar artık anneleriyle gelmiyor

Düğün ekonomisinin can verdiği bir başka iş kolu ise damatlık. Damatların bu özel günde giydiği takım elbise artık gelinlik kadar önem taşıyor. Orka Group Yönetim Kurulu Başkanı Süleyman Orakçıoğlu, "Evlilik yaşının yükselmesi ve erkeklerin de en az kadınlar kadar bu özel günlere önem vermesi damatlıkta büyük bir pazar oluşturuyor" diyor. Orakçıoğlu, kararların artık eskisi gibi ailelerinin yönlendirmeleriyle verilmediğini, çiftlerin tek başına alışveriş yaptığını söylüyor.
 

Davetiyede devrim

Düğün sektöründe yaşanan yeni trendler, davetiyede, nikah şekerinde de kendini gösteriyor. Matbaaların 5-10 çeşit davetiyeyi klasöre yerleştirip çiftlere sunduğu günler tarihe karıştı. İstanbul'da Cağaloğlu, Saraçhane gibi merkezlerde toplanmış olan davetiyeciler şimdi şık mağazalarda ve alışverişin daha canlı olduğu caddelerde yer alıyor. Artık, çok farklı malzemeler kullanılarak bin bir çeşit davetiye hazırlanıyor.


2 bin çeşit alyans

Düğünlerin olmazsa olmazı alyansta da değişim rüzgarları esiyor. Pırlantalısından yeşil, beyaz, kırmızı altından yapılanlara binlerce model alyans çiftlerin aklını başından alıyor. 50 yıldır Kapalıçarşı'da altın satışı yapan Güneyli Mücevherat'ın sahibi Corc Vert, "Sadece alyansta 2 bin çeşit model var" diyor.


Anahtar teslim düğün

Düğün yapmak isteyenlerin detaylarla ilgilenmek yerine anahtar teslim hizmet alması da mümkün. Pastasından çiçeğine, fotoğrafçısından otomobiline bütün işlerin havale edilebileceği pek çok adres var. Vakko Wedding, Nobel Party Club sektörün en çok bilinen şirketleri.


Favori çiçek beyaz ortanca

Düğün sektörünün hareketlendirdiği ve çeşitlendirdiği bir başka alan ise çiçekçilik... Mekan süslemesinin çok fazla kullanılması çiçekçilikle uğraşanların düğünlere özel faaliyet göstermesine neden olmuş. Aralarında düğün organizasyonu yapanlar bile var. Uluslararası Çiçekçiler Birliği Interflora'nın Türkiye'de kurulu Interflora Çiçekçiler Derneği Başkanı Recep Gedik de çiçekçilikle uğraşırken organizasyon yapmaya başlamış. Peki bir düğünde ne kadar çiçek kullanılır? 100 kişilik bir düğünün 200 dal çiçekle süslendiğini söylüyor Recep Gedik. Bunun için en az bin 500-2 bin TL'yi gözden çıkarmak gerekiyor. Süslemede kullanılan çiçekler düğünün konseptine göre değişiyor. Ama favori beyaz ortanca.


Kına geceleri de birar şov

Kına gecelerini de organizasyon şirketleri hazırlayabiliyor. Şirketler kına yakma törenini hazırlayacak, kınayı yakacak, bu esnada şarkı, türkü söyleyecek, hatta gecenin sonunda fasılla töreni tamamlayacak özel bir ekiple hizmet veriyorlar. Bedeli bin 500 ile 2 bin TL arasında değişiyor. Tekne, hamam, otellerin küçük salonları, restoranlar, barlar bu renkli eğlence için organize edilebiliyor. Yüksek gelir grubundakiler için Çırağan Sarayı, Sait Halim Paşa Yalısı, Al Jamal, en çok ilgi gören mekanlar arasında.