ABD, Kıbrıs'ta çözümü cazda buldu

ABD Müfettişlik Bürosu "Hassas ve Gizliliği Kaldırılmış" Türkiye raporundan sonra Kıbrıs raporu da hazırladı.

ABD Dışişleri Bakanlığı ve Genel Müfettiş Bürosu Guvernörler Yayım Kurulu'nun Türkiye raporundan sonra Kıbrısla ilgili Teftiş Raporu da açıklandı. "Hassas ve Gizliliği Kaldırılmış" damgası bulunan raporda ABD Lefkoşe Büyükelçiliği'nin "bölünmüş" Kıbrıs adasının yeniden birleşmesini desteklemeye yönelik politikaya disiplinli bir biçimde katkıda bulunduğu belirtildi. Raporda, "Büyükelçi ve misyon personeli adanın bölünmüşlüğüne ilişkin kızgınlıklara neden olacak eylem ve sözlerden öngörülü bir şekilde kaçınmaktadır. Büyükelçiliğin Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk yerel çalışanları arasındaki olumlu etkileşim Kıbrıs'ın gelecekteki tam entegrasyonuna bir örnek oluşturmaktadır" denildi.
 

Elçilik inşayı hedefleyen bir etkinlikler yelpazesi yönetiyor

Rapora şöyle devam edildi:
"1974'ten bu yana ada hem fiziki hem de siyasi olarak Kıbrıs Rum ve Kıbrıs Türk halkları arasında bölünmüştür. Kıbrıs sorunu Avrupa'daki en eskiye uzanan etnik anlaşmazlıktır ve 1963'den bu yana, çözüme ilişkin her çaba engellenmiştir. BM gözetimindeki hatla ayrılan sınırın kuzeyi Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'dir ve varlığı sadece Türkiye tarafından tanınmaktadır. Türkiye kuzeyde güçlü bir askeri varlık bulundurmaktadır. Lefkoşe Büyükelçiliği etkinliklerine büyük ölçüde, bölünmüş bir adanın yeniden birleştirilmesi için destek prizmasından bakmaktadır. Büyükelçilik, Kıbrıslı Rum ve Kıbrıslı Türk toplumları arasındaki bağları inşa etme hedefli bir etkinlikler yelpazesini yönetmektedir."

Raporda birleşme görüşmelerinin adadaki iki toplumun şimdiki liderleri aracılığıyla yeniden başladığı belirtilirken, "Bu, 2004'te önceki önerinin başarısızlığa uğramasından bu yana çözüm bulmaya yönelik ilk ciddi girişim" denildi. KKTC'deki son başkanlık seçimlerinde Mehmet Ali Talat'ın en büyük rakibinin, birleşme görüşmelerinin kimi unsurlarına muhalefet ettiği hatırlatılan raporda, "Görüşmelerin gelecekteki yönü büyük ölçüde kuzeydeki seçimin sonuçlarına bağlı olacak" denildi. Raporda yeni Kıbrıs Türk liderliği seçiminin ve seçim sonucunun yeniden birleşme olasılıklarını etkileyebileceği belirtildi. Teftiş sırasında, onyıllar süren birleşme çabalarında 2010 yılında önemli ilerleme sağlanıp sağlanamadığı konusunun net olmadığı kaydedilen raporda "Lefkoşe Büyükelçiliği, 2010 yılında bir ilerleme olması durumunda, anlaşmanın yerine getirilmesine yönelik yardım etkinliklerinde bir artışa hazırlanmaktadır. Adadaki ekonomik eşitsizliklerin kısmen giderilmesine yönelik destek programları da olacaktır" denildi.

Kaçakçılıkla mücadele zora giriyor

ABD Dışişleri Bakanlığı ve Genel Müfettiş Bürosu Guvernörler Yayım Kurulu'nun Kıbrıs Teftiş Raporu'nda "Ada'nın fiziki ve siyasi bölünmüşlüğü Kıbrıslı yetkililerin, uyuşturucu kaçakçılığı, kitle imha silahlarının üretilmesi, insan kaçakçılığı ve kara para aklama gibi ABD'nin ana endişe konusu olan diğer alanlarla etkin mücadele yeteneğini zorlaştırıyor" ifadesi yer aldı.

Bir AB üye devleti olan Kıbrıs Rum Kesimi'nin 1 milyondan az nüfusa sahip olduğu, dünyanın 10'uncu büyük ticari deniz filosuna sahip olan bir ülke olarak Avrupa ve Orta Doğu arasında transit geçiş noktası konumunda bulunduğu belirtilen raporda şu ifadeler yer aldı:

"Adanın siyasi ve fiziki olarak bölünmesi ve geçirgen tampon bölge uluslararası terörizm, mal ve silah kaçakçılığı, insan kaçakçılığı ve yasadışı göç konularında önemli kırılganlıklar oluşturmaktadır. Kıbrıs Hükümetinin adadaki otoritesini eksik kılan siyasi gerçeklik, ABD'nin yardım sağlama yeteneğini zorlaştırmaktadır ve ABD'nin Kıbrıslı Türk birey ve varlıklarıyla etkinliklerinin yürütülmesinde engeller vardır. Ülkedeki diplomatik heyetin üyeleri kısmen siyasi engellerin üstesinden gelmek için çeşitli taraflarla makul bir şekilde verimli ilişkiler oluşturmuş ve verimli yürütme gücü ve güvenlik işbirliği gerçekleştirebilmişlerdir. Kıbrıslı Türklerle bilgi değişimine yönelik etkileşim büyük ölçüde kısıtlanmıştır."

Lavabo sorunu da raporda

ABD Kıbrıs Türk temsilciliğinin de, diplomatik hedeflerin başarılmasında temel unsurlardan biri olduğu belirtilen raporda temsilcilik binasının fiziki yetersizlikleri bulunduğu belirtildi. Raporda yaz aylarında "100 Fahrenheit"ı (38 derece) geçen sıcaklıkta temsilciliğe başvuran ve kuyrukta bekleyen Türkler için çözüm bulunması istenirken "Zaman zaman kullanılan geniş bir temsili alan, lavabo bölümü bulunmayan küçük konsolosluk bekleme salonuyla rahatsızlık verici bir biçimde bitişik haldedir. Elçilik buradaki sorunu konsolosluğa gelenlere temsili alanda bekleme izni vererek çözebilir... Konsolosluğa gelenlerin lavaboya erişimleri bulunmamaktadır, kimi başvurular önemli miktarda vakit alsa bile" denildi.

Rapora göre 2010 mali yılında "iki toplumlu destek programı" 830 bin dolarlık bir bütçeye sahip olacak. ABD'nin barış amaçlı destek programını yerel yetkililer yönlendirip denetleyecek. Projelerin çoğunun sivil toplum kuruluşlarıyla halka yakın düzeyde gerçekleştirileceği belirtilirken, ABD "caz diplomasisi"ni bu kez Kıbrıs için devreye sokacak. Türk ve Rum cazcılar ünlü bir Amerikalı caz müzisyeniyle bir araya gelip "jam session" yaparak barış çağrısında bulunacak.

ABD, "caz diplomasisi"nin iz bırakan örneklerinden birini, efsanevi trompetçi Don Cherry'nin 1969 Kasımı'nda, ünlü vurmalı çalgılar ustası Okay Temiz, trompetçi Muvaffak (Maffy) Falay, basçı Selçuk Sun, tenor saksafoncu İrfan Sümer ile birlikte gerçekleştirdiği Ankara konserleri oluşturmuştu. Amerikalı trompetçi ile Türk müzisyenlerin ABD'nin Ankara Büyükelçiliğinde verdikleri konserlerden Don Cherry'nin "World Music (Dünya Müziği)" akımının esaslarını belirlediği döneme denk gelen bir albüm ortaya çıkmış, ünlü Verve firmasının "Eternal Love, Live in Ankara!" adıyla yayımladığı albüm Türk cazını dünyaya tanıtmıştı. Verve, Don Cherry, Okay Temiz ve arkadaşlarının Anadolu halk müziği esinli yapıtları dünyaya tanıttıkları albümün yeni baskılarını da yıllar içinde piyasaya sürdü.