ABD'de film gibi casus operasyonu

ABD’de Federal Soruşturma Bürosu (FBI) tarafından 10 yıldan uzun süredir izlenen 11 Rus casus ABD’nin doğu eyaletleri ile Kıbrıs’ta düzenlenen operasyonlarla yakalandı. ABD Başkanı Barack Obama ile Rusya Devlet Başkanı Dmitriy Medvedev’in Washington’daki “hamburger zirvesi”nden yalnızca birkaç gün sonra gerçekleşen tutuklamalarla ilgili iddianame, Soğuk Savaş dönemindeki casus hikâyelerini andırıyor.
 

Evli ve çocuklu

İddianameye göre, Rus dış istihbarat servisi SVR tarafından eğitilen ve bazıları 1990’ların başından bu yana ABD’de bulunan casuslar, ölülere ait ya da sahte kimlikler kullanarak Rus olduklarını gizledi. Ajanlardan ikisi Richard ve Cynthia Murphy adlarını alarak evli bir çift gibi davrandılar. Çiftin, ilkokula giden çocukları da vardı.

Milliyet'in haberine göre Heathfield ile Tracey Lee Ann Foley ismiyle sahte İngiliz pasaportu taşıyan başka bir ajan, iki oğullarıyla yaşayan bir çift izlenimi verdi. Foley’ye SVR’den gelen “Okuduktan sonra imha et” uyarısı taşıyan mesajda şöyle yazıyordu: “Çok önemli: 1: Pasaportunu imzala ve gerektiği takdirde kullanmak için imzan üzerinde çalış. 2: Rusya’ya gitmenle ilgili bir soru sorulursa şu hikâyeyi kullan: 16 Mart’ta iş görüşmesi için, SU 211 sayılı uçuşla Londra’dan Moskova’ya gittin.”

Ajanların kullandığı taktiklerse 21. yüzyıl teknolojisiyle eski usul casus tekniklerinin karışımıydı. Zanlılardan “Richard Murphy”ye geçen ocak ayında Roma’da sahte İrlanda pasaportu vermek için buluşma ayarlayan bir SVR ajanı, tanınmak için elinde bir Time dergisi tutuyordu. 
 

Çanta değiş-tokuşu

ABD’deki operasyondan kısa süre sonra Kıbrıs’ta yakalanan 11. zanlı Robert Christopher Metsos ile bir Rus hükümet yetkilisi, New York’taki bir metro istasyonunun merdivenlerinde ellerindeki turuncu renkli çantaları değiştirdi. İddiaya göre çantada 300 bin dolar vardı ve paranın bir kısmı şehir dışındaki bir araziye gömüldü. Paralar, casusların, yarıya kadar gömülmüş bir bira şişesiyle işaretlediği yerden iki yıl sonra çıkarıldı.

Rus casuslar, son teknoloji ürünü yeni yöntemlere de başvurdu. Örneğin, geçen ocak ayında Manhattan’daki bir kafede oturan Anna Chapman adlı zanlı, dizüstü bilgisayarında kullandığı özel kablosuz ağ bağlantısı sayesinde, kafenin önünden araçla geçen bir Rus hükümet yetkilisiyle haberleşti.  Bir iletişim yolu da internette yayımlanan gizli mesajlı resimlerdi. Dışarıdan bakan için sıradan bir resim olan görüntülerin içine “steganografi” denilen özel bir teknikle yazılı mesajlar gizleniyordu.

Casusların görevi ABD’nin nükleer çalışmalarını öğrenmek, politika üreticilere yakın isimlerle tanışabilecekleri işlere girerek bilgi edinmekti. FBI’ın ele geçirdiği mesajlardan birinde Moskova ofisi şöyle diyordu: “Eğitiminiz, banka hesabınız, eviniz, arabanız. Tüm bunlar tek bir şeye hizmet ediyor: Ana görevinizi tamamlamak, yani ABD’nin politika oluşturan kesimlerine sızıp merkeze bilgi göndermek.”

FBI’ın casusları yakalamak için kullandığı teknikler de geri kalmadı. Casusların arabalarına ve evlerine dinleme cihazları, GPS aygıtları yerleştirildi, otel odalarına gizli kameralar kondu. FBI ajanları şebekeye sızarak delil topladı.

10 zanlı önceki gün New York, New Jersey, Massachusetts ve Virginia’da tutuklanırken, Robert Christopher Metsos adını kullanan 11. zanlı da dün Kıbrıs Rum Kesimi’ndeki Larnaka Havaalanı’nda yakalandı. 11 zanlı, SVR için casusluk yapmakla suçlanırken, içlerinden 9’u hakkında ayrıca kara para aklama iddiası da bulunuyor. Casusluk suçunun 5 yıl, kara para aklamanın ise 20 yıla kadar hapisle cezalandırılabileceği belirtiliyor.
 

ABD’de 50 çift varmış

Soğuk Savaş döneminin en ünlü iltica vakalarından birinin aktörü olan, 1985’te İngiltere’ye sığınan Londra’daki eski KGB şef yardımcısı Oleg Gordievski, ABD içinde casusluk yapan yaklaşık 50 Rus çift olabileceğini söyledi.
 

Rusya, zamanlamaya dikkat çekti

Rusya, ABD’nin, 11 vatandaşını, özellikle Medvedev-Obama görüşmesinden sonra ajanlık iddiasıyla gözaltına almasını çelişkili ve manidar buldu. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov, Amerikan tarafından açıklama beklediklerini belirterek, “Neden söz ettiklerini bize açıklamadılar. Anlatacaklarını umarım. Ancak zamanın özel bir itinayla seçildiğini söyleyebilirim” dedi. Dışişleri Sözcüsü de, iddiaların “temelsiz” olduğunu öne sürdü ve “ABD’nin Soğuk Savaş döneminin casus sansasyonlarının ruhuna uygun şekilde bir açıklama yapmasının nedenini anlamıyoruz” diye konuştu. Başbakanı Vladimir Putin de Bill Clinton’la konuştu ve “Ülkenizde polis durup dururken insanları hapse atıyor” diye tepki gösterdi.


Her çarşamba Ruslara bilgi veriyordu

FBI tarafından Rus ajanı oldukları şüphesiyle tutuklanan 11 kişiden biri olan Anna Chapman’ın geçen mart ayında New York’taki bir partide çekilen bir fotoğrafı ortaya çıktı. Ekonomi dalında yüksek lisans derecesine sahip olan ve internette emlak işiyle uğraşan 28 yaşındaki Chapman, savcılar tarafından “ileri derecede eğitilmiş bir ajan” ve “tecrübeli bir düzenbaz” olarak tanımlandı. Chapman’ın, üst düzey bağlantılarını kullanarak ABD’nin güvenlik sırlarını ocak ayından bu yana her hafta çarşamba günü Rus hükümetine bildirdiği düşünülüyor.

Chapman, geçen cumartesi günü, kendisini Rus ajanı olarak tanıtan bir FBI görevlisiyle New York’ta bir restoranda buluştu. FBI ajanı, Chapman’a, başka bir kadın casusa sahte pasaport iletmesi görevini verdi. Ancak?görev gerçekleşmedi ve Chapman 2 gün sonra tutuklandı.

Hamburger zirvesinden 3 gün sonra

Tutuklamalar, ABD Başkanı Obama ile Rusya lideri Medvedev’in geçen perşembe günü samimi görüntüler sergilediği Washington buluşmasından 3 gün sonra gerçekleşti.

Medvedev’i bir hamburgercide ağırlayan Obama, Rus liderin “güvenilir bir ortak” olduğunu söylemişti. Obama’nın casus şebekesine yönelik operasyonun bu görüşmeden bu kadar kısa süre sonra düzenlenmesinden memnun olmadığı ancak FBI’ın zanlıların kaçabileceği endişesiyle operasyonu ertelemediği öne sürüldü.