‘ABD’nin amacı devletçikler oluşturmak’

İdlib’e yönelik bombardıman, çatışmalar nedeniyle on binlerce sivil güvenli bölgelere sığınma çabasında.

Emekli diplomat Onur Öymen, İdlib’de TSK’nin gözlem noktalarının çatışma arasında kalması ve Türkiye’nin Suriye politikası ile ilgili “Türk askeri orada... Bir taraftan terörle mücadele ile ilgili güvenli bölge çalışmaları altında ABD ile ortak karargâh kuruyoruz. Bir taraftan da ‘karargâh konusunda anlaşamadık’ deniliyor. İdlib ile ilgili ortak stratejiniz yok. Hangisini yapacaksınız? Bence en doğru iş, Suriye ile diyalog kurmak, terörle mücadelenin Suriye hükümetince sağlanmasını talep etmek. Bu noktada Rusya’yı da bu yönde tavır almaya ikna etmek” dedi.
Öymen, Türkiye’nin bundan sonra Suriye ile ilgili atması gereken adımları Cumhuriyet’e şöyle sıraladı:
- Siyasi çözüm bulunamadı: Gerek İdlib, gerek Suriye olsun, konunun özünde siyasi çözümün bulunamaması yatıyor. Bunun da sebebi, pek çok ülkenin Suriye konusunda farklı stratejilerinin ve politikalarının olması... Her ülke farklı bir amaç, farklı bir politika yürütüyor. Doğrusu ne olmalıydı? Suriye’nin egemenliğine, toprak bütünlüğü ve bağımsızlığına saygı gösterilmesi gerekiyordu. Tabii, BM ve uluslararası kurallara göre... Bir ülkedeki iktidarı eleştirebilirsiniz. Ancak, bir ülkedeki iktidar eleştirdiğimiz işler yaparsa, biz o ülkenin egemenlik hakkına saygı göstermeyiz mi diyeceğiz? Oysa Suriye politikasını eleştirmek başka bir şeydir, Suriye’nin egemenliğine saygı duymak başka... Saygı göstereceğiz...
- ABD Suriye’de ‘devletçikler’ istiyor: Biz Suriye’ye saygı göstereceğiz ama Suriye, Türkiye’nin toprak bütünlüğüne saygı gösteriyor mu? Geçen yıllarda, Suriye Dışişleri Bakanı Velid Muallim, Hatay ile ilgili skandal bir açıklama yaptı, Muallim, Hatay’ı kastederek, “Burası bizim toprağımız, onlara rağmen oraya geri döneceğiz” demişti. Hatay, Türkiye’nin toprağı ve Suriye’nin de hâlâ Hatay’da gözü var. Bizim bunu gözardı etmememiz gerekiyor. ABD, bölgede daha çok İsrail’in menfaatleriyle uğraşıyor. Hem Kuzey Irak’ta, hem de Suriye’de “adı konulmamış devletçikler” oluşturmak niyetinde. Terörle mücadele konusunda Türkiye ile “güvenli bölge” noktasında bir araya gelip, uzlaşmaya çalışırken diğer yandan da bölgedeki terör örgütleriyle işbirliği yapıyor. YPG ve PYD’nin terör örgütü olduğunu kendi adamları da kabul ediyor. Biz de söyleyeceklerimizi söyleyemiyoruz. Tüm bunlar ortadayken Suriye’nin kuzeyinde terörle mücadale hangi esaslara göre oluşturulacak?
- Diyalog kanalları açılmalı: Bu durumda Türkiye, öncelikle bütün bölge ülkeleriyle ilişkileri normalleştirip, diyalog kanallarını açabilir. İkinci olarak da Türkiye ile Suriye arasında 21 sene önce imzalanan Adana Mutabakatı’nı harekete geçirebilir. Terörle mücadelede Türkiye’nin Suriye ile birlikte çalışması lazım. Bir ülkenin topraklarındaki terörle mücadele, o ülkenin sorumluluğu altındadır. Terörle mücadele görevi de Suriye’nin.
- 2.5 milyondan fazla insan var: İdlib, Türkiye açısından stratejik bir mevzi. Suriye’nin kuzeyinden Ortadoğu’ya giden yolların kesişme noktası... İdlib’de bir de büyük bir nüfus var. 2.5 milyondan fazla ve buradan Türkiye sınırına doğru gelenlerin olduğu yönünde bilgiler de var. Bu durum doğrudan Türkiye’nin göç politikasını da etkileyecektir.
- Suriye’ye demokrasi gelmeli: Barışın bölgeye yerleşmesi lazım. Bölgenin en çok ihtiyaç duyduğu şey demokrasi. Bütün ülkeler, demokrasi gelmesini sağlamalı. Türkiye orada demokrasinin gelmesini sağlamalı, ancak kendisinin de demokrasiye sahip olması gerekir. Basın özgürlüğünden tutun da diğer tüm konulara kadar... Önce bu konuda kendi eksikliklerini gidermeli. Onu yaptıktan sonra da demokrasi dayanışması için Suriye’de rol üstlenmeli. Çünkü dünya tarihine bakıldığında demokrasiler arasında hiç savaş olmamış. 

<haber-dikey:1547102>