AKP-BDP görüşmesinde "ön şartsızlık" uzlaşısı

Yeni anayasa çalışmaları kapsamında, AKP heyeti BDP Genel Merkezini ziyaret etti.

Yaklaşık 1,5 saat süren görüşmenin ardından basın mensuplarına açıklamalarda bulunan Ömer Çelik, bugünkü ziyaretle TBMM'de grupta bulunan partilerle yapmayı planladıkları görüşmeleri tamamladıklarını bildirdi.

BDP'nin de yeni anayasa yapılması konusunda isteği olduğunu ifade eden Çelik, siyasi partilerin ön şartsız olarak Uzlaşma Komisyonu'na üye vermesi ve komisyonun kendi gündemine sahip olarak çalışmalarını yapması konusunda BDP'nin de aynı görüşü paylaştığını söyledi.

Halkın gündeminde de yeni anayasa yapılması olduğunu belirten Çelik, seçim kampanyaları sırasında da bunun zaman zaman tek gündem olduğunu anımsattı.

"Burada temel zemin yüce Meclistir. Yüce meclisin dışında hiç bir mekanizmanın, hiç bir paralel meclisin kurulmasına ihtiyaç yoktur" diyen Çelik, yeni anayasa yapılması konusunda meşruiyet ve kurucu iradenin meclise ait olduğunun altını çizdi. Çelik, meclisin milletten aldığı yetkiyle kuracağı Uzlaşma Komisyonu vasıtası ile yeni anayasayı  gerçekleştireceğinin söyledi.

"Yeni anayasanın içeriği ile ilgili bir tartışmanın içerisine girmedik çünkü o Uzlaşma Komisyonu'na aittir" görüşünü dile getiren Çelik, komisyondaki üyeler vasıtası ile siyasi partilerin görüşlerini dile getireceklerini belirtti.

Çelik, "Esas olan şudur; Türkiye artık yeni bir Türkiye'dir, bambaşka bir Türkiye'dir. Demokratik hak ve özgürlüklerin standartlarının yükseltilmesi bakımından, dış politikadaki etkisi bakımından, dünyanın sayılı ekonomilerinin arasına girmiş olması bakımından bu Türkiye'nin geleceğe yürüyüşündeki kodlarının da çağdaş ve evrensel normlara uygun olması lazımdır" diye konuştu.

Türkiye'nin 150 yıllık bir anayasa tecrübesine sahip olduğunu, bu zenginliğin içerisinden evrensel anayasa tecrübesini de dikkate alarak Uzlaşma Komisyonu'na gerekli desteği vereceklerini anlatan Çelik, Türkiye'nin 1924'den bu yana ilk sivil ve doğrudan halkın katılımı ile ilk anayasasını yapacağını vurguladı.
 

Çelik, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Siyasi partilerle yaptığımız görüşmelerde tam mutabık olduğumuz başka bir konu; sadece uzmanların yaptığı çalışmalarla kayıtlı olmayan doğrudan halkın görüşünü alan mekanizmaların kurulması gerektiğidir. Bu konuda her  siyasi parti, bütün vatandaşlarımızın görüşünün alınacağı şekilde hangi mekanizmaların kurulması gerektiğine dair tekliflerini uzlaşma komisyonuna bildirecektir. Uzlaşma Komisyonu bunları değerlendirecektir."

Halkın yeni anayasa yapılması konusunda meclise yetki vererek şereflendirdiğini anlatan Çelik, bu şerefi meclisteki ve meclis dışındaki siyasi partilerin, anayasa çalışma gruplarının, sivil toplum örgütlerinin, "sözü olan herkesin" bu mekanizmaya katılarak paylaşacağını ifade etti.

Çelik, kendi görüşme sürecinin tamamlandığını ancak Uzlaşma Komisyonu'nun bütün STK'ları, Meclis dışındaki partileri ve diğer grupları dinleyebileceğini söyledi.

Ömer Çelik, bir soru üzerine, içeride bir araya gelmiş olmanın vesilesi ile pek çok konunun konuşulduğunu ve paylaşıldığını ancak "Yeni anayasa ile ilgili olarak Uzlaşma Komisyonu'nun ön şartsız toplanması gerektiği konusunda tam bir mutabakat ortaya çıkmıştır. Mecliste grubu bulunan bütün siyasi partiler, Uzlaşma Komisyonu'nun ön şartsız olarak kurulması ve görevine başlaması konusunda mutabık olmuşlardır" dedi.


BDP Genel Başkan Yardımcısı Meral Danış Beştaş ise katılımcı bir yeni anayasanın yapılması için yol haritasına yönelik görüşme yapıldığını bildirdi. Danış Beştaş, "BDP olarak biz anayasanın içeriğinin bugün itibarıyla şartlarla tartışılmasının anayasa sürecine zarar vereceği görüşündeyiz" dedi.

Beştaş, anayasanın içeriğine dair ön şartsız bir yaklaşım olunması gerektiğini ifade ettiklerini belirterek, "Kendileri de bunu kabul ediyorlar sanırım diğer partilerin de bu yönde beyanatları var ama kamuoyuna yansıyan başka görüşmeler de olduğunu biliyoruz. BDP olarak biz anayasanın içeriğinin bugün itibarıyla şartlarla tartışılmasının anayasa sürecine zarar vereceği görüşündeyiz. Şu anda önemli olan anayasanın yapım yöntemine dair, nasıl bir yöntemle bu sürecin yürütülmesi noktasındadır" diye konuştu.
 

Demokratik katılımcı bir yöntem

Herkesin yeni anayasa istediğini ve bütün kesimlerin anayasanın demokratik ve katılımcı bir yöntemle yapılması konusunda önemle durduğunu ifade eden Beştaş, katılım yönteminin adının da konulması gerektiğini düşündüklerini kaydetti.

Sadece mecliste kurulacak bir komisyonla anayasa sürecinin bitirilemeyeceğini, katılımın geniş alana yayılmasını istediklerini söyleyen Beştaş, bu konudaki somut önerilerinin; meclis dışında, mecliste grubu bulunmayan siyasi partilerin, STK'ların, akademisyenlerin, üniversitelerin ve benzeri kitlelerin katılacağı "Anayasa Meclisi" olduğunu kaydetti. Beştaş, böyle bir anayasa meclisinin önerilerinin de Uzlaşma Komisyonu tarafından dikkate alınmasını istediklerini belirtti.

Yeni anayasanın gerçekten halkın taleplerini içermesi ve katılımcı bir yöntemle yapılmasının hayati önem taşıdığını vurgulayan Beştaş, şeffaflığın da önemli olduğunu, bu noktada komisyonun çalışmalarını kamuoyu ile paylaşması gerektiğini söyledi. Beştaş, önerdikleri anayasa meclisine kimlerin katılacağı, hangi yöntemle katılacağı, katılım mekanizmalarının nasıl işletileceği ve takvim konusunun da şeffaf bir şekilde kamuoyu ile paylaşılması gerektiğini anlattı.
 

Kadın kotası

Meral Danış Beştaş, toplumun yarısını oluşturan kadınlara Uzlaşma Komisyonu'nda yer verilmemesini eleştirdi. Bunun kadın hakları ve özgürlükleri açısından kabul edilemez olduğunu ve bugün itibarıyla bunun değiştirilebileceğine inandıklarını dile getiren Beştaş, sadece Uzlaşma Komisyonu'nda değil meclis dışında kurulmasını önerdikleri anayasa meclisinde de kadın kotasının konularak bu temsilin sağlanmasının önemli olduğunu söyledi.
 

Özel yetkili mahkemeler, TMK ve TCK'nın 220, 314. maddeleri

Beştaş, partilerine yönelik yargısal anlamda baskılar, tutuklamalar ve cezalandırmaların artık sayısını tutamadıklarını belirterek, "Neredeyse her gün bir belediye başkanımız, belediye meclis üyemiz, yöneticimiz, il başkanımız, ilçe başkanımız tutuluyor. Yeni her gün binlerce tutuksuz dava görülüyor ve bunun temel dayanağı da Terörle Mücadele Kanunu. TCK'nın ilgili maddeleri; 220, 314. maddesi ve devamında birçok madde var. Yine özel yetkili ağır ceza mahkemeleri ve benzeri birçok yasal düzenleme tartışma sürecini doğrudan engelleyen, ortadan kaldıran düzenlemeler" dedi.

Anayasa yapım sürecinde düşünce, ifade ve örgütlenme özgürlüğünün önündeki bütün engellerin kaldırılması ve bu sürecin yeni anayasa yapım sürecine paralel olarak başlatılması gerektiğini kaydeden Beştaş, engellerin kaldırılması için "yol temizliğinin" komisyon işe başlar başlamaz bir an önce yapılması gerektiğini bildirdi. Beştaş, "Şu anda anayasal bir ortam konusunda, anayasayı tartışmak için uygun bir ortam konusunda ciddi sıkıntılar olduğunu bir kez daha ifade etmiş olalım" ifadesini kullandı.
 

Toplumsal barış ihtiyacı

Uzlaşma metinleri konusunda gösterilen iradenin, toplumsal barış konusunda da gösterilmesi gerektiğini anlatan Beştaş, "Her gün ölümlerin yaşandığı, çatışmaların olduğu, cenazelerin kaldırıldığı bir ortamda, bir anayasa tartışmasının güçlüğünü takdir edersiniz" diye konuştu. Beştaş, yeni anayasanın toplumsal barışın ihtiyacına cevap vermesi gerektiğini bildirdi.

Meral Danış Beştaş, "Yol temizliği diye adlandırdıklarınız sizin için bir şart mı?" şeklindeki soruya "Hayır, bizim yönteme dair söylediklerimiz, bu bir şart değil yani 'Şunu yapmazsanız biz bu süreçte yokuz' anlamın gelebilecek hiçbir şeyi komisyona da iletmedik. Bizim gerçek anlamda görüşümüz bu değil" yanıtını verdi.

Beştaş, anayasal ortamın sağlanması ve sürecin işlemesi mutlak surette bu çalışmaların da paralel yürütülmesi gerektiğine inandıklarını sözlerine ekledi.
 

BDP'nin temsilcileri belli oldu

Öte yandan, BDP, Anayasa Hazırlık Komisyonuna, Batman Milletvekili Ayla Akat Ata, İstanbul Milletvekili Sırrı Süreyya Önder ile Diyarbakır Milletvekili Altan Tan'ın isimlerini TBMM Başkanlığı'na bildirdi.