AKP övünüyor ama borç dağ gibi

Hükümet, IMF’ye olan borcu kapatmakla övünürken, dış borçtaki “rekoru” görmezden geliyor. IMF’ye borç kapanıyor ancak diğer taraftan dış borç katlanarak artırıyor. 2002’de 129.6 milyar dolar olan Türkiye’nin toplam dış borcu, 336.9 milyar dolara ulaşmış durumda. Prof. Dr. Erinç Yeldan, Türkiye’nin “Cumhuriyet tarihinde hiç olmadığı kadar daha bağımlı” olduğuna dikkat çekerek, en yüksek dış borçlanmanın AKP’nin iktidarda olduğu son 10 yılda gerçekleştiğine vurgu yaptı.

Hazine bugün 19. stand-by çerçevesinde IMF’ye son kez yaklaşık 421 milyon dolar ana para ödemesi yapacak. Böylece Türkiye’nin IMF’ye olan borcu bitecek. Hükümet, Türkiye’nin sadece IMF’ye borcu varmış gibi bir tablo çizerek, borçların sıfırlandığını savunuyor. IMF’ye borç bitiyor ancak Türkiye’nin dış borcunda “patlama” yaşanıyor. CHP Genel Başkan Yardımcısı Umut Oran’ın değerlendirmesine göre, AKP’nin iktidara geldiği 2002’de 129.6 milyar dolar olan Türkiye’nin toplam dış borcu, yıllar itibarıyla sürekli artış gösterdi.

Dış borç 2003’te 144, 2011’de 304 milyar dolara çıktı. 2012 sonu itibarıyla Türkiye’nin toplam dış borcu 336.9 milyar dolara yükseldi. Özel sektörün dış borcu 2002-2012 döneminde yüzde 425’le artış rekoru kırdı. Bu dönemde net 183 milyar dolar büyüyen özel sektör dış borcu 43.1 milyar dolardan 226 milyar dolara yükseldi. Kamunun 2002 yılında 155.2 milyar TL olan iç borç stoku, yüzde 163 oranında net 253 milyar lira büyüyerek 2012 sonunda 408.3 milyar liraya yükseldi. 2012 sonu itibarıyla kamunun toplam 563 milyar TL’lik iç ve dış borcu ile özel sektörün 226 milyar dolarlık dış borcu birlikte düşünüldüğünde Türkiye’nin toplam borç yükü, 1 trilyon TL’ye yaklaşıyor. Tüketici kredileri ve bireysel kredi kartları ile yapılan borçlanma 2002-2012 döneminde tam 38 kat büyüyerek 6.4 milyar liradan 255 milyara yükseldi.

Yaşar Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Erinç Yeldan, gelinen sürecin, sanki Türkiye artık IMF vesayetinden kurtulmuş gibi duyurulduğuna dikkat çekti. Yeldan, “Türkiye Cumhuriyet tarihinde hiç olmadığı kadar daha bağımlı, kendi öznel dinamiklerini kaybetmiş, bir ucuz ithalat, ucuz işgücü cennetine döndürülmüş durumda. AKP hükümeti de kendisinden evvel gelen diğerleri gibi IMF programını harfiyen izlemekten çekinmiyor. İkinci olarak Türkiye en yüksek dış borçlanmasını son 10 yılda gerçekleştirdi. Türkiye diğer bütün ülkeler gibi IMF’den değil, doğrudan doğruya piyasalardan dış borçlanma yoluna gidiyor” dedi.